Fietsen zonder pijntjes

Zadelpijn ontstaat doordat de druk op de zitbotjes te hoog is. Een belangrijke factor is het gewicht: hoe zwaarder de fietser, hoe groter de kans op zadelpijn. Nog een factor is de houding op de fiets: op een sportieve fiets zit je anders dan op een degelijke opoefiets. In een licht voorovergebogen houding – waarbij de armen en handen een deel van het gewicht dragen – is de kans op zadelpijn het kleinst.

Elke fietser zijn eigen zadel

Als het om zadelpijn gaat, is het zadel natuurlijk ook van belang: die moet passen bij je lichaam en houding op de fiets. Iemand met ver uit elkaar staande zitbotjes, heeft een breder zadel nodig dan iemand bij wie de zitbotjes dicht bij elkaar staan. Heb je geen idee hoe groot de afstand ­tussen je zitbotjes is? De betere fietsenmaker heeft een paszadel waarmee je dat meet. Of leg een stuk bordkarton op een harde stoel, ga daarop zitten en wiebel wat heen en weer. Meet daarna de afstand tussen de twee ingedeukte vlakken op: dit is de afstand tussen je zitbotjes. Verder is de keuze voor een fijn zadel vooral een kwestie van persoonlijke voorkeur. Heb je veel last van zadelpijn, ga dan eens naar een fietsenmaker bij wie je verschillende zadels een paar dagen kunt testen. Vermijd in elk geval de zachte (gel)zadels: je zakt er te ver in weg, de poriën worden afgesloten, zweet kan geen kant op en voor je het weet heb je een huidontsteking te pakken.

Elke millimeter telt

Voor topwielrenners telt letterlijk elke millimeter, voor de recreatieve fietser luistert het gelukkig iets minder nauw. Maar toch: een correcte fietsafstelling kan een hoop leed voorkomen. De hoogte van het zadel is in orde als je tenen nét de grond kunnen raken. Ook de horizontale stand van het ­zadel is van belang. Voor de juiste ­positie zet je beide pedalen horizontaal (‘klokslag kwart over negen’). In die stand moet de voorste knie recht boven de as van de pedalen uitkomen. Tot slot is er de afstand tussen zadel en stuur. Hoe groter deze afstand, hoe verder je moet reiken en hoe dieper je zit. De meeste recreatieve fietsers vinden een te grote afstand tussen stuur en zadel niet comfortabel. In de juiste houding zit je met de zitbotjes op het breedste deel van het zadel. Om het stuur vast te pakken, leun je iets voorover – en let op: je schouders blijven ontspannen. De armen zijn altijd licht gebogen.

Huidirritaties

Een dagje op de fiets kan hevige irritaties rond het kruis veroorzaken. Dat komt door de wrijving op het zadel in combinatie met zweet. Hoe voorkom je zulke ellende? Ten eerste door bovenstaande tips voor wat ­betreft zadel en afstelling op te volgen. Verder kan een harder zadel soelaas bieden. Schaf – zeker voor langere fietstochten – een goede fiets(onder)broek met zeem aan. Trek daar nooit gewoon ondergoed onder aan: het gaat er namelijk om dat de zeem het vocht afvoert. Je normale ondergoed houdt alleen maar vocht vast. Was de fiets(onder)broek na elke fietstocht, zodat bacteriën geen kans krijgen. Heb je wondjes of schrale plekken, verzorg die dan met bijvoorbeeld Cutimed Protect-crème. Bij een lange tocht kan het geen kwaad de schaamstreek vooraf met dezelfde crème of met speciaal fietsbroekenvet (chamois) in te smeren.  

Spierpijn maakt sterker

Spierpijn is het gevolg van over­belasting. Door overbelasting ontstaan kleine scheurtjes in de spieren en dat kan behoorlijk pijnlijk zijn. Om van spierpijn te herstellen, is tijd nodig: normaal gesproken is het ergste leed met hooguit drie dagen wel geleden. Spierpijn is geen reden om een paar dagen met de benen omhoog op de bank te gaan zitten. Integendeel zelfs: pijnlijke spieren herstellen juist sneller door rustig te blijven bewegen. Weet ook dat een beetje pijn nodig is om verder te ­komen: na het herstel van spierpijn zijn de spieren sterker dan daarvoor.

Goede zithouding

Een verkeerde houding op de fiets is een van de belangrijkste oorzaken van zadelpijn en van spierpijn in rug, bovenarmen, nek en schouders. Ga dus na, voor je allerlei smeerseltjes in huis haalt of – veel erger nog! – de fiets aan de wilgen hangt, of je goed op de fiets zit. Kom je er zelf niet uit? Een fietsenhandel met verstand van zaken kan je zeker helpen.

Dit artikel verscheen eerder in Plus Magazine mei 2021. Abonnee worden van het blad? Dat doet u in een handomdraai!