De Infectie Checklist: 5 stappen om jezelf te beschermen tegen infecties en resistentie

Wereldwijd krijgen steeds meer mensen infectieziekten door virussen, bacteriën, schimmels of parasieten. Ook in Nederland komen infectieziekten veel voor. Rond de 30.000 Nederlanders belandden jaarlijks in het ziekenhuis met een infectieziekte en in 2024 overleden ruim 4.000 mensen hieraan. Ongeveer een miljoen vrouwen per jaar bezoeken de huisarts vanwege een blaasontsteking; dit komt meestal door bacteriën. Een deel van de infectieziekten wordt veroorzaakt door ziekmakende schimmels. Zo’n 250.000 mensen krijgen te maken met een ernstige, chronische schimmelinfectie. Bij ongeveer 3.000 patiënten dringt de schimmel zelfs door tot in de bloedbaan of tast hij de organen aan.

Dringend aanpakken resistentieproblematiek

Margriet Schneider, voorzitter van Samenwerking Infectieziekten, een initiatief van medisch specialisten, patiënten en de Samenwerkende Gezondheidsfondsen: "De resistentieproblematiek moet dringend worden aangepakt. We moeten veel meer inzetten op het ontwikkelen van nieuwe geneesmiddelen en het zorgvuldig toepassen van antibiotica. Daarnaast is het belangrijk dat we het gebruik van schimmelwerende middelen in de landbouw beperken, zeker wanneer ze bestanddelen bevatten die ook in medicijnen voor mensen nodig zijn. Maar ook wijzelf kunnen en moeten meer voor elkaar doen om infecties en resistentie tegen te gaan. De Infectie Checklist helpt daarbij."

De Infectie Checklist

1. Slimmer zijn
Ziektekiemen zijn slim: ze passen zich voortdurend aan, waardoor bestaande middelen en medicijnen zoals antibiotica niet meer werken. Wij moeten dus slimmer handelen. Ook als je zelf nog nooit antibiotica hebt gebruikt, kun je besmet raken met een resistente bacterie. Zo'n infectie is moeilijker te behandelen en vergroot de kans op complicaties. Ga dus zorgvuldig om met antibiotica en maak de kuur af.

Lees ook: waarom je altijd een antibioticakuur moet afmaken

2. Samen doen
Met elkaar moeten we mensen met een kwetsbare gezondheid beschermen, zoals baby’s, zwangere vrouwen, (chronisch) zieken en ouderen. Zij zijn vatbaarder voor infecties en worden er vaak ernstiger ziek van. Iemand met verkoudheid of griep kan een ander met een zwakkere gezondheid ernstiger ziek maken. Werk als het kan thuis en stel een bezoek aan een kwetsbare uit als je zelf niet fit bent. En overweeg je vaccinaties voor jezelf of je kinderen, denk dan ook aan het leed dat je daarmee bij anderen kunt voorkomen.

3. Spreek elkaar aan
Denk niet te makkelijk dat het wel los zal lopen. Wijs ook anderen op de risico’s van besmetting en het belang van verantwoordelijkheid. Daarmee voorkom je dat je infecties op elkaar overdraagt.

4. Sterk op reis
Reizen naar het buitenland vergroot het risico op infecties. Je kunt ook resistente bacteriën mee naar huis nemen. Controleer vooraf de reisadviezen per land en kijk of vaccinaties nodig zijn, let op de kwaliteit van drinkwater, was regelmatig je handen en eet alleen goed doorbakken voedsel. Ook in Europese landen kan je ziek worden door bijvoorbeeld teken (hersenvliesontsteking) en muggen (bijvoorbeeld dengue en westnijlvirus).

5. Scan je risico's
Let goed op mogelijke risico's in je omgeving. Bevindt er zich schimmel in je huis? Heb je een beroep waarbij meer kans is op besmetting (ziekenhuis, onderwijs)? Heerst er een besmettelijke ziekte in je omgeving? Zijn er landbouwbedrijven waar met bestrijdingsmiddelen wordt gewerkt of veehouderijen waar dierziekten voorkomen die op mensen kunnen worden overgedragen (zoönose)? Kijk of je deze risico’s zoveel mogelijk kunt voorkomen, vermijden of verkleinen.

De World Antimicrobial Awareness Week (WAAW)

Wereldwijd sterven 1,3 miljoen mensen als gevolg van resistentie. De World Antimicrobial Awareness Week (WAAW) is een wereldwijde campagne, georganiseerd door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Het doel is om het bewustzijn en de kennis rondom antimicrobiële resistentie (AMR) te vergroten en de verspreiding van resistente ziekteverwekkers aan te pakken.