Plus Onderzoek: Vind maar eens een geschikt huis

Getty Images

Een huurwoning vinden waarin je gerust oud kunt worden? Dat is vaak een hele toer, blijkt uit onderzoek van Plus Magazine. Maar je kunt je kansen wel vergroten.

Bijna 70.000 65-plussers willen graag verhuizen naar een huurhuis. Dat blijkt uit onderzoek van Plus Magazine naar de beschikbaarheid van geschikte huurwoningen. Ongeveer de helft van deze groep huurt nu al, maar zoekt iets anders. De andere helft wil van een koopwoning af en een kleiner huis gaan huren. Verreweg het meest gewild zijn appartementen. Ondanks deze duidelijke wensen verhuist maar een bescheiden deel. Per jaar maken zo’n 6000 65-plussers met een eigen huis de overstap naar een huurhuis. Daarnaast verkassen ongeveer 18.000 65-plus huurders naar een andere, geschiktere huurwoning.

Aantrekkelijke woningen

Een (ander) huurhuis vinden valt niet mee. De eerste barrière waar je mee te maken krijgt: huurwoningen waar je prettig ouder wordt, zijn schaars. Van alle Nederlandse woningen bestaat slechts 7 procent (zo’n 530.000 huizen) uit huurhuizen die aantrekkelijk zijn voor 55-plussers, blijkt uit het Plusonderzoek. Onder ‘aantrekkelijk’ wordt verstaan: bungalows, laagbouw seniorenwoningen van minimaal 85 m2, en moderne appartementen (meestal met lift). In de praktijk gaat het meestal om appartementen, aldus Rigo Research en Advies, dat het Plus-onderzoek heeft uitgevoerd. Bungalows en laagbouw seniorenwoningen zijn in de huursector nauwelijks te vinden. Is het aanbod van aantrekkelijke huurwoningen landelijk al laag, in sommige gemeenten zijn dit soort woningen nóg schaarser, blijkt uit het Plus-onderzoek. In onder meer Bergeijk (Noord-Brabant), De Marne (Groningen) en Veere (Zeeland) is minder dan 2 procent van de huurwoningen aantrekkelijk voor ouderen. In Rotterdam, Pijnacker-Nootdorp (Zuid-Holland) en Almere (Flevoland) staan juist meer aantrekkelijke woningen dan gemiddeld; meer dan 10 procent van de huurwoningen is bij uitstek geschikt voor 65-plussers.

Concurrentie op huurmarkt

Maar een grotere ‘voorraad’ wil niet zeggen dat je ook makkelijk een huurwoning vindt. Belangrijk is de vraag: hoeveel 55+-woningbezitters zoeken in dezelfde gemeente naar een geschikt huurhuis? Hoe meer 55+-woningeigenaren er zijn per aantrekkelijke huurwoning, des te groter is de concurrentie op de huurmarkt – en des te kleiner de kans om in die gemeente zo’n huurhuis te vinden. Waarschijnlijk kom je er op een lange wachtlijst terecht, terwijl er in een gemeente verderop misschien wel plaats is.

Hogere maandlasten

Een andere belemmering zijn de maandlasten. Die stijgen meestal fors na een overstap. André Buys, onderzoeker en partner bij Rigo: “Oudere huiseigenaren hebben de hypotheek vaak al gedeeltelijk afgelost. Ze wonen goedkoop, voor zo’n €340 per maand – inclusief onderhoudskosten. Als het al lukt om van een koop- naar een huurhuis door te stromen, zijn ze vaak meer dan het dubbele kwijt. Daar komen de energielasten nog bij.” De cijfers spreken boekdelen. Zes van de tien ouderen die een koophuis verlaten om te gaan huren, komen terecht in de vrije sector. Dit zijn woningen met een huur van meer dan €710,68 per maand. Huurders die al lang in een eengezinswoning zitten en kleiner willen wonen, hebben hetzelfde probleem: de huurprijs van een modern appartement is vaak hoger. “Je betaalt dan meer geld voor minder ruimte. Dat staat veel mensen tegen”, aldus André Buys.

Sociale huurwoning

Zo’n 40 procent van de 65-plussers met een huurwens zoekt een sociale huurwoning. Om daarvoor in aanmerking te komen moet je voldoen aan de strikte regels van het zogeheten ‘Passend toewijzen’. Dat betekent dat de huur niet hoger mag zijn dan €592,55 per maand voor één- en tweepersoons huishoudens met een bepaald inkomen. Het inkomen mag niet hoger zijn dan €22.200 bruto per jaar voor een eenpersoons huishouden. Voor een meerpersoonshuishouden onder de AOW-leeftijd is de grens €30.150 per jaar. Boven de AOW-leeftijd ligt die grens €25 hoger. Woningcorporaties verhuren een klein deel van hun woningen met een huurprijs tussen de €592,55 en de €710,68 per maand. Daarvoor moet het inkomen onder de €40.349 liggen. Maar het mag ook weer niet te laag zijn, want dan is het niet ‘passend’. Veel comfortabele en levensloopbestendige appartementen bevinden zich juist in dit segment. Door de strikte regels hebben veel ouderen een te hoog inkomen voor de allergoedkoopste huurwoningen, of een te laag dan wel te hoog inkomen voor de net iets duurdere huurwoningen. Het luistert zeer nauw. “De huurwoningmarkt zit verstopt. Voor jongeren én ouderen”, zegt André Buys. “Vooral in de steden staan mensen te springen om aantrekkelijke huurwoningen, maar daarvan komen er steeds minder vrij. Wie een huurwoning heeft, blijft zitten. Er komen wel nieuwe appartementen bij, maar die zijn vooral gericht op starters: studio’s, kleine woningen, verbouwde kantoorpanden. Als er al iets vrijkomt voor senioren is het vaak door een overlijden.”

Wat te doen?

Het belangrijkste advies voor wie een (ander) huurhuis wil: kom in actie voordat het niet anders meer kan. “Soms zul je lang moeten wachten op een huurhuis”, aldus onderzoeker André Buys. Bovendien verwacht hij dat over tien tot vijftien jaar veel ouderen hun woning gaan verkopen om te gaan huren. Buys: “Vooral in het oosten en noorden van het land wordt het dan moeilijker je huis voor een goede prijs te verkopen. Er zijn dan ook veel meer gegadigden voor aantrekkelijke huurwoningen. Wie nu het eigen huis verkoopt, krijgt een betere prijs voor de woning én heeft meer te kiezen op de huurhuismarkt.”

Top 10

In deze gemeenten is er weinig kans op een aantrekkelijke huurwoning:

Rozendaal (Gelderland)
Ferwerderadiel (Friesland)
Veere (Zeeland)
Alphen-Chaam (Noord-Brabant)
Mill en Sint Hubert (Noord-Brabant)
Cranendonck (Noord-Brabant)
Bergeijk (Noord-Brabant)
Aa en Hunze (Drenthe)
Blaricum (Noord-Holland)
Oudewater (Utrecht)

Top 10

In deze gemeenten is er veel kans op een aantrekkelijke huurwoning:

Enschede (Overijssel)
Amstelveen (Noord-Holland)
Maastricht (Limburg)
Eindhoven (Noord-Brabant)
Nijmegen (Gelderland)
Wageningen (Gelderland)
Pijnacker-Nootdorp (Zuid-Holland)
Groningen (Groningen)
Delft (Zuid-Holland)
Den Haag (Zuid-Holland)

Van koop naar huur

Marijke (77) en Sjaak (76) Verhoeff uit Vlaardingen: ‘We kunnen alleen reageren op dure vijfkamerwoningen’

Nu: grote koopflat.
Gezocht: kleinere huurwoning voor circa €600 per maand.

Marijke: “Onze flat wordt te groot voor ons. We wonen fijn, vlak boven winkels, maar willen van de zorg af voor het onderhoud en de schoonmaak. Voor het eerst van ons leven hebben we geprobeerd te gaan huren. We hebben ons ingeschreven bij woningbouw verenigingen en zijn gaan zoeken op Woonnet, een website met vrijkomende woningen in onze regio. Maar toen ontdekten we dat wij met ons inkomen alleen in aanmerking komen voor huizen met een huur boven de €586, terwijl driekwart van het aanbod hier in de buurt ónder die prijs ligt. Daardoor vielen ook 55-plus woningen af: te goedkoop. We kunnen alleen reageren op dure vijfkamerwoningen. Maar wat moeten we daar nou mee? We hebben zelfs gezocht naar bejaardenwoningen in combinatie met thuiszorg, terwijl we nog helemaal geen thuiszorg nodig hebben. Ondertussen hadden we wel al kopers voor ons huis gevonden. Ik werd zenuwachtig en dacht: straks zitten we zonder huis. Want er was geen doorkomen aan op de huurmarkt. Daarom hebben we nu besloten maar weer iets te gaan kopen. Een knus appartement met uitzicht op de bootjes in de haven. Van het onderhoud zijn we dus nog niet af, maar er is gelukkig een actieve vereniging van eigenaren. En ik heb geen last meer van spanningen. Nee, huren is niets voor ons.”

Van huur naar huur

Marion Artz (60) en Thijs van Amersfoord (68) uit Den Helder: 'Moeten we scheiden voor een geschikt huis?'
Nu: ruime huurwoning voor €553 per maand.
Gezocht: rolstoeltoegankelijke huurwoning waar Marion ook alleen mag blijven wonen.

Marion: “Sinds mijn man in een rolstoel zit, ben ik zijn mantelzorger. Hij heeft geen heup meer en zijn hart is te zwak om een operatie aan te kunnen. We hebben een traplift, maar verdergaande aanpassing van de woning is niet mogelijk. Daarom zoeken we een huis zonder trap, met een zorgbadkamer en met ruime slaapkamers. Ik kijk iedere week naar het aanbod op internet. Omdat we op dit moment samen een inkomen hebben van €48.000, komen we alleen in aanmerking voor woningen in de vrije sector, dus met een huur boven de €710,68. Maar dat kunnen we over twee jaar niet meer betalen, want dan stopt mijn WGA-uitkering, die ik krijg wegens arbeidsongeschiktheid. Een baan vinden op mijn 62ste lijkt me uitgesloten. In 2019 is ons inkomen nog maar €28.000 en komen we alleen nog in aanmerking voor woningen met een huur tot €592,55. In die categorie zijn heel weinig rolstoelgeschikte woningen te vinden waar ik ook mag blijven wonen als mijn man zou overlijden. We zitten in een wurg positie en niemand doet iets voor ons. De gemeente zegt dat we een aangepaste woning moeten accepteren, maar dan moeten we straks weer verhuizen! Tegenwoordig zoek ik ook al naar woningen voor mijn man alleen. Ik zou het verschrikkelijk vinden, maar misschien is gescheiden wonen wel de enige mogelijkheid voor ons. Dat wordt de moeilijkste beslissing van mijn leven.”