Coeliakie
Eén op de tweehonderd Nederlanders heeft coeliakie, een chronische ontsteking aan de darmen. Vaak worden de verschijnselen van de ziekte niet herkend. Coeliakie gaat niet meer weg, dus moet u levenslang een glutenvrij dieet volgen.
Mensen met coeliakie (spreek uit: seuliakie), zijn allergisch voor gluten. Gluten is een eiwit dat voorkomt in rogge, tarwe, haver en gerst. De reactie op het eten ervan beschadigt het slijmvlies van de dunne darm.
Hoe ontstaat coeliakie?
In een gezonde dunne darm zitten op het slijmvlies darmvlokken, die samen een enorm oppervlak voor voedselopname vormen.
De darmvlokken van coeliakiepatiënten breken af door de inname van gluten. Daardoor worden koolhydraten, vetten, eiwitten, vitaminen en mineralen slechter opgenomen.
Coeliakie ontstaat meestal in de twee eerste levensjaren, maar kan ook pas op volwassen leeftijd beginnen. De symptomen ontstaan pas wanneer er gluten gegeten worden.
De ziekte is vaak erfelijk bepaald. Heeft één van uw ouders, broers of zussen het, dan maakt u 10 procent meer kans om de ziekte ook te krijgen. Zowel kinderen als volwassenen kunnen één klacht hebben, maar ook meerdere.[PAGEBREAK]Mogelijke symptomen
* een afwijkend ontlastingspatroon, zoals diarree
* braken
* lusteloosheid
* osteoporose
* stinkende ontlasting
* een opgezette buik
* winderigheid
* slaperigheid
* sterke stemmingswisselingen
* gebrek aan eetlust
* groeiachterstand
* gewichtsverlies
* bloedarmoede
* een late pubertijd
* spierklachten
* vruchtbaarheidsproblemen
* zenuwaandoeningen
* psychische klachten
Veel van deze klachten ontstaan doordat de darmen de nodige voedingsstoffen niet kunnen opnemen. Hierdoor lopen mensen met coeliakie ernstige tekorten op.
Hoe wordt coeliakie vastgesteld?
Coeliakie kan alleen worden vastgesteld door onderzoek van het darmweefsel. Dat duurt ongeveer tien minuten. Er wordt een buigzame kijkslang door de mond ingebracht en direct naar de darm gevoerd. Een tangetje aan de slang dient om een stukje darmweefsel weg te nemen.
Wijst dit onderzoek op coeliakie, dan wordt een glutenvrij dieet geadviseerd. Als de klachten verdwijnen door het dieet, worden er geen verdere onderzoeken gedaan. Coeliakiepatiënten kunnen ter controle het beste elk jaar een bloedonderzoek en eventueel een endoscopie laten uitvoeren.[PAGEBREAK]Waar komen gluten in voor?
* granen, zoals tarwe, rogge, spelt, gerst en haver
* (paneer)meel
* koekjes op basis van tarwe
* vermicelli
* macaroni, spaghetti
* sommige medicijnen (de apotheker weet welke)
* hosties
* drop
* kant-en-klare soep
Een glutenvrij product is niet helemaal zonder gluten, maar moet minder dan 20 milligram gluten per honderd gram bevatten. Zelfs deze kleine hoeveelheid kan al problemen veroorzaken bij sommige mensen met coeliakie.
Soms is de darmwand zo beschadigd, dat ook lactose niet goed verdragen wordt. Lactose komt niet enkel voor in melk, maar ook in melkproducten, zoals vla, yoghurt, karnemelk, chocolademelk, pudding en dergelijke. In harde kazen, zoals Goudse en Leerdammer vindt u geen lactose.
Hoe komt u ervan af?
De ontsteking verdwijnt wanneer de patiënt geen gluten meer eet, zodat de darmwand zich kan herstellen. De patiënt moet dit wel zijn hele leven volhouden. Naast het dieet zijn dikwijls extra vitaminen en mineralen noodzakelijk, omdat u nooit kunt weten hoeveel de darmen daadwerkelijk aan voedingsstoffen opnemen.