PDD-NOS: autismespectrumstoornis

De afkorting PDD-NOS staat voor Pervasive Developmental Disorder - Not Otherwise Specified. Dat betekent 'pervasieve ontwikkelingsstoornis - niet nader omschreven'.

Wat is PDD-NOS?

PDD-NOS valt onder de autismespectrumstoornissen (ASS). ASS is de verzamelnaam voor verschillende vormen van autisme. (Klassiek) autisme en het Syndroom van Asperger zijn ook autismespectrumstoornissen. Ruim 1 procent van de Nederlanders heeft een vorm van autisme. Het komt vaker bij jongens voor dan bij meisjes.

Kenmerken autismespectrumstoornis

De hersenen van mensen met een autismespectrumstoornis verwerken informatie - dus wat ze zien, horen of ruiken - anders. Hierdoor begrijpen ze andere mensen minder gemakkelijk en worden ze zelf minder goed begrepen. Hoewel de ene persoon met autisme heel andere beperkingen ervaart dan de andere, hebben mensen met ASS meestal in meer of mindere mate de volgende eigenschappen:

• Ze ervaren problemen met sociale interactie en communicatie. Mensen met ASS hebben vaak moeite met omgaan met anderen. Ze vinden het lastig om zich in anderen te verplaatsen, zo begrijpen ze het bijvoorbeeld niet als iemand pijn heeft of verdrietig is. Ze vinden het moeilijk om vrienden te maken. Ook hun taalontwikkeling verloopt anders. Ze begrijpen gezichtsuitdrukkingen en andere non-verbale signalen niet altijd goed of maken geen oogcontact. Vaak nemen ze uitspraken heel letterlijk.
• Ze vertonen stereotiepe gedrag en hebben specifieke interesses. Mensen met ASS kunnen helemaal gefascineerd zijn door een hobby of bezigheid en hebben vaak een beperkt aantal interesses. Ze kunnen helemaal opgaan in waar ze mee bezig zijn. Ze hebben veel oog voor detail, maar kunnen niet zo goed overzicht houden.

PDD-NOS gaat vaak samen met andere psychische stoornissen, zoals ADHD, angst of depressie.

Restcategorie

PDD-NOS is een restcategorie, ook wel ‘verlegenheidsdiagnose’ genoemd. Mensen met PDD-NOS vertonen namelijk wel kenmerken die passen bij een autismespectrumstoornis, zoals problemen met sociale interactie en communicatie, maar ze voldoen niet aan alle criteria voor klassiek autisme of het syndroom van Asperger.

Diagnose PDD-NOS vervallen

De DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, een handboek waarmee behandelaars psychiatrische stoornissen diagnosticeren) kent geen not otherwise specified (NOS)-diagnoses meer: PDD-NOS valt voortaan onder de autismespectrumstoornissen. In de vorige editie, DSM-IV, stond PDD-NOS als afzonderlijke diagnose vermeld en daarom werd deze diagnose voorheen wel gesteld.

PDD-NOS kun je niet aantonen met behulp van lichamelijk onderzoek, zoals bloed prikken of een hersenscan. Alleen een psycholoog of psychiater kan als er een vermoeden is van een autismespectrumstoornis op basis van iemands gedrag vaststellen of er sprake is van PDD-NOS. Daarbij kijkt hij of zij naar de sociale interactie, communicatie enstereotiepe gedragingen en interesses.

Oorzaak

PDD-NOS is een aangeboren stoornis. Hoe PDD-NOS precies ontstaat, is nog niet duidelijk. Erfelijke factoren spelen in ieder geval een rol. Er is niet één gen dat de oorzaak is van PDD-NOS, het wordt veroorzaakt door een combinatie van verschillende genen. Naar schatting heeft 80 tot 90 procent van de mensen met PDD-NOS een erfelijke aanleg die ervoor zorgt dat hij of zij kwetsbaar is voor het ontwikkelen van deze stoornis.

Behandeling

Er bestaat geen medicijn tegen PDD-NOS. Je kunt er niet van genezen. Mensen met PDD-NOS kunnen met hulp en begeleiding wel beter leren omgaan met de problemen waar ze tegenaan lopen. Hoe jonger daarmee gestart wordt, hoe beter het resultaat meestal is.

Omdat de ene persoon met PDD-NOS heel andere beperkingen ervaart dan de andere, is er geen standaardbehandeling. Een behandeling kan bijvoorbeeld bestaan uit (een combinatie van) logopedie, psychotherapie, training sociale vaardigheden, begeleiding op school, gedragstherapie en speltherapie. Daarnaast is het voor mensen met PDD-NOS prettig als hun omgeving voorspelbaar is, ze gedijen beter bij een duidelijke structuur, rust, orde en regelmaat.