De 13 vervelendste medische onderzoeken

1. Colonoscopie

Een colonoscopie is een kijkonderzoek van de dikke darm. Met een colonoscopie bekijkt de arts de binnenkant van de endeldarm, dikke darm en het laatste deel van de dunne darm. Dit doet hij met behulp van de endoscoop; een flexibele slang. Met een colonoscopie kunnen vrijwel alle afwijkingen worden opgespoord. Denk aan poliepen in de dikke darm, darmkanker, prikkelbare darm syndroom (PDS) of colitis ulcerosa.

2. Cystoscopie

Een cystoscopie is een inwendig onderzoek van de plasbuis en de blaas. Hiervoor gebruikt de arts een cystoscoop, een dunne holle buis gevuld met glasvezels of een lenzensysteem. Er bestaan flexibele en starre (metalen) cystoscopen. Een cystoscopie wordt uitgevoerd als de dokter afwijkingen vermoedt  in de plasbuis, het prostaatgebied of de blaas.Bijvoorbeeld bij plasproblemen, bloedverlies via de urine of  blaaspoliepen. Een cystoscopie duurt ongeveer 15 minuten. Soms neemt de arts biopten voor verder onderzoek.

3. Drukmeting van de maag en dunne darm

Tijdens een drukmeting van de maag meet de arts de druk in de maag en het eerste deel van de dunne darm. Een drukmeting van de maag wordt meestal gedaan om de oorzaak van bepaalde klachten zoals overgeven, een opgeblazen gevoel en het niet kunnen eten van vast voedsel te achterhalen. De specialist kijkt hiermee of de werking van de darmspieren of de darmzenuwen afwijkt. Hij meet de druk door middel van een katheter (slangetje), waarin drukmeters zitten.

De arts brengt de katheter via de neus in de maag en, afhankelijk van de klachten, ook in de dunne darm. Dit is een erg dunne slang, met een dikte van 3 millimeter. Het inbrengen veroorzaakt soms braakneigingen. De arts sluit alles aan op een draagbaar apparaat dat de drukgegevens opslaat. Daarna mag je gewoon naar huis, met de katheter in je neus. De volgende dag kom je terug om de katheter te laten verwijderen en het apparaat ter analyse in te leveren.

4. Dubbelballon-endoscopie

Dubbelballon-endoscopie is een kijkonderzoek van de dunne darm. Je krijgt lichte sedatie (een ‘roesje’). Met behulp van een endoscoop spoort de arts afwijkingen op en neemt hij eventueel biopten voor verder onderzoek. De arts kan ook kleine ingrepen verrichten zoals het verwijderen van poliepen en het stelpen van bloedingen.

Een dubbelballon-endoscopie wordt uitgevoerd als de arts vermoedt dat er sprake is van een afwijking van de dunne darm. Daarnaast doen ze het bij onverklaarbaar bloedverlies, of wanneer een arts denkt aan de ziekte van Crohn, coeliakie (glutenintolerantie), een Meckel divertikel of tumoren en poliepen in de dunne darm. Verder wordt de dubbelballon-endoscopie uitgevoerd bij mensen met het Peutz-Jeghers syndroom of familiaire adenomateuze polyposis.

5. Endo-anale echo

Een endo-anale echo (ook wel endo-echografie of echo-endoscopie genoemd)  is een inwendig onderzoek van de anus en het laatste deel van de endeldarm. De arts schuift een star buisje of een flexibele slang via de anus in de endeldarm. Met  deze slang en bijbehorende instrumenten neemt de arts eventueel ook weefsel of vocht weg voor onderzoek.

De arts schrijft een endo-anale echo voor bij het vermoeden van endeldarmkanker of bij ontlastingsincontinentie. Bij  mensen met een fistel spuit de arts soms waterstofperoxide in in de uitwendige fistelopening om de locatie van de fistel aan de binnenkant te bepalen.

De behandeling veroorzaakt soms pijnlijke darmkrampen. Ook winderigheid komt veel voor. Het onderzoek duurt ongeveer 15 minuten.

6. ERCP

ERCP is een afkorting voor ‘Endoscopisch Retrograde Cholangio- en Pancreaticografie’. Met een ERCP onderzoekt de arts met een endoscoop de galwegen en de afvoergang van de alvleesklier. Tijdens het onderzoek voert de arts indien nodig ingrepen uit zoals het verwijderen van galstenen in de grootste galweg of het plaatsen van een stent (endoprothese) als er vernauwingen zijn. Voor een ERCP krijg je over het algemeen een roesje.

7. Gastroscopie

Een gastroscopie is een kijkonderzoek van de binnenkant van de slokdarm, maag en het eerste deel van de dunne darm (twaalfvingerige darm). De arts brengt de endoscoop via de mond en slokdarm in de maag en twaalfvingerige darm. Met een gastroscopie vindt een arts vrijwel alle afwijkingen van de slokdarm en maag. Een gastroscopie duurt ongeveer 5 tot 15 minuten. Je krijgt voor dit onderzoek een roesje.

8. Hartkatheterisatie

Een hartkatheterisatie (coronarografie) is een onderzoek waarbij de kransslagaders in beeld gebracht worden. Ook controleert de arts de pompfunctie van de hartkamer. Daarnaast meet hij de druk in diverse hartkamers om bijvoorbeeld de functie van de hartkleppen beter te beoordelen.

Het onderzoek wordt met een katheter via de lies of via de pols verricht en gebeurt onder plaatselijke verdoving. Voor hartkatheterisatie verblijf je 1 à 2 dagen in het ziekenhuis.

9. Neusendoscopie

Bij dit onderzoek wordt met een endoscoop de binnenkant van je neus en bijholten bekeken.  Als ook de neuskeelholte (nasofarynx) wordt onderzocht, heet het een 'nasofaryngoscopie'. Verdoving gebeurt met een spray en watjes waarin twee stoffen zitten: één stof laat het slijmvlies slinken en de andere stof verdooft.

Afhankelijk van de klachten duurt een neusendoscopie enkele minuten tot 20 minuten.

10. Proctoscopie

Met een proctoscopie kan een arts de binnenkant van de endeldarm en anus bekijken. Bij dit onderzoek gebruikt de specialist een proctoscoop. Dit is een kort metaal buisje met licht. Tijdens een proctoscopie kunnen kleine ingrepen worden gedaan, zoals het weghalen van een poliep en het afbinden van aambeien. Een basisonderzoek duurt ongeveer 5 minuten.

Aandoeningen die met een proctoscopie worden opgespoord, zijn aambeien, scheurtjes in de anus, een uitstulpende darm (rectumprolaps), een ontsteking van de endeldarm (proctitis) of poliepen.

11. Rectaal prostaatonderzoek

Door middel van rectaal prostaatonderzoek beoordeelt een arts de grootte, vorm, stevigheid en oppervlak van de prostaat. Dit onderzoek doet men bij plasklachten en bij het vermoeden van prostaatkanker.

Bij zo’n 'rectaal toucher' wordt een gehandschoende, goed glad gemaakte vinger via de sluitspier in de endeldarm gebracht. Het onderzoek kan een vervelend gevoel geven, omdat de sluitspier van de endeldarm gepasseerd moet worden.

12. Röntgenonderzoek van de dikke darm

Een röntgenonderzoek van de dikke darm wordt ook wel colon-inloop  genoemd. Hierbij vult de specialist de darm via een slangetje met een contrastmiddel (bariumpap) dat de straling tegenhoudt. De vorm van de dikke darm is hierdoor goed te zien.

De arts spoort met dit onderzoek afwijkingen op als poliepen, een gezwel, divertikels (uitstulpingen) en vernauwingen of verwijdingen in de dikke darm. Het onderzoek duurt ongeveer 30 tot45 minuten.

13. Sigmoïdoscopie

Een sigmoïdoscopie is een onderzoek van de endeldarm en het laatste deel van de dikke darm. Met een sigmoïdoscopie kan een arts vrijwel alle darmafwijkingen in het laatste deel van de darm opsporen. De specialist past het toe bij het vermoeden van megacolon, darmkanker, poliepen in de dikke darm, divertikels en diverticulitis, de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa.