Is het ketogeen dieet slecht voor je cholesterol?

Patricia Schutte, voedingsdeskundige

Het ketodieet, ook wel ketogeen dieet genoemd, is de strengste vorm van een koolhydraatarm dieet. Mensen volgen een ketogeen dieet bijvoorbeeld om af te vallen of als onderdeel van de behandeling van bepaalde ziekten zoals epilepsie. Je mag maximaal 50 gram koolhydraten per dag innemen.

Hoe werkt het dieet?

Koolhydraten zijn een belangrijke bron van energie voor het lichaam. Wanneer je (bijna) geen koolhydraten eet en de voorraad in de lever en spieren op raakt, schakelt je lichaam over op vetzuurverbranding om toch voldoende brandstof te hebben. Je lichaam komt door het volgen van een ketogeen dieet in ‘ketose’. Door het verbranden van vetzuren ontstaan er namelijk ‘ketonen’ of ‘ketonlichamen’. Je lichaam kan ketonen als brandstof gebruiken in plaats van glucose uit koolhydraten. Als je minder energie inneemt dan dat je verbruikt val je af. Wanneer je het ketogeen dieet volgt om af te vallen, val je in het begin snel af. Dit is voornamelijk verlies van vocht, wat door ketose wordt gestimuleerd.

Effecten op het cholesterol

Er zijn verschillende effecten van het ketogeen dieet op het cholesterol, blijkt uit onderzoek. Dit heeft meerdere redenen. Als je koolhydraatrijke producten vervangt door dierlijke producten, is een ketogeen dieet vaak rijk aan vetten en daarmee vaak ook te hoog in verzadigd vet. Verzadigd vet zit namelijk veel in bijvoorbeeld vet vlees, volle melkproducten (zoals de roomboter en de slagroom uit het voorbeeld in de vraag) en volvette kaas. Verzadigd vet verhoogt het LDL-cholesterol van het bloed. Een te hoog LDL-cholesterol is niet goed voor de bloedvaten.

Maar er zijn ook onderzoeken die uitwijzen dat het ketogeen dieet geen effect of juist een positief effect heeft op je cholesterol. Dit komt waarschijnlijk doordat je gewicht verliest wanneer je een ketogeen dieet volgt. Als je te zwaar bent kan gewichtsverlies een positief effect hebben op je cholesterol. Wel komt uit deze onderzoeken dat mensen met een gezond gewicht juist minder goede cholesterolwaarden krijgen wanneer ze een ketogeen dieet met veel vetten volgen.

Andere effecten van het dieet

Het ketogeen dieet is moeilijk vol te houden, doordat je zo weinig koolhydraten mag eten. Dit maakt het lastig om de effecten van het ketogeen dieet te onderzoeken op de gezondheid, en daarmee ook het cholesterol, op de lange termijn. We weten dan ook nog niet goed wat de effecten van een ketogeen dieet op gewicht en gezondheid op de lange termijn zijn.

Daarnaast zijn er nog andere kanttekeningen bij het ketogeen dieet te plaatsen. Omdat je ook veel gezonde koolhydraatrijke producten laat staan, zoals fruit en volkoren granen, heb je een grotere kans op tekorten van bepaalde B-vitamines, vezels en jodium. En je mist de positieve effecten op je gezondheid van sommige koolhydraatrijke producten. Zo verlagen volkorenproducten bijvoorbeeld de kans op hartziekten en beroerte.

Hulp bij een gezond eetpatroon

Het Voedingscentrum adviseert om het ketogeen dieet alleen te volgen onder begeleiding van een arts of diëtist. Zij kunnen inschatten of dit veilig is en of je alle voedingsstoffen binnenkrijgt die je lichaam nodig heeft. Ook kunnen zij je vervolgens op weg helpen naar een gezond eetpatroon.

Heb je ook een vraag? Stel deze dan aan een van onze experts. Ga met spoedeisende vragen altijd naar je huisarts, daarvoor zijn de experts niet de aangewezen persoon. Ze stellen ook geen diagnoses. De overige voorwaarden vind je hier.