U wilt wel eens naar de sauna, maar weet eigenlijk niet zo goed hoe dat gaat en wat u nodig heeft? PlusOnline weet raad!
Voor een normaal gebruik van de sauna is de aanwezigheid van een dokter, zoals bij het kampioenschap Sauna Zitten, niet nodig. Integendeel. Een saunagang is juist ontspannend, en in veel gevallen goed voor de gezondheid. De recordpoging heeft de sauna in ieder geval weer onder de aandacht gebracht.
De geschiedenis van het baden
Een korte geschiedenisles over het baden. Eerst de term ‘sauna’. Die wordt zowel gebruikt voor de cabine, waarin je zit of ligt, als voor het bedrijf waar je naar toegaat om naar de sauna te gaan, het saunacomplex.
Een sauna is een vorm van baden. Het is niet de oudste badmethode: al eerder ontstond bij de Moslims de Hammam, de Romeinen genoten in de thermen en de indianen in Noord Amerika ontdeden zich van vuil en stof in de tipi. Toen het Romeinse rijk instortte kregen de openbare badhuizen een andere vorm en later werd baden steeds meer een privéaangelegenheid. Alleen in Finland, (sauna), Rusland (banja) en Oostenrijk (Steinschwitzbad) bleef de traditionele openbare badvorm, met de houten cabines, bestaan.
De populariteit van de sauna in West Europa nam sterk toe toen de Finnen bij de Olympische Spelen in 1938 hun eigen sauna meebrachten, en hun goede resultaten aan het saunagebruik werden gekoppeld.
Wat gebeurt er in een sauna?
In een saunacabine is de gemiddelde temperatuur tussen 50 C en 100 C. In de saunacomplexen vindt u vaak cabines met verschillende temperaturen. Door de hoge temperatuur openen de poriën van de huid zich snel en worden de bloedvaten wijder. Om de warmte weer kwijt te raken gaan we zweten. Dit zweet is, in tegenstelling tot ons normale zweet, reukloos. Door het zweten daalt de bloeddruk en worden de vochtreserves in ons lijf aangesproken. Hierdoor gaan onze organen minder werken. Daarom is het onverstandig om, vlak voor een saunabad, een flinke maaltijd te gebruiken.
Waarom bloot?
In de meeste sauna’s naaktheid verplicht. Dat is misschien een ongemakkelijk idee, maar die naaktheid heeft een reden: het lichaam kan zich veel eenvoudiger opwarmen en afkoelen. Natuurlijk heeft een bikini of badpak niet veel om het lijf, maar toch heeft zwemkleding invloed op het opwarmen en vooral afkoelen. De stof wordt sneller heet dan het lichaam, en eenmaal afgekoeld is het letterlijk en figuurlijk ‘een klamme lap.’
Wie die drempel van naakt zijn neemt, zal merken dat in de sauna niemand opkijkt als je in je blootje het zwembad inspringt. Dat doet immers iedereen. Naaktheid in een sauna is puur functioneel. In het restaurant in het saunacomplex heeft u dan ook gewoon een badjas aan.
Wie toch nog wat huiverig is kan bij een aantal sauna’s in Nederland terecht voor de ‘optionele badpakdagen’. In de praktijk blijkt dat veel mensen, als ze ervaren hoe het er in een sauna aan toegaat, uiteindelijk toch het badpak aan de kledinghaak hangen.
De sauna en uw gezondheid
We stipten het al even aan: de sauna is in veel gevallen weldadig voor zowel de geestelijke, als de lichamelijke gezondheid. Belangrijk is wel dat de sauna op de juiste manier gebruikt wordt. Gaat u voor de eerste keer naar een sauna, meldt dat bij de medewerkers. Zij geven u graag uitgebreid informatie over de gang van zaken.
- Ontspanning: de moderne saunacomplexen bieden een scala aan mogelijkheden: verschillende soorten saunacabines. Stoombaden zwembaden, whirlpools en kruidenbaden. Daarnaast diverse rustruimtes, bar, restaurant, leeshoekje en meestal ook zonnebanken en een schoonheidssalon. Kijk vooral op de websites van de sauna’s om te zien wat er zoal is.
- Spieren en gewrichten: ze ontspannen en versoepelen door de warmte, met als effect een betere doorbloeding en afvoer van afvalstoffen. Reden dat in veel sportscholen een sauna aanwezig is en topsporters de sauna als onderdeel van hun training zien.
- Longen: door de hogere ademfrequentie is er een betere luchtverversing van de longen. Omdat de hete lucht door onze slijmvliezen wordt afgekoeld is het inademen daarvan niet gevaarlijk. De slijmvliezen drogen niet uit maar worden juist geactiveerd: hierdoor raken mensen met chronische bronchitis het slijm makkelijker kwijt. Door de diepere ademhaling kunnen ook mensen met astmatische aanleg, baat hebben bij de sauna.
- Weerstand: deze verhoogt omdat door het zweten afvalstoffen worden afgevoerd. Regelmatig naar de sauna gaan verminderd gevoeligheid voor temperatuurverschillen. Het is wetenschappelijk aangetoond dat men door regelmatig saunabezoek minder vatbaar is voor kou en griep.
- Huid: door de combinatie van hitte en afkoelen wordt de huid gereinigd. Oude huidcellen worden weker waardoor ze gemakkelijker afgespoeld kunnen worden. Door het zweten verbeterd bovendien de aanmaak van huidcellen, Dit vertraagt de veroudering van de huid.
- Hersens: door het vrijkomen van adrenaline, noradrenaline en acetylcholine verbetert de informatiestroom tussen de zenuwcellen. Dit heeft een positief effect op het geheugen.
Niet naar de sauna
- Wanneer u al een zware verkoudheid of griep heeft. Door de sauna kunt u juist heftiger ziek worden.
- Bij (te) hoge bloeddruk, circulatiestoornissen of duizeligheid.
- Kort na operaties.
- Met ernstige spataderen.
Wilt u zeker weten of u naar de sauna mag of kunt: vraag het uw huisarts of specialist.
Waar moet u op letten?
Omdat nieren kort na het saunabad minder vocht afscheiden om het vochtverlies te compenseren is het heel belangrijk dat u voldoende drinkt om dat vochtverlies weer aan te vullen. Dat is extra van belang als u nierklachten heeft.
Afslanken
Helaas, u slankt niet af door naar een sauna te gaan. U verliest wel vocht, maar dit wordt ook weer aangevuld.
Wat neemt u mee?
Een badjas, slippers en een aantal handdoeken. U kunt deze van huis meenemen of huren bij het saunacomplex.
En nu…. gaan!
Zoals ze in Finland zeggen: als je kunt lopen, kun je naar de sauna. En zo is het. Wie geen specifieke gezondheidsklachten heeft is bijna nooit te jong of te oud voor de sauna. Veel plezier.