Vraag en antwoord: chocolade

Waar komt het vandaan?

Oorspronkelijk uit Zuid-Amerika. Aan een tropische boom groeien vruchten waarvan de zaden lekker smaken. De Azteken kenden de zaden en verwerkten ze in een drank. Ze zagen de boom als een bron van kracht en welvaart en stelden hun god Quetzalcoatl aan als bewaker. Tegenwoordig worden cacaobomen in vele tropische landen verbouwd.

Wat zit erin?

In pure chocolade zit cacaopasta (geroosterde en gestampte zaadjes) en suiker. In melkchocolade zit ook nog melkpoeder. In witte chocolade zit naast melkpoeder en suiker alleen het vetdeel van de cacao: cacaoboter. Bittere chocolade bevat extra veel cacao en minder suiker en cacaoboter.

Word je blij van eten van chocolade?

Ja, het eten van een appel maakt ook blij, maar chocola maakt gemiddeld nog blijer, zo blijkt uit een Duits onderzoek. Daarentegen bekroop menigeen een schuldgevoel na het eten van chocolade, wat na het eten van een appel ontbrak.

Hoe kan dat?

Het verhaal dat je blij wordt door vrijkomende endorfinen is hardnekkig, maar er is slechts deels bewijs voor. Wat wel duidelijk is, is dat mensen die last hebben van vreetbuien een sterke voorkeur hebben voor vet- en suikerrijk voedsel. En daaraan voldoet chocolade, maar ook koekjes en roomijs. Eén van de mogelijke verklaringen voor deze voorkeur is een samenhang met het endorfinesysteem in de hersenen.

Kun je er verslaafd aan raken?

Waarschijnlijk niet. Wel geeft in Amerikaans onderzoek 40 procent van de vrouwen en 15 procent van mannen aan dat ze wel eens hunkeren naar chocola. De meesten zeggen dat ander eten die hunkering niet kan bevredigen. Maar hunkeren ze dan door verslavende stofjes in de chocola of door iets anders? In de cacao zitten verschillende psychoactieve stoffen, zoals theobromine, anandamine (een marihuana-achtige stof), een amfetamine-achtige stofje en cafeïne. Maar deze stofjes zitten in minimale hoeveelheden in de cacao. Twee onderzoeken wijzen er op dat deze stofjes weinig met het hunkeren van doen hebben. In het eerste onderzoek treedt het blije gevoel al binnen vijf minuten op. In die tijd kunnen de stofjes nog nauwelijks de hersenen hebben bereikt. In het andere verminderde het hunkeren wel door witte of melkchocolade, maar niet door cacaopoeder. Een alternatieve verklaring is dat het opheffen van een hongergevoel de hunkering bevredigt. Maar het lijkt erop dat de hunkering vooral gestild wordt door het smelten van de chocoladevetten op de tong. Dat geeft een sensuele bevrediging. En mogelijk is dat ook wat blij maakt.

Heeft je maag altijd nog ruimte voor wat chocola?

Nee. Het zijn je hersenen die ruimte hebben. Na een hartige maaltijd zijn de hersenen helemaal verzadigd voor dat soort eten, maar nog niet voor zoet eten. Dus een bonbon gaat er nog in, ook al voelde je je helemaal vol. Andersom is het ook zo. Wie volgegeten is met chocola, heeft in de hersenen nog geen verzadiging voor hartig eten.

Verergert chocolade acne?

Dat weet men niet. Maar als het zo is, dan is mogelijk niet de cacao de schuldige maar bepaalde vetten in de chocolade.

Helpt chocolade tegen ziekten?

Ja. Iedere dag een stevig paaseitje, oftewel tien gram pure chocolade, en dat vijftien jaar lang, halveert de jaarlijkse kans op de dood door een hart- en vaatziekte. Dit blijkt uit de grote Zutphen-studie. De halvering is ten opzichte van mensen die geen chocolade eten. Ook melkchocolade werkt, maar dan heb je wat meer nodig. Chocalademelk helpt ook, maar witte chocolade niet. In de cacao zitten diverse stofjes die dit gunstige effect veroorzaken. Waarschijnlijk spelen flavanolen de hoofdrol. Zij verbeteren de conditie van de bloedvaten. Flavanolen zitten ook in thee, rode wijn en appels.