De rode biet

Getty Images

De een vindt ze heerlijk, de ander gruwelt ervan. De biet is geen allemansvriend, maar heeft wel veel gezonds onder zijn rode schil. Waarom is het sap zo populair? En hoe zat het ook alweer met de nitraten?

Rode bieten zijn familie van suiker- en voederbieten. Ze worden, met name in het Westen des lands, ook wel kroten of krootjes genoemd. Je kunt er het hele jaar door van genieten: in de zomer van kleine zomerbietjes met loof en in de winter van hun grote broer de winterbiet. Op de markt en bij de groenteboer zijn ze vers te koop. In de supermarkt vind je voorgekookte bietjes in het koelvak.[ITEMADVERTORIAL]

Rode plas en poep

Bietjes danken hun mooie kleurtje aan twee stoffen, betanine en vulgaxanthine. Betanine uit het knolgewas wordt ook gebruikt om andere producten zoals jam, ijs en sauzen rood te maken. Het heet dan bietenrood of het staat als E162 op de verpakking.

Ongeveer één op de tien mensen ziet de volgende dag in de wc dat hij of zij bietjes gegeten heeft. De Engelsen noemen dat beeturia. Onder bepaalde omstandigheden verwerken de maag en darmen de kleurstof betanine niet, waardoor het via de natuurlijke weg je lichaam verlaat. Het resultaat is felrode tot roze plas en poep. Als je even vergeten was dat er gisteren krootjes op je menu stonden, is dat misschien schrikken. Het lijkt dan namelijk net alsof er bloed bij de ontlasting of urine zit, maar dit verschijnsel is volkomen onschuldig en verdwijnt vanzelf.

Nitraat

De rode biet is net als spinazie en sla een nitraatrijke groente. Uit verschillende, maar kleine onderzoeken is gebleken dat nitraat een positief effect heeft op het uithoudingsvermogen. Het zorgt ervoor dat de bloedvaten zich verwijden, de bloeddruk daalt en je minder zuurstof gebruikt tijdens inspanning.

Veel duursporters zweren bij bietensap, omdat dit een hoge concentratie nitraat bevat. Elke dag aan de bietensap hoeft niet. Gedurende de drie dagen voor een wedstrijd verspreid over de dag een halve liter van dit rode goedje drinken, zou de prestaties al verbeteren. Bietensap is kant-en-klaar verkrijgbaar, maar je kunt het ook zelf maken door rauwe of gekookte bieten te pureren. Niet iedereen kan de smaak van bietensap waarderen, mix er eventueel wat appel of sinaasappel doorheen.

Nadeel

Ondanks de gezonde eigenschappen van nitraten, hebben ze ook een nadeel. Nitraten worden door bewaren, verhitten en eten gedeeltelijk omgezet in nitriet, wat weer omgezet kan worden in mogelijk kankerverwekkende nitrosaminen. Voorheen werd daarom geadviseerd om maximaal twee keer per week bietjes te eten. Inmiddels is dit advies ingetrokken. De Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) heeft namelijk geconcludeerd dat het heel onwaarschijnlijk is dat de blootstelling aan nitraat via groenten zal leiden tot gezondheidsrisico’s.

Bietensap is niet meegenomen in de EFSA-veiligheidsevaluatie. Als je elke dag bietensap zou drinken, komt dat bovenop de inname van andere bronnen van nitraat en krijg je er misschien toch te veel van binnen. Omdat het Voedingscentrum liever het zekere voor het onzekere neemt, raden ze aan om terughoudend te zijn met bietensap en het niet dagelijks te drinken.

Bereiden

Verse, rauwe bieten kun je het beste in de schil koken. Zo behouden ze hun smaak en kleur. De kooktijd hangt af van de grootte, zomerbietjes zijn na 20-25 minuten gaar, maar winterbieten pas na circa 2 uur. Als ze lang genoeg gekookt zijn, laat de schil gemakkelijk los. (Voor)gekookte bietjes hoef je alleen maar even op te warmen, maar zijn ook rauw in een salade lekker.

Probeer eens: