Dit moet je weten over de lever

1. Grootste orgaan na de huid

De lever is na de huid het grootste orgaan in ons lichaam en weegt gemiddeld 1,5 kilogram, wat toch vrij groot is. Hij neemt dan ook een groot deel van de bovenbuik in beslag, rechts onder de ribben. Toch kun je hem in normale omstandigheden bij klinisch onderzoek niet voelen, of enkel net de onderrand. Als de leverrand dieper komt dan de ribbenboog, dan is er sprake van een vergrote lever, wat wijst op een acute leverontsteking of op bepaalde bloedziekten. Bij een eindstadium van een leverziekte is er juist sprake van een kleinere lever.

2. Twee helften

De lever bestaat uit een linker- en rechterhelft, waarbij de rechterhelft groter is dan de linkerhelft. Beide helften worden nog eens in vier segmenten onderverdeeld. Tussen de twee helften onderaan de lever ligt de galblaas.

3. Bloedzuivering

Er stroomt heel wat bloed door de lever. Er vormen zich twee grote circuits van bloedvaten: een van de darmen naar de lever met de poortader en een van de hoofdslagader naar de lever met de slagader van de lever. Het bloed van alle organen in de buik moet door de lever stromen, waar het bloed wordt gezuiverd. Eenmaal als het bloed de lever is gepasseerd, gaat het zuivere bloed naar de longen en het hart. De lever heeft dus echt een centrale positie in het lichaam. De poortader zorgt voor 70 procent van de bloedvoorziening van de lever zelf. Dat bloed moet dus nog worden gezuiverd. De andere 30 procent van het bloed dat naar de lever vloeit, is zuiver en zuurstofrijk bloed en komt langs de slagader van de lever. Het is eigenlijk een vrij unieke situatie dat een orgaan voor het grootste deel wordt bevloeid door 'vuil' bloed vol toxische stoffen en voor een kleiner deel met gezuiverd bloed. Deze twee grote bloedvaten vertakken zich allebei tot op microscopisch niveau in de lever. Het is dus van belang dat ook daar alles tot in die kleinste vertakkingen goed blijft verlopen. Als er bepaalde stoornissen plaatsvinden in die kleine vertakkingen van de bloedvaten, kan zich namelijk al een leverziekte ontwikkelen.

4. Galweg

Ook de galweg vertakt zich helemaal in de lever. Er zijn dus twee grote bloedvaten en één galkanaal die zich tot op microscopisch niveau helemaal vertakken in de lever: de slagader van de lever, de poortader en de galweg.

5. Zeshoeken

Als je met een microscoop zou inzoomen in de lever, dan zou je allemaal zeshoeken zien. Als er een biopsie wordt genomen en er dus onder de microscoop naar een stukje van de lever wordt gekeken, wordt dat zeshoekige patroon bestudeerd. Bij het vermoeden van een leverziekte maken verstoringen in dat patroon duidelijk welke ontsteking de leverziekte veroorzaakt. Bij een auto-immuunhepatitis bijvoorbeeld zien specialisten op bepaalde plaatsen van de zeshoek heel specifieke ontstekingen in immuuncellen. Bij schade door alcohol zien ze ook een ontsteking, maar dan op een andere plaats in die zeshoek en met een ander uitzicht. Het vormt met andere woorden een stukje van de puzzel als ze willen nagaan aan welke leverziekte een patiënt lijdt.

6. De lever produceert gal

De lever, en niet de galblaas, produceert gal. De gal helpt bij verteringsprocessen en stroomt vanuit de lever via kleine galweggetjes naar grotere galwegen links en rechts in de lever. Vervolgens komen de linker- en rechterkant van de galweg samen in één gezamenlijke hoofdgalweg, die in de dunne darm uitkomt.

Meer lezen over de lever?

Bovenstaande weetjes komen uit het boek De lever. In dit boek bundelen zes leverspecialisten (Hans Van Vlierberghe, Anja Geerts, Xavier Verhelst, Helena Degroote, Sarah Raevens en Lore Hoof) uit het UZ Gent hun krachten om iedereen te informeren over de lever. In begrijpelijke taal leggen ze uit waarom dit orgaan zo belangrijk is. Daarnaast komen ook de voornaamste leveraandoeningen en hun behandelingen aan bod. De opbrengst van het boek gaat integraal naar het Fonds Leverziekten.