Wat zijn quantumcomputers, en waarom bedreigen ze onze veiligheid?

De komst van quantumcomputers belooft een revolutie

Superpositie van deeltjes
Getty Images

Quantumcomputers staan aan de vooravond van een technologische revolutie die ons dagelijks leven kan veranderen. Van het ontwikkelen van nieuwe medicijnen tot het oplossen van complexe wiskundige vraagstukken, de mogelijkheden lijken eindeloos. Maar er zijn ook risico's. In dit artikel leggen we uit wat een quantumcomputer is en wat de risico's zijn.

Hoe werken quantumcomputers?

Om te begrijpen hoe quantumcomputers functioneren, is het belangrijk om te weten wat ze anders maakt dan klassieke computers. Gewone computers gebruiken bits als de kleinste eenheid van informatie, die ofwel een 0 of een 1 kan zijn. Quantumcomputers daarentegen maken gebruik van qubits. Een qubit kan tegelijkertijd in meerdere toestanden verkeren, dankzij het fenomeen dat we 'superpositie' noemen. Dit maakt het mogelijk om veel meer informatie te verwerken dan traditionele bits.

Wat is superpositie?

Superpositie is een fascinerend concept uit de kwantummechanica. Het houdt in dat deeltjes, zoals elektronen, zich in meerdere toestanden tegelijk kunnen bevinden. Dit klinkt misschien als een sciencefictionfilm, maar het is een van de fundamenten van de kwantumwereld. Stel je voor dat je een munt opgooit; terwijl deze in de lucht is, is hij zowel kop als munt. Pas als hij landt, kiest hij zijn uiteindelijke staat. Dat is min of meer de basis van quantummechanica: dat deeltjes niet één, maar meerdere posities tegelijk innemen in het universum. Het gaat hierbij om een ''golflengte van mogelijkheden'' en niet om een vast, gefixeerd punt.

De golffunctie die bij het systeem hoort, kent aan elk van die mogelijke toestanden een kans toe. Zo kan een deeltje bijvoorbeeld voor 50% (dus met 50% kans) op positie A zijn, en voor 50% op positie B. Een dergelijke toestand noemen we een superpositie. Pas wanneer we de positie van het deeltje meten, verandert deze situatie en “stort de golffunctie ineen” tot een functie die ofwel aan positie A 100% kans toekent, ofwel aan positie B. Met andere woorden: door het doen van de meting “dwingen we het deeltje te kiezen”, en pas op dat moment is het deeltje niet meer in een superpositie, maar ofwel op plaats A, ofwel op plaats B. 

Meer informatie over dit fenomeen >>

Quantumcomputers gebruiken ook een ander principe, genaamd 'verstrengeling'. Wanneer qubits met elkaar verstrengeld zijn, betekent dit dat de toestand van de ene qubit direct invloed heeft op de toestand van een andere, ongeacht de afstand tussen hen. Dit geeft quantumcomputers de kracht om berekeningen uit te voeren die voor klassieke computers onbereikbaar zijn.

De potentie van quantumcomputers

De toepassingen van quantumcomputers zijn veelbelovend. Ze kunnen ons helpen bij het ontwikkelen van nieuwe medicijnen door complexe moleculaire structuren te simuleren. Dit zou de tijd die nodig is voor onderzoek en ontwikkeling drastisch kunnen verkorten. Daarnaast zijn quantumcomputers in staat om grote hoeveelheden data te analyseren en patronen te herkennen die met traditionele methoden moeilijk te vinden zijn.

Quantumcomputer
Getty Images

Waarom kunnen quantumcomputers onze cryptografie kraken?

Een van de grootste zorgen rondom quantumcomputers is hun vermogen om de huidige cryptografische systemen te kraken. De meeste van onze online beveiliging is gebaseerd op algoritmen die momenteel als veilig worden beschouwd. Denk aan RSA en ECC, die veel gebruikt worden voor encryptie van data, zoals bankinformatie en persoonsgegevens. Deze systemen zijn gebaseerd op de moeilijkheid om grote getallen te factoriseren of bepaalde wiskundige problemen op te lossen.

Quantumcomputers kunnen echter gebruik maken van Shor's algoritme, dat specifiek is ontworpen om deze problemen efficiënt op te lossen. Dit betekent dat wat honderden jaren kan duren voor een klassieke computer, in enkele uren of zelfs minuten kan worden gekraakt door een quantumcomputer. De implicaties hiervan zijn enorm. Banken, overheden en bedrijven moeten zich dringend voorbereiden op deze quantumdreiging, anders lopen ze het risico dat hun gegevens in verkeerde handen vallen.

Wat zijn de gevolgen van deze dreiging?

Als quantumcomputers in staat zijn om onze huidige encryptie te kraken, kunnen gevoelige informatie en systemen worden blootgesteld aan aanvallen. Dit betekent niet alleen dat bankgegevens en persoonlijke informatie kwetsbaar worden, maar ook dat belangrijke infrastructuren, zoals energie- en communicatienetwerken, in gevaar kunnen komen. Het is alsof we een huis hebben gebouwd met een slot dat in de toekomst kan worden opengebroken met een eenvoudig hulpmiddel. Volgens de experts moet iedereen hieraan meedoen, zowel overheden als bedrijven en banken. Anders krijgen oplichters en andere internetcriminelen vrij spel.

Wat moet er gebeuren om ons te beschermen?

Het wordt door experts omschreven als een ''race tegen de klok''. Om te voorkomen dat onze systemen kwetsbaar worden voor quantumcomputers, moeten we ons voorbereiden op de implementatie van 'post-quantum cryptografie'. Dit houdt in dat we nieuwe cryptografische algoritmen moeten ontwikkelen die bestand zijn tegen aanvallen van quantumcomputers.

  • Onderzoek en ontwikkeling: Er moet meer onderzoek worden gedaan naar cryptografische systemen die niet kwetsbaar zijn voor quantumaanvallen. Dit is een uitdaging die de wetenschappelijke gemeenschap serieus moet nemen.
  • Bewustwording: Het is cruciaal dat bedrijven en overheden zich bewust worden van de risico's en de noodzaak om hun systemen te upgraden. Training en voorlichting zijn daarom essentieel.
  • Implementatie van nieuwe standaarden: Zodra er betrouwbare post-quantum algoritmen zijn ontwikkeld, moeten deze snel worden geïmplementeerd in bestaande systemen. Dit vergt samenwerking tussen de technologische sector, overheden en internationale organisaties.
  • Monitoring en aanpassing: De technologie evolueert voortdurend. Het is daarom belangrijk om systemen regelmatig te monitoren en aan te passen aan nieuwe bedreigingen.
 
Auteur