Heb ik een nierbekkenontsteking?

Het is goed om aan het begin van dit artikel al onderscheid te maken tussen een acute nierbekkenontsteking en een chronische nierbekkenontsteking. Een acute nierbekkenontsteking ontstaat sneller dan een chronische en de klachten zijn doorgaans heftiger van aard.

Maar in beide gevallen is de wand van het nierbekken van één of beide nieren ontstoken. Het nierbekken is het gedeelte van de nier van waaruit de urine via de urineleider naar de blaas loopt.

Omhoogkruipende darmbacterie
Nierbekkenontsteking (ook wel pyelonefritis geheten) wordt meestal veroorzaakt door bacteriën. Heel vaak gaat het dan om de E. coli bacterie, die in de dikke darm van mensen voorkomt.

Maar via de anus kan deze bacterie ook in de plasbuis komen, vervolgens in de blaas, dan in de urineleider en uiteindelijk in het nierbekken. In het nierbekken dringen de bacteriën door tot in het nierweefsel, en daar veroorzaken ze dan een ontsteking.

Een enkele keer wordt een nierbekkenontsteking ook wel veroorzaakt door een niet goed behandelde blaasontsteking of door een niersteen. Normaal gesproken gebeurt het niet dat de bacteriën vanuit de blaas in de nieren kunnen komen. Urine kan immers ook niet vanuit de blaas terug naar de nieren stromen.

Maar sommige mensen hebben een afwijkende blaas of een afwijkend nierbekken, in die gevallen kunnen de bacteriën wel van blaas naar nieren. Er zijn meer gevallen waarin dat mogelijk is, zoals bij prostaatvergroting, zwangerschap, bedlegerigheid en een verminderde weerstand.

Symptomen nierbekkenontsteking
U merkt gauw genoeg of u een acute nierbekkenontsteking hebt. Belangrijke kenmerken van een acute nierbekkenontsteking zijn:

• Plotselinge doffe pijn in rug of zij (kan aan één kant of aan beide kanten zijn).
• Plotseling ziek worden met hoge koorts en koude rillingen.
• Misselijkheid en braken.
• Troebele urine (soms met bloed).

Daarnaast kunnen klachten ontstaan die lijken op die van een blaasontsteking, zoals kleine beetjes plassen, pijn bij het plassen, drang om te plassen, onderbuikpijn et cetera.

Kenmerken van een chronische nierbekkenontsteking zijn:

• Vage pijn in de flank.
• Wisselende temperatuursverhoging.
• Last met plassen.

Chronische ontsteking kan ook gepaard gaan met vermoeidheidsklachten, verminderde eetlust en conditieverlies.

Urineonderzoek
Een nierbekkenontsteking kan worden aangetoond met een urineonderzoek. Dat gaat via de huisarts. Wat gebeurt er bij de huisarts? Heel eenvoudig: u vangt eerst zelf thuis de ochtendurine op in een schoon, goed afsluitbaar potje. Deze urine levert u vervolgens bij de huisartsenpraktijk in. Een dag later hoort u de uitslag: wel of geen nierbekkenontsteking.

Als u de pech hebt wel een ontsteking te hebben, dan wordt diezelfde urine op kweek gezet, dat duurt ongeveer een week. Daarna is duidelijk welke bacterie precies de ontsteking heeft veroorzaakt en vooral: welk medicijn daartegen helpt.

Antibioticakuur
Gelukkig zijn er medicijnen die de bacteriën te lijf kunnen gaan: antibiotica. U krijgt meestal een kuur van tien dagen, het is belangrijk dat u die afmaakt, ook al zijn de klachten verdwenen. Afmaken is belangrijk om eventueel achtergebleven bacteriën niet de kans te geven opnieuw een ontsteking te veroorzaken.

Vaak geeft een antibioticakuur snel en merkbaar verlichting van de klachten. Na een dag of twee zou er verbetering van de situatie moeten zijn. Als dat niet zo is, of als de klachten terugkomen, dan reageren de bacteriën mogelijk niet of niet goed genoeg op de antibiotica. Vaak is dan een nieuwe, andere kuur nodig. Zo kan de periode van antibioticagebruik bij sommigen langdurig zijn.

Nierbeschadiging
Het is erg belangrijk de kuren goed op te volgen. Wie laconiek omgaat met een nierbekkenontsteking, kan in het ergste geval te maken krijgen met een blijvende nierbeschadiging.

Buiten de antibioticakuur kunt u zelf niet veel doen. Bedrust is erg belangrijk in de periode dat u nog koorts heeft. Verder moet uw urine goed kunnen doorstromen, dus moet u vaak en veel drinken.

Plas vervolgens als u drang hebt om te plassen, en plas dan zo veel mogelijk. Uiteraard kunt u de ergste pijn prima stillen met een pijnstiller.