Antroposofische geneeskunde

Aandacht voor de ziel

Ieder mens is een unieke mix van lichaam, ziel en geest. Als u ziek bent, betekent het dat er iets mis is met de samenwerking tussen die elementen.

Dat is het uitgangspunt van de antroposofische arts, die dus naar meer dan alleen uw lichaam kijkt. Antroposofische geneeskunde is daarom eigenlijk reguliere geneeskunde met een beetje extra: de aandacht voor uw ziel en geest.

Ziel en geest
De antroposofische geneeskunde werd aan het begin van de 20ste eeuw ontwikkeld door Rudolf Steiner en de Nederlandse arts Dr. Ita Wegman. Zij meenden dat de mens uit een geestelijk deel bestaat dat zich op aarde met een fysiek lichaam verbindt.

Op basis van dat uitgangspunt biedt de antroposofische gezondheidszorg therapie en geneesmiddelen. Een antroposofische arts is een reguliere dokter die zich daarnaast heeft gespecialiseerd in de antroposofie. Hij kijkt niet alleen naar de lichamelijke kant van de zaak, maar probeert ook de ziel en geest van zijn patiënten te doorgronden door naar hun gedrag en persoonlijke geschiedenis te kijken.

Een mens uit vier lagen
Volgens antroposofen bestaat een mens uit vier lagen. Met uw fysieke lichaam maakt u deel uit van de materiële wereld, de wereld die we waarnemen met onze zintuigen. Ons lijf is zichtbaar en tastbaar, u kunt het wegen, meten en onderzoeken.

Daarnaast heeft u een levenslichaam. Dat is niet zichtbaar of tastbaar maar speelt zich af in de tijd, in processen. De ziel is de derde laag en het gebied waar uw gevoelens leven. Tenslotte is er de geestelijke kern, oftewel uw ‘ik’. Daarmee kunt u zin geven aan het leven, gedachten vormen en idealen koesteren. Die laatste laag is uniek voor de mens en vindt u verder in geen enkel ander levend wezen.

Op zoek naar harmonie
Ziekte is volgens de antroposofische arts een teken dat er iets mis is met de harmonie tussen de vier lagen waar u uit bestaat: uw fysieke lichaam, levenslichaam, ziel en geest. Daarbij hoort ook de harmonie met de wereld om u heen en met de geestelijke kant van uw bestaan. Als u het signaal dat uw klachten of ziekte u geven serieus neemt, kunt u uw eigen gezondheid beter leren kennen en begrijpen.

Zo kunt u het genezingsproces bevorderen. Met wat meer regelmaat in uw leven, een betere afwisseling tussen werk en ontspanning en gezonder eten kunt u soms herhaling of terugval voorkomen.

Zelfgenezend vermogen
Volgens antroposofen is ziekte onvermijdelijk. Het maakt deel uit van de mens en zijn wezen. Ziekten worden beschouwd als drempels naar een nieuwe fase in het leven. Het zieke lichaam moet dóór de periode van zwakte heen, om een grotere vrijheid en totaliteit te bereiken.

De behandeling van ziekte volgens de antroposofische geneeskunde is er altijd op gericht om het zelfgenezend vermogen te ondersteunen en te versterken. Om kleine pijntjes en kwaaltjes te bestrijden kunt u zonder recept antroposofische zelfzorggeneesmiddelen kopen bij apotheek of drogist.

Van geneesmiddel tot schildertherapie
Bij twijfel of ernstigere klachten, is een bezoek aan een dokter aan te raden. Hij zal er proberen achter te komen waar en waarom het lichaam uit balans is. Samen met de patiënt probeert hij vervolgens het verstoorde evenwicht te herstellen, bijvoorbeeld door bepaalde antroposofische geneesmiddelen voor te schrijven.

Hij kan echter ook gebruik maken van diverse andere behandelingswijzen, zoals een dieet, massage, badtherapie, inwrijvingen of zelfs muziek- of schildertherapie. En wat dacht u bijvoorbeeld van 'heilboetseren'?

Wanneer kan het helpen?
Een antroposofische aanpak schijnt het beste te werken als u er ook echt in gelooft. Er zijn mensen die baat hebben bij een (aanvullende) antroposofische behandeling bij bijvoorbeeld kanker, multiple sclerose en bij chronische ziekten, zoals astma, reuma, diabetes, darmziekten, chronische vermoeidheid en psychosomatische aandoeningen.

Waar kun je terecht?
In Nederland werken ongeveer 160 antroposofische (huis)artsen en specialisten. De meeste daarvan zijn verbonden aan een antroposofisch gezondheidscentrum (ook wel therapeuticum genoemd). Een aantal heeft een eigen praktijk. Op de website van de Federatie Antroposofische Gezondheidszorg kun je adressen vinden van praktiserende antroposofische artsen.

Wat wordt er vergoed?
Een huisartsenconsult wordt door de basisverzekering altijd vergoed, dus ook als het om een bezoekje aan een antroposofische huisarts gaat. Veel zorgverzekeraars bieden een aanvullende polis die antroposofische geneesmiddelen en therapieën geheel of gedeeltelijk vergoedt. Informeer bij uw eigen zorgverzekeraar om te kijken wat er in uw geval wel en niet wordt gedekt.

Een goede raad
Alternatieve geneeswijzen kunnen in bepaalde gevallen verlichting brengen van klachten. U moet ze echter altijd zien als een aanvulling op reguliere behandelmethoden en niet als een vervanging hiervan. Het stellen van een deugdelijke diagnose door een gediplomeerde arts is in alle gevallen noodzakelijk. Overleg daarom altijd eerst met uw huisarts over de aanpak van uw gezondheidsproblemen. Met hem kunt u bespreken of en hoe alternatieve geneeswijzen in uw geval een bijdrage kunnen leveren.

Auteur