Patiënten met gevorderde darmkanker kunnen baat hebben bij het slikken van aspirine. LUMC-onderzoekers laten in JAMA Internal Medicine zien hoe dit gunstige effect mogelijk ontstaat.
De onderzoekers van het Leids Universitair Medisch Centrum volgden bijna 1000 mensen die tussen 2002 en 2008 een operatie ondergingen vanwege gevorderde, maar nog niet uitgezaaide darmkanker. Bijna 1 op de 5 patiënten slikte een lage dosis aspirine vanwege hartziekten. Die aspirineslikkers bleken maar half zo veel kans te hebben om binnen 4 tot 10 jaar te overlijden in vergelijking met de geopereerde darmkankerpatiënten die geen aspirine slikten.
"Wat we hebben gevonden is een associatie, nog geen bewijs", waarschuwt één van de onderzoekers, dr. Gerrit-Jan Liefers. "Het zou kunnen dat de patiënten die aspirine slikken ook op een ander punt verschillen van de niet-slikkers en het effect dus niet door aspirine komt. Daarom gaan we als vervolg nu een dubbelblind onderzoek doen."
Effect op bloedplaatjes
Maar hoewel het gunstige effect van aspirine op darmkanker nog steeds niet onomstotelijk bewezen is, stapelen de aanwijzingen zich wel op. "Dat aspirine de sterfte bij geopereerde darmkankerpatiënten lijkt te verminderen hebben we in 2012 al gepubliceerd in British Journal of Cancer", aldus Liefers. Nieuw is dat we nu in JAMA Internal Medicine een mogelijk mechanisme beschrijven."
De onderzoekers veronderstellen dat aspirine een effect heeft op de bloedplaatjes. Uitzaaiingen zouden zo minder kans krijgen. "We denken dat bloedplaatjes tumorcellen die in de bloedbaan terechtkomen normaal gesproken omringen en ze zo beschermen tegen afbraak. Aspirine voorkomt dat."
Minder kans op uitzaaiingen
Contact met bloedplaatjes zou ontsnapte tumorcellen bovendien agressiever maken. Hierdoor zouden deze tumorcellen meer kans hebben om elders in het lichaam uit te groeien tot een tumor. Ook dit proces wordt door aspirine doorkruist.
"We denken dat patiënten die aspirine slikken dankzij deze effecten minder kans op uitzaaiingen hebben", aldus Liefers. Van de succesvol geopereerde patiënten met fase II of III darmkanker overlijdt ongeveer de helft later aan een uitzaaiing. Ook patiënten met andere vormen van kanker zijn mogelijk door hetzelfde effect van aspirine beschermd tegen uitzaaiingen.
Ongevoelig voor aspirine
De onderzoekers zagen wel dat aspirine alleen beschermt als de tumor bepaalde kenmerken heeft. Tumoren die HLA klasse 1 moleculen niet meer tot expressie brengen, zijn ongevoelig voor het effect van aspirine. "Dat is bij ongeveer een derde van de patiënten het geval. Bij de overige twee derde van de tumoren heeft aspirine wel effect. Maar ook die tumoren zouden op termijn kunnen veranderen en ongevoelig worden. In de klinische trial willen we deze patiënten nu vervolgen om te zien hoelang het effect van aspirine standhoudt."
De onderzoekers raden patiënten aan om nooit zelf met aspirine te starten, maar dit altijd in overleg met een arts te doen. Het dagelijks slikken van aspirine heeft ook nadelen, zoals een hogere kans op hersenbloedingen en maculadegeneratie.
