Wat zijn streptokokken? En hoe herken je een infectie?

Wat zijn streptokokken?

Streptokokken zijn een groep bacteriën waar je verschillende ziektes van kunt krijgen. Sommige soorten komen ook alleen in je lichaam voor, zonder dat je er ziek van wordt. Word je er wel ziek van? Dan zijn de verschijnselen meestal mild, zoals bij roodvonk, keelontsteking en krentenbaard. Maar de bacterie kan soms ook in de bloedbaan of onderliggend weefsel terechtkomen. Dat wordt een invasieve of onderhuidse infectie genoemd. Je kunt er in dit geval ernstige klachten van krijgen, zoals bloedvergiftiging. Daarom staat de bacterie ook wel bekend als 'vleesetende bacterie',omdat zo'n onderhuidse infectie ervoor kan zorgen dat je huid en spieren afsterven. 

 De bekendste soorten streptokokken zijn:

• Groep-A-streptokokken (GAS, roodvonkbacterie), leidt tot onder andere roodvonk, krentenbaard, kraamvrouwenkoorts, septische shock en fasciitis necroticans (onderhuidse infectie); 
• Groep-B-streptokokken (GBS), leidt tot Groep-B-streptokokkenziekte bij pasgeborenen en vrouwen die kortgeleden bevallen zijn;
• Pneumokokken leidt tot de pneumokokkenziekte.

Symptomen van streptokokken

Door de verschillende ziektes die streptokokken kunnen veroorzaken, loopt de incubatietijd - de periode van besmetting tot aan het ontstaan van symptomen - sterk uiteen. Bij de groep B streptokok kun je binnen 24 uur ziek worden, terwijl je het bij krentenbaard (uit groep A) na vier tot veertien dagen pas merkt. De meeste verschijnselen gaan gepaard met koorts. 

Bij roodvonk en krentenbaard krijg je last van huidklachten, zoals bultjes, vlekjes en blaasjes. Door pneumokokkenziekte heb je meestal pijn bij het ademhalen en kortademigheid. 

Onderhuidse infecties zijn ernstiger: je kunt in korte tijd heel erg ziek worden. De bacterie dringt dan door in weefsels, de bloedbaan, longen of longvliezen, hersenvliezen of gewrichten. Dit kan leiden tot bloedvergiftiging, hersenvliesontsteking of zelfs het afsterven van weefsel.  

Oorzaken van een infectie met streptokokken

Streptokokken zijn besmettelijk. Je kunt anderen besmetten door hoesten, niezen en hard praten. De druppeltjes met de bacterie gaan dan van de een naar de ander. Je kunt de bacterie ook doorgeven via de handen. 

Bij veel mensen zit de streptokokken-A-bacterie in de neus- en keelholte en op de huid, zonder dat zij hier ziek van worden. Daardoor is het moeilijk om besmetting te voorkomen. Wel is het aan te raden om regelmatig je handen te wassen, schoon te maken en te ventileren. 

Tijdens de bevalling kun je ook besmet raken, bijvoorbeeld bij GBS en kraamvrouwenkoorts. 

Behandeling van streptokokken

Veel infecties door streptokokken gaan vanzelf over. Soms zijn antibiotica nodig. Vermoed je een infectie door streptokokken? Dan is het verstandig om contact op te nemen met je huisarts. In het geval van een ernstige (onderhuidse) infectie, is behandeling in het ziekenhuis nodig.