Uitstapjes maken kan lastig zijn als je slecht ter been bent of geen eigen vervoer (meer) hebt. Gelukkig zijn er allerlei mogelijkheden om er toch op uit te gaan.
De driewielerfiets
“Fietsen op een gewone fiets lukt niet meer omdat ik multiple sclerose heb”, aldus Mieke (53). Wie een lichamelijke beperking heeft of problemen heeft met het evenwicht, kan vaak wél eropuit met een aangepaste fiets. Bijvoorbeeld een driewielfiets, loopfiets, handbike, tandem of elektrische fiets. De laatste is handig bij minder spierkracht of een verminderde longinhoud. Op www.hulpmiddelenwijzer.nl kun je zien welke aangepaste fietsen er zijn. Mieke koos een driewielfiets. “Hiermee kan ik er weer zelfstandig op uit. Het is heerlijk om buiten te zijn en de wind door mijn haren te voelen. Met de fiets maak ik tochtjes en bezoek ik vrienden. Ik probeer iedere dag minstens een half uur te fietsen. Op geasfalteerde wegen gaat dat prima. Ik ben erg blij dat dit, ondanks mijn ziekte, toch mogelijk is.”
Goed om te weten: Mieke kreeg de driewielfiets via de gemeente. Als ze de fiets nodig had gehad om naar haar werk te gaan, had ze hem vergoed gekregen van het UWV. “Maar omdat ik arbeidsongeschikt ben, liep de aanvraag niet via het UWV maar via het Wmo-loket van de gemeente.”
De regiotaxi
“Ik vind het ideaal”, zegt Martha (72). Ze maakt geregeld gebruik van de regiotaxi om haar kinderen te bezoeken. “De regiotaxi haalt me op bij mijn voordeur en ik kom zonder overstappen op mijn bestemming aan. En mijn rollator kan mee. Er is wel een minpuntje: omdat er ook andere mensen opgehaald worden, rijdt de regiotaxi soms om. Maar je betaalt voor de kortste route. Mijn vriendinnen gebruiken de regiotaxi ook. Met een rolstoel of zelfs een scootmobiel kun je ook mee, als je dat vooraf even meldt.”
Goed om te weten: De regiotaxi is een vorm van openbaar vervoer waarmee je in een straal van ongeveer 25 kilometer vanaf huis kunt reizen. Je reist van deur tot deur, zonder overstap. Reserveren doe je minimaal een uur van tevoren. Dat maakt het een redelijk flexibel vervoermiddel. De kosten verschillen per regio. Gemiddeld betaal je zonder Wmo-indicatie €4 per zone van 5 kilometer. Voor iemand mét Wmo-indicatie is dat €1.
De OV-Taxi
Josée (68): “Vroeger moest ik altijd mijn buurman vragen om me even naar het station te brengen. Al zeggen mensen nog zo dat het geen probleem is: je moet maar afwachten of iemand ook daadwerkelijk tijd heeft. Sinds ik de OV-taxi heb ontdekt, kan ik op eigen houtje naar het station. Ik vind het fijn om niemand te hoeven vragen. En als ik op mijn kleindochter pas en ze met mij meereist, hoef ik niet extra te betalen. De prijs blijft hetzelfde.”
Goed om te weten: Nederland telt zo’n vierhonderd treinstations. Op bijna al deze stations kun je gebruikmaken van de OV-taxi. Die rijdt vanaf de eerste trein tot en met de laatste. Je boekt en betaalt de OV-taxi vooraf via de website van de NS. Boeken kan tot uiterlijk 30 minuten voor de rit. Een rit met de OV-taxi gaat altijd van het station naar huis of omgekeerd (met een maximum van 30 kilometer). Je kunt maximaal drie personen extra meenemen. De OV-taxi werkt met zonetarieven. Het starttarief is €11,60 voor de eerste zone tot 2 kilometer. Daarna betaal je €4,30 per gereden 2 kilometer, tot een maximum van 30 kilometer per rit (tarieven 2024).
De Valys-taxi
Voor wie verder dan 25 kilometer van huis wil reizen én chronisch ziek is of een beperking heeft, is er de Valys-taxi. Riet (57): “Ik ben blind en heb problemen met mijn evenwicht, waardoor ik rolstoelafhankelijk ben. Ik ben heel blij dat er een systeem als Valys is. De Valys-chauffeurs zijn over het algemeen aardig en behulpzaam. En ik mag ook gratis een begeleider meenemen.”
Goed om te weten: De Valys is er voor reizen vanaf 25 kilometer van je woonadres. Omdat de Valys bedoeld is voor mensen die chronisch ziek of beperkt zijn, betaal je een laag tarief. Je hebt een Valyspas nodig, die kost €6,80. Deze pas kan vooraf worden aangevraagd op www.valys.nl. Een rit met de Valys kost per kilometer 0,268 cent. Per jaar mag je 700 kilometer reizen voor dit tarief (het ‘kilometerbudget’). Reis je meer kilometers per jaar dan betaal je daarvoor €1,624 per kilo-meter (bedragen van 2024). Bij het telefonisch reserveren van de rit hoor je meteen om hoeveel kilometers het gaat en wat het kost.
De buurtbus
De Buurtbus is een uitkomst als er te weinig reizigers zijn voor een ‘gewone’ lijndienst. Het is een kleine (taxi)bus met een vrijwilliger achter het stuur. Geer (67) is chauffeur op de Buurtbus Brabant en vertelt: “Dankzij de Buurtbus kunnen mensen boodschappen doen in een dorp verderop, of een bezoekje brengen aan vrienden. Het werkt eigenlijk hetzelfde als het gewone openbaar vervoer: wij rijden ook vaste routes en hebben een vaste dienstregeling. Een groot verschil met de gewone bus is wel dat er in de Buurtbus onderweg bijna altijd gezellig met elkaar wordt gekletst.” Hoe handig en praktisch de Buurtbus ook is, het vervoermiddel is niet voor iedereen geschikt. Rolstoelgebruikers kunnen niet mee. Geer: “Dat komt doordat wij als chauffeurs helaas niet zijn opgeleid om reizigers in een rolstoel te vervoeren.”
Goed om te weten: Wat een ritje kost, verschilt per provincie. In Friesland kost een los kaartje €2,50, in Brabant €4,50, aldus vervoerder Arriva. Vaak betaal je met de OV-chipkaart en kost een rit hetzelfde als een gewone busrit.
De Scootmobiel
“Een scootmobiel leek me vreselijk”, aldus Tom (74). “Alleen al het woord stond me tegen. Maar omdat ik snel buiten adem ben vanwege een longaandoening en ook een evenwichtsprobleem heb, werd mijn wereld kleiner en kleiner. Ik moest steeds vaker een beroep doen op mijn kinderen, bijvoorbeeld om boodschappen te doen. Dat frustreerde me. Ook andere dingen waren niet meer te doen, zoals bij vrienden langsgaan of naar een museum.” Zijn dochter vond dat er iets moest gebeuren en liet haar vader een scootmobiel aanvragen bij zijn gemeente. Tom: “De rompslomp viel reuze mee. Ik had ook geen verwijzing nodig van de huisarts. En toen ik eenmaal over de drempel was en in de scootmobiel reed, zag ik alleen nog maar de voordelen. Het voelt echt alsof ik mijn leven weer terug heb.”
Goed om te weten: De aanvraag van een scootmobiel loopt via het Wmo-loket van de gemeente. Je krijgt de scootmobiel in bruikleen van de gemeente en betaalt daarvoor een vergoeding van maximaal €20,60 per maand.
