Betaalbare zorg blijft niet vanzelfsprekend

De  Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) kwam pas met nog een rapport waaruit blijkt dat zorg alleen maar meer gaat kosten. We geven nu al meer dan 100 miljard euro per jaar uit aan zorg en dat bedrag stijgt ieder jaar. Want tegenover de ouderen die zorg nodig hebben, staan steeds minder werkenden. De mogelijkheden zijn kort samen te vatten als: scherper kiezen (lees: minder te kiezen) of méér betalen. De huidige manier van zorg verlenen is over tien jaar simpelweg onbetaalbaar.
We betalen al op allerlei manieren mee aan de zorg. Natuurlijk via de premie van de zorgverzekering al snel 1.500 euro per jaar, via het loon of uitkeringen worden allerlei premies ingehouden en er zijn voor verschillende soorten zorg en medicijnen meerdere eigen bijdragen. Volgens het CBS betalen we zo jaarlijks al bijna 7.000 euro per persoon voor ‘zorg’. Dat zou in de toekomst wel eens meer dan het dubbele kunnen worden.

Maar wat doe je als je nu pakweg tussen de 55 en 70 jaar oud bent en je wéét dat er hierna een fase komt waarin niet alle zorg beschikbaar is die je nodig hebt? We behandelen deze vraag in een drieluik. Dit is deel 3.

Deel 1: Verzorgd wonen
Deel 2: Betaalbare zorg
Deel 3: Medische zorg

Waar gaan we nog meer voor betalen?

Medische hulp van onder meer ziekenhuizen zal de komende jaren alleen maar duurder worden door meer vraag. Dat betekent dat de premie voor de zorgverzekering alleen maar verder zal stijgen.
De verwachting is dat onder meer de zorg aan huis die nu geregeld is via de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) meer gaat kosten. Daarvoor betaalt iedereen die er gebruik van maakt nu een vaste eigen bijdrage van 19 euro per maand: het abonnementstarief. Het maakt daarbij niet uit hoeveel je verdient of wat je vermogen is: dat bedrag staat vast. Bij de introductie zijn er pogingen gedaan om gebruikers met meer geld ook meer te laten betalen voor deze zorg, maar dat bleek lastig uit te voeren. Nu de gemeenten zuchten onder deze kosten, ligt het voor de hand dat of het vaste abonnementstarief omhoog gaat, of de koppeling met inkomen/vermogen weer terug komt.
Voor de verpleeghuiszorg betaal je nu een eigen bijdrage die wél gekoppeld is aan vermogen en inkomen, na de betaling daarvan blijft in de meeste gevallen nog wat ‘zakgeld’ over.
Wat kan je nu doen om zorg te kunnen betalen?
Stel: je bent nu 60 jaar, kerngezond en verwacht voor de komende jaren, geen grote zorgkosten. Wat kan je dan nu al doen om ervoor te zorgen dat er straks, over zo’n 15 jaar nog voldoende zorg te regelen valt

1 Let op het pensioen/inkomen

Nu zijn er (nog) allerlei toeslagen voor onder meer huur- en zorgkosten en die worden met name door ouderen nog wel eens over het hoofd gezien. ‘Heb ik vast geen recht op’ of te  veel gedoe om het aan te vragen. Zonde, want zeker in de jaren rondom met pensioen gaan kan zomaar het recht op deze toeslagen ontstaan. Waar je eerst net te veel verdiende, kan je nu zomaar binnen de grens vallen. Controleer daarom ieder jaar of je misschien toch recht heb op zo’n toeslag.

Meer over toeslagen lees je hier.

2 Slim sparen

Als je straks wat te kiezen wil hebben, is geld de makkelijkste manier om dat straks te kunnen kopen. Flink sparen dan maar? Een gezonde buffer is altijd een goed idee en wat extra’s om straks te kunnen doen waar je zin in hebt ook. Hoe meer geld, hoe beter! Ja, maar het kan ook een belemmering zijn. Bijvoorbeeld bij de aanvraag van toeslagen wordt wel naar het vermogen gekeken. En bij de eigen bijdrage voor het verpleeghuis speelt vermogen ook een rol. Wie meer spaargeld heeft, betaalt ook méér voor de zorg. De grenzen daarvoor verschillen van regeling tot regeling en van jaar tot jaar, maar als algemene leidraad is de grens van de Belastingdienst voor Box 3 (ongeveer 50.000 euro per persoon) een goed leidraad voor deze ‘grenzen’. Zit je daarboven, dan betaal je meer en/of vervallen sommige rechten. Vooral voor iedereen die spaargeld heeft rondom deze grens kan het de moeite waard zijn om daar goed naar te kijken. Heb je veel meer spaargeld? Dan betaalt de overheid niet of minder mee en valt er meer te kiezen en zou je (duurdere) particuliere zorg kunnen overwegen. Die particuliere zorg heeft veel voordelen: mooie locaties, veel extra ruimte en mogelijkheden én meestal geen of kortere wachtlijsten.

Meer over een gezonde buffer lees je hier

3 Slim schenken

Veel ouders willen volwassen kinderen helpen met schenkingen. Daar zijn handige manieren voor om dit te doen én geen of weinig belasting te betalen. Maar is het wel zo slim om alles al over te dragen aan de volgende generatie, als er nog een flinke kostenpost voor zorg aan zit te komen? Neem dat mee in de overwegingen om geld aan kinderen te schenken. Dat lijkt nu misschien een goed idee, maar hoe ziet het inkomen en het vermogen er over 15 jaar uit? En welke (extra) kosten zijn er dan? Schenken kan een slimme manier zijn het eigen vermogen wat omlaag te krijgen, maar het kan de keuzeruimte later ook beperken.

Meer over slim schenken lees je hier

4 Doe het samen

Een probleem van zorg in de toekomst is niet alleen of je het kunt betalen, de vraag is ook of er wel zorg is op het moment dat je het nodig hebt. Want het verpleeghuis, daar kom je alleen nog terecht als je écht niet meer voor jezelf kunt zorgen, terwijl ‘gewoon thuis’ blijven wonen soms ook lastig kan worden. Wat dan? Steeds meer mensen komen in dit grijze gebied tussen prettig zelfstandig wonen en verzorgd worden terecht. Er is groot gebrek aan geschikte -gelijkvloerse- woningen en geschikte woongroepen. Wel eens aan gedacht om samen met anderen een eigen woongroep te beginnen? Dat kost natuurlijk geld, maar banken zijn deze collectieve woonvormen steeds meer aan het ontdekken en maken daar hypotheken op maat voor. Maar naast geld kost het vooral veel tijd. Reken van ‘plan’ tot ‘huis’ al snel op een jaar of vijf. Maar eenmaal gelukt kan het een goede manier zijn om zorg door naasten te combineren met fijn wonen.

Meer over collectief bouwen een andere woonvormen, lees je hier.

5 Regel het zelf!

Zie je jezelf niet zo in een woongroep wonen en ben je gehecht aan het eigen huis? Dan zijn er nu al mogelijkheden om veel zelf te regelen met een persoonsgebonden budget (pgb). Je krijgt dan géén hulp, maar geld van de gemeente of de zorgverzekeraar en daarmee mag je zorg naar eigen inzicht inkopen. Met de grote druk op de zorg, lijkt dit een vorm die in de toekomst alleen maar groter gaat worden. Je koopt dan zelf de zorg in die je wenst, wellicht in de vorm van 24-uurs verpleging door een zorg-au-pair.

Dit verhaal is onderdeel van een drieluik, lees ook:

Deel 1: Verzorgd wonen
Deel 2: Betaalbare zorg
Deel 3: Medische zorg