We leven steeds langer, maar zijn de laatste levensjaren vaak aan het kwakkelen met de gezondheid. Niet alles is meer mogelijk. Hoe zorg je dan toch voor plezier in je leven? Denk nu al na over een ‘leefplezierplan’, adviseert hoogleraar ouderengeneeskunde Joris Slaets. In Plus Magazine van juli spreken we uitgebreid met hem.
Grenzen maakbaarheid
‘We hopen dat we fris en fruitig 150 jaar oud kunnen worden als we maar genoeg pillen slikken’, zegt Slaets. ‘Het geloof in de geneeskunde is erg groot. Maar we zitten aan de grenzen van de maakbaarheid waar het gaat over wat er op hoge leeftijd met ons lichaam en geest gebeurt. Daarom moeten we een ander luik openzetten. Nadenken over wat het leven de moeite waard maakt, ook als we afhankelijk en kwetsbaar zijn.’
Leefplezier
Slaets en zijn team bij kennisinstituut Leyden Academy onderzoeken hiervoor een ‘leefplezierplan’ in de ouderenzorg. Hierin staat niet alleen wat iemands lichamelijke behoeftes zijn, maar juist ook de verlangens van mensen. Wat er voor hen écht toe doet. In dat opzicht is er nog veel te winnen: er zijn nog veel onbenutte kansen voor leefplezier, volgens Slaets. ‘De ouderenzorg moet zich meer richten op leefplezier en de verlangens van mensen en minder op regels en protocollen. Misschien wil iemand niet elke ochtend douchen, maar liever even blijven liggen en vaker iets leuks met zijn of haar kleinkind doen.’
Vragen stellen
Het leefplezierplan is nog volop onderwerp van onderzoek, en wordt nu in tien zorginstellingen getest. Maar iedereen kan nu zelf al nadenken over wat het leven plezierig maakt, en wat daarvoor nodig is. Dat maakt je beter voorbereid, als de gezondheid het echt laat afweten. Joris Slaets raadt aan om op onderzoek te gaan. Dat kan door het stellen van onderstaande vragen aan jezelf. Schrijf de antwoorden op en bespreek ze met je naasten of zorgverlener.
- Welke relaties zijn voor u echt belangrijk? Uw kinderen? Uw beste vriend of vriendin?
- Hoe kunt u deze mensen een belangrijke rol laten spelen in uw leven?
- Wat vindt u plezierig om te doen in uw leven?
- Hoe kunt u deze dingen blijven doen?
- Wat zijn eventuele beperkingen die u ervaart of in de toekomst verwacht (bijvoorbeeld lichamelijk, financieel en/of hoe u woont)?
- Wat kunt u doen om beter met deze factoren om te gaan?
- Wat zijn dilemma’s en keuzes die u in uw leven tegenkomt?
- Hoe gaat u daarmee om?
- Hoe wilt u dat anderen u zien, of dat ze u zich later zullen herinneren?
Meer lezen? In Plus Magazine van juli geeft Joris Slaets een interview over dit thema.
Het experiment ‘Leefplezierplan voor de zorg’, dat Leyden Academy momenteel uitvoert in opdracht van het ministerie van VWS