Doe-het-zelf-testament: hoe werkt dat?

Een testament maken is niet altijd nodig

Man is bezig met schrijven in zijn workshop
Getty Images

Voor een geldig testament is altijd ondertekening bij een notaris nodig. Maar je kunt ook zelf aan de slag op internet. Dat is goedkoper en je kunt er zoveel tijd voor nemen als je wilt. Hoe zit dat en in welke gevallen loont dat de moeite?

Een testament maken is niet altijd nodig, maar er zijn situaties waarin je het maar beter niet te lang kunt uitstellen. Zoals bijvoorbeeld als je samenwoont en wilt dat je partner van je erft; als je een deel van je nalatenschap gunt aan een vriend, buurvrouw of goed doel; als je een kind wilt onterven of schoonfamilie wilt uitsluiten – of als je erfbelasting wilt besparen met een testament. Voor veel mensen werpt de prijs van een testament een drempel op. Notarissen rekenen al snel €200 per uur en daar komen nog verschillende kosten en btw bij, waardoor één testament meestal boven de €500 uitkomt. Wie maatwerk nodig heeft of in een dure stad woont, kan zelfs €900 of meer kwijt zijn.

Doe je het ook écht zelf?

Een online ‘doe-het-zelftestament’ is veel goedkoper dan een testament bij de gemiddelde notaris, maar de naam is een beetje misleidend: je stelt zo’n testament niet helemaal zelf op, maar je doet wel veel voorwerk. Dat komt doordat het online testament de volgorde omdraait. Je begint niet met een kostbaar gesprek, maar met het beantwoorden van vragen op de website van een online aanbieder. Hier vind je naast een stapsgewijze aanpak om een testament ­samen te stellen ook uitgebreide uitleg en toelichting. Op basis van deze informatie maak je zelf je keuzes. Heb je nog steeds vragen, dan kun je bellen, mailen of chatten. Pas als je helemaal klaar bent, is het tijd om de notaris te laten meekijken en de handtekening te zetten. Deze afspraak kan daardoor beperkt blijven tot ongeveer een halfuurtje.

Financieel adviseur lacht, laptop en papierwerk
Getty Images

Vaste prijs op internet

Plus Magazine vergeleek de prijzen en mogelijk­heden bij drie aanbieders met een min of meer ­landelijke dekking: 

Thuis­notaris is samen met Doehetzelfnotaris de goedkoopste met een testament voor een alleenstaande (€298/€299), maar het duurste met een testament voor een koppel (€550). Dat komt doordat Thuisnotaris in dat geval altijd uitgaat van twee verschillende testamenten, terwijl de andere aanbieders voor een koppel twee gelijkluidende testamenten maken.

De genoemde prijzen zijn standaardprijzen, alleen rekent NuNotariaat een meerprijs voor een kleinkindlegaat. Met zo’n legaat kun je ervoor zorgen dat kleinkinderen na je overlijden belastingvrij een bedrag krijgen. Dit geld gaat van de erfenis voor de kinderen af, maar er blijft zo netto meer over. Daarbij is het goed om rekening te houden met de kans dat er in de toekomst kleinkinderen bij komen en dat in het ene gezin misschien meer kleinkinderen worden geboren dan in het andere. NuNotariaat vindt het belangrijk om daarover te adviseren, vandaar de meerprijs.

Tabel doe het zelf testament
Plus Magazine

Doehetzelfnotaris laat weten dat de aangesloten notarissen een meerprijs kunnen rekenen voor het toepassen van het zogenoemde ouderenprotocol. Het verschilt per notaris bij welke leeftijd dit protocol in werking treedt, vaak is dat vanaf 75 jaar. Het is ­bedoeld om vast te stellen of iemand wilsbekwaam is, en om ouderenmisbruik te voorkomen. De notaris gaat onder andere na of je nog zelf je administratie doet en of je nog zelfstandig woont. Bij NuNotariaat en Thuisnotaris zijn de kosten voor het doorlopen van het ouderenprotocol bij de prijs inbegrepen.

Zo werkt het

Een online testament maken begint met een reeks vragen over je situatie en wat je wilt regelen. De uitkomst kan zijn dat je geen online testament kan maken, bijvoorbeeld als je kinderen hebt uit een eerder ­huwelijk of als je kinderen wilt onterven. Alleen  bij Thuisnotaris kun je dan nog wél terecht, de andere aanbieders verwijzen in zo’n geval door naar een ­notariskantoor.

Kom je wel door de eerste selectie heen? Dan stel je met de beantwoording van de vragen stap voor stap je testament samen met standaard bouwstenen die de website aanreikt. Zo kun je bij iedere aanbieder een samenwoonpartner als erfgenaam aanwijzen, schoonfamilie uitsluiten, nalaten aan een goed doel, erfdelen opeisbaar maken bij opname in een zorginstelling (Wlz-clausule) en een executeur aanwijzen.

Bij Thuisnotaris kun je ook kiezen voor een opvul­legaat om erfbelasting te besparen en bij NuNotariaat is dat een standaard onderdeel. Een opvullegaat is geschikt voor ouders met een eigen huis. Bij het overlijden van de eerste ouder blijft het huis van de langstlevende, maar hij of zij moet wel erfbelasting betalen over het erfdeel van de kinderen. Met een ­opvullegaat kan de langstlevende ouder zijn of haar eigen erfdeel vergroten, zodat de kinderen alleen het belastingvrije bedrag van circa €25.000 krijgen. De langstlevende hoeft meestal namelijk geen erfbelasting te betalen, omdat partners een veel hogere vrijstelling hebben (meer dan €800.000).

Thuisnotaris biedt de meeste keuzemogelijkheden met ook andere testamentvormen, zoals een tweetraps­testament of vruchtgebruiktestament.

Toch hulp nodig?

Ook al zit er geen notaris tegenover je, tijdens het keuzeproces is er wel hulp beschikbaar via telefoon, e-mail of chat. Alleen bij Thuisnotaris kun je ook ­online een telefonisch adviesgesprek van een uur ­inplannen voor €99. Voor samengestelde gezinnen is dit adviesgesprek verplicht. Thuisnotaris voert met iedere klant een telefonisch controlegesprek om de gemaakte keuzes te doorlopen. Tijdens dit gesprek heb je de mogelijkheid om kosteloos aanpassingen te doen. Blijken de keuzes die je wilt maken toch te complex, dan kun je het testament niet online afmaken en moet je alsnog naar een notaris.

Ouder koppel bezig met papierwerk
Getty Images

Alles klaar? Dan kun je bij NuNotariaat en Doehetzelfnotaris direct je testament bekijken. Bij Thuisnotaris kun je direct na het invullen een verslag bekijken met alle keuzes die je hebt gemaakt. Ben je tevreden over je testament? Dan is het tijd om een afspraak te maken met een zelfgekozen notaris uit het netwerk van de aanbieder en moet er ook betaald worden. Dat gaat bij iedere aanbieder net even anders.

  • Bij NuNotariaat betaal je via iDeal op het moment dat je opdracht geeft een afspraak met de notaris in te plannen voor het passeren van de akte, zoals dat heet. Deze notaris neemt telefonisch contact op om de ­afspraak in te plannen. Kosteloos annuleren is mogelijk tot drie werkdagen voor de geplande afspraak.

  • Bij Doehetzelfnotaris geef je via de website opdracht aan de notaris tot het passeren van de akte. Je moet hiervoor de voorwaarden van de notaris accepteren. Het verschilt per notaris hoe de betaling is geregeld, bijvoorbeeld via een pinautomaat op het notariskantoor. Ook de annuleringskosten verschillen per notaris.

  • Bij Thuisnotaris krijg je na het telefonische controlegesprek het verzoek het verslag te accorderen. Hiermee geef je opdracht tot het passeren bij de notaris. Op dat moment ga je de verplichting aan om te betalen via een factuur die je later ontvangt. Vervolgens wordt de akte opgemaakt en neemt de notaris contact op voor ondertekening.

Voordelen van een online testament

Als je geen ingewikkelde dingen wilt regelen en in staat bent zonder advies keuzes te maken over je ­testament, kan een online testament een goede keuze zijn. Je bent daarmee goedkoper uit én je hebt tijdens het proces alle tijd om extra informatie op te zoeken en te overleggen met wie je maar wilt. Je kunt je ­gemaakte keuzes opslaan en later weer verdergaan. Ook kun je je keuzes makkelijk aanpassen.

Een online testament is ook geschikt om een oud testament te herroepen. Veel mensen hebben voor 2003 een testament gemaakt met ouderlijke boedelverdeling, maar zonder regelingen om erfbelasting of zorgkosten te besparen. Inmiddels is het erfrecht aangepast, maar oude testamenten zijn nog steeds geldig. De kans is groot dat er bepalingen in staan die niet meer van toepassing zijn. Dan kun je het eenvoudig en goedkoop herroepen met een online testament en eventueel een nieuw testament maken.

Oudere dame thuis bezig met administratie
Getty Images

Nadelen van een online testament

Een online testament is niet geschikt in ingewikkelde situaties, bijvoorbeeld voor mensen met een groot vermogen of die bedrijfsopvolging willen regelen. Dan is advies en rekenwerk van een notaris onmisbaar.

Hoewel online aanbieders fouten proberen te voorkomen, blijf je zelf verantwoordelijk voor wat je invult. Als je toch een fout maakt of iets over het hoofd ziet, kun je dit niet meer kosteloos herstellen als je bij de notaris zit voor de ondertekening. Moet er toch iets aangepast worden, dan moet je hiervoor extra kosten betalen.

Toch naar de notaris?

Is je situatie niet geschikt voor een online testament, of wil je advies van een notaris? Ook dan kun je kosten ­besparen, namelijk door bij verschillende notarissen ­offertes op te vragen. Vaak werken ze met een uurtarief. In dat geval kun je kosten besparen door thuis al het ­nodige voorwerk te doen. Hiervoor kun je brochures en een checklist downloaden op notaris.nl Of je gebruikt de module van een van de online aanbieders als voorbereiding. Zo heb je minder dure tijd van de notaris nodig.

U leest een gratis artikel uit Plus Magazine.

Op Plusonline.nl bieden we iedereen de kans gratis kennis te maken met Plus Magazine. Hét maandblad bomvol informatie en inspiratie. Maar deze artikelen, dossiers en columns maken kost veel tijd en geld. Wilt u meer? Overweeg dan ook een abonnement op Plus Magazine.

Auteur 

Reactie toevoegen

Comment

  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.