Vraag en antwoord: alcohol

Hoe ontstaat alcohol?

Alcohol ontstaat door gisting van suikers in fruit (druiven, bramen), granen (gerst voor bier), en palmsap. Gistcellen zijn bij een alcoholpercentage van ongeveer 15 procent niet meer in staat om suiker te vergisten. Dranken met hogere alcoholpercentages worden verkregen door dit soort producten te destilleren.
Zo maakt men brandewijn en cognac uit druiven en jenever, korenwijn en whisky uit granen (o.a. gerst). Van rijst maakt men sake (Japanse rijstwijn) en arak (rijstbrandewijn).

Hoeveel alcohol zit in een glas?

Een wijnglas wijn, een bierglas pils en een borrelglaasje gedestilleerd, leveren evenveel alcohol: 10 gram. Een uitzondering vormen bieren als trappist en abdijbier, die een hoger alcoholpercentage hebben dan pils, maar wel uit grote glazen worden gedronken.

Wat doet alcohol in het lichaam?

Alcohol komt via de maag en darmen in het bloed. Een beetje wordt al in de maag afgebroken, de rest in de lever. Die doet daar gemiddeld anderhalf uur over. Via het bloed komt de alcohol in de hersenen. Het zorgt ervoor dat je je ontspant, je gaat vrijer praten. Bij een grotere hoeveelheid gaan negatieve effecten overheersen. De reactiesnelheid neemt af, de tong wordt dik. Mensen gaan zichzelf overschatten.

Kunnen jongeren meer drank hebben dan ouderen?

Ja, want ouderen hebben minder vocht in het lichaam. Bij dezelfde inname van
alcohol zullen ze daarom een hoger promillage in het bloed hebben. Mannen hebben percentueel meer vocht in het lichaam. Als een man en vrouw evenveel wegen, zal de vrouw dus van eenzelfde hoeveelheid alcohol meer last hebben dan de man.

Kan alcohol gezond zijn?

Ja. Matig alcoholgebruik bij oudere mannen en bij vrouwen na de overgang
verlaagt de sterftekans. Het gaat met name om sterfte als gevolg van hart- en vaatziekten. Deze verlaging treedt op in vergelijking met niet drinken én met meer drinken. Matig is voor mannen twee glazen, en voor vrouwen één glas. Bij deze doseringen zijn geen negatieve effecten op de gezondheid te verwachten. De alcohol verhoogt waarschijnlijk zelfs het goede cholesterol (HDL). Bij drie glazen of meer per dag lijken kanker aan mond- en keelholte, strottenhoofd en slokdarm vaker op te treden. Vrouwen hebben een verhoogde kans op borstkanker. Bij langdurig hoog alcoholgebruik raken de lever en hersenen beschadigd.

Maakt het uit hoe en wat je drinkt?

Wat je drinkt, (rode) wijn, bier, sterke drank, maakt niet uit voor het effect op hart en vaten. Bij volwassen mannen die op jaarbasis even veel dronken, is vastgesteld dat het wel uitmaakt hóe je drinkt. De ‘piekdrinkers’ die regelmatig in een keer zes alcoholische drankjes achter elkaar namen, werden vaker ziek dan degenen die maximaal drie drankjes namen per keer. In de jaren dat de mannen werden gevolgd, overleden ook meer ‘piekdrinkers’ dan normale drinkers. Overlijden door verwondingen en andere externe oorzaken gebeurde vaker bij de ‘piekdrinkers’ maar ook overlijden door een hartinfarct kwam meer voor.

Maakt alcohol dik?

Het is een misverstand dat niet de alcohol dik maakt, maar de andere ingrediënten in drank, zoals suikers. Het is wel waar dat alcohol deels niet wordt opgeslagen in het lichaam. Het wordt afgebroken en daarbij komt energie vrij. Daarom hoeven minder vetten verbrand te worden en die vetten blijven over en kunnen bijdragen aan het (bier)buikje. Een glas wijn, bier of sterke drank levert 85 calorieën. Dat is even veel als een boterham. Volwassen Nederlanders halen gemiddeld 3 tot 5 procent van de energetische waarde van de voeding uit alcohol (1998). Daar komt bovenop dat alcohol een hongergevoel opwekt. En als je in reactie daarop hapjes als chips, nootjes, olijven, kaas gaat eten, stijgt het aantal opgenomen calorieën hard.