Alles ademt romantiek op dit Duitse eiland

Het is zes uur ’s ochtends als ik het kleinste nationale park van Duitsland in wandel: Nationalpark ­Jasmund. Er is geen mens te bekennen. Het is stil, zelfs de vogels lijken nog niet wakker en er staat geen zuchtje wind. Fijn, want de laatste dagen trok een zomerstorm over Rügen. Gelukkig krijgen de weer-apps gelijk: het is helder deze morgen en ik maak er meteen dankbaar gebruik van, want ik wil de kliffen die Caspar David Friedrich schilderde op hun mooist zien.

Kenners waarschuwen dat de krijtrotsen ­alleen wit oplichten in helder ochtendlicht; later op de dag lijken ze eerder grijs. Ook al kom ik op het goede tijdstip, ik weet dat ik niet precies ga zien wat Friedrich zag. De krijtrotsen zijn aan erosie onderhevig en in tweehonderd jaar tijd is de kust daardoor flink veranderd. Bovendien had hij gezelschap van een dame in een lange japon en twee heren met hoge hoeden, die hij schilderde terwijl ze met hun gezichten naar het uitzicht toe stonden. Zo’n romantisch tafereeltje verwacht ik vandaag niet, hoogstens een paar enthousiaste wandelaars in passende 21ste-eeuwse outfit.

Koninklijk uitzicht
De bosgrond veert onder mijn voeten, het pad slingert omhoog naar een uitzichtpunt. Tussen het weelderige groen steken de kliffen wit af, precies waar ik op hoopte. De zee met z’n ­intens blauwe kleur ligt in de diepte, zó ver weg dat je het geluid van de branding hier nauwelijks hoort.

Er zijn meerdere uitzichtpunten langs dit deel van de kust, waarvan de Königsstuhl het bekendst is en tegenwoordig een betaalde attractie. Net zo leuk is het gratis toegankelijke wandelpad langs Victoria-Sicht, dat uitzicht geeft op diezelfde Königsstuhl. Het is te bereiken met een flinke wandeling vanuit vissersplaatsje ­Sassnitz of via een kortere route vanaf het bezoekerscentrum. Overigens is Nationalpark Jasmund ook bekend vanwege de indrukwekkende oude beukenbossen, waarmee zo’n 6500 jaar geleden 40 procent van Europa bedekt was. Opvallend genoeg zijn het deze statige beukenbomen – en níet de beroemde krijtrotsen – die sinds juni 2011 op de Werelderfgoedlijst van Unesco staan.

Wandel- en fietseiland
Rügen is het grootste eiland van Duitsland en het ligt in de Baltische Zee, of Oostzee. De schilderachtige krijtrotsen heeft Rügen te danken
aan het plateau van Muschelkalk, dat miljoenen jaren geleden naar het aardoppervlak werd gedrukt en waarvan Rügen en het Deense eiland Møn zichtbare overblijfselen zijn. Via een brug rijd je vanaf het vasteland Rügen op, dat iets meer dan vijftig kilometer lang en ruim veertig kilometer breed is. De kust wordt doorsneden door ­Bodden, binnenmeren die via nauwe doorgangen verbonden zijn met open zee. In vissersdorp Sassnitz kun je verse vis vom Meer oder Bodden direct van de vissersschepen kopen. Rügen is een ideaal fiets- en wandel­eiland, vooral voor wie plezier heeft in kleine klimmetjes maar liever geen grote hoogteverschillen overbrugt.

Badhuisarchitectuur
In Canteen, een restaurant net achter de boulevard van badplaats Binz, zit Christine Müller aan haar lunch. Ze verhuisde vanuit het westen van Duitsland naar Rügen om dichter bij zee te wonen. Strandabgang 47 is haar favoriete plek. Geen wonder. De stranden op Rügen zijn prachtig: lang en breed. Zodra de zon maar even doorbreekt, slenteren mensen over de boulevards of huren een karakteristieke Strandkorb, om in de luwte en met de voeten in het zand van het strand te genieten.

De kustplaatsen aan de oostkant van Rügen waren al aan het einde van de achttiende eeuw populair als badplaats. In die tijd ontstond ook de ­Bäderarchitektur: witte houten huizen werden opgeluisterd met torentjes, erkers en elegant houtsnijwerk langs kozijnen en veranda’s. De idyllische plaatsjes, lange stranden en mooie natuur trokken ook kunstenaars zoals Friedrich. Nog steeds komen kunstenaars graag naar het eiland, dat afhankelijk van het weer zowel lieflijk als ruig kan aandoen. Op de Kunstmeile in Binz vind je ­galeries en winkels waar artiesten hun werk verkopen. Badplaats Sellin is minder drukbezocht dan Binz, maar heeft dezelfde popperige architectuur, met als pronkstuk Seebrücke Sellin, een steiger met restaurant uit 1906. Vooral bij avondlicht, als de lucht zachtgrijs kleurt en de lampjes aangaan, drommen fotografen en toeristen boven aan de trappen samen om het ­sprookjesachtige beeld vast te leggen. 

Een voormalig DDR-pension
Wie een blik op de kaart werpt, ziet het meteen. Rügen ligt in het voormalige Oost-Duitsland. Op het eerste gezicht merk je daar weinig van, maar onder de oppervlakte borrelen overal herinneringen aan vijftig jaar DDR op. Zo kun je soms nog een Trabant zien rijden. En heeft elk gebouw ouder dan drie decennia wel een ­verhaal. Zo vertelt Sandra Dorissen, die samen met haar man Hotel Bernstein uitbaat in badplaats Sellin, dat het pand aan zee in de DDR-tijd een spartaans pension was voor topsporters. Nu is het een luxehotel, maar op het menu staat nog wel ‘Soljanka’, een Russische maaltijdsoep met rundvlees en aardappel die nog steeds veel gegeten wordt op het eiland. Een verleden dat minder makkelijk wordt omarmd, is dat van Hitler op Rügen. In Prora liet hij een kilome­-ters­lang gebouw neerzetten waar twintigduizend mensen tegelijkertijd vakantie konden houden. Het is nooit op die manier in gebruik genomen en lang een beetje genegeerd (behalve door het Rode Leger, dat een deel gebruikte als kazerne), maar nu zijn er plannen om het pand nieuwe bestemmingen te geven, onder meer als hotel en ateliers voor kunstenaars. Wie meer heeft met groen dan met megalomaan beton: óók vlak bij Prora ligt sinds een paar jaar het Baumwipfel­pfad, waar je op grote hoogte over een pad tussen de boomtoppen wandelt.

Jutten na oostenwind
“Een momentje, dan maak ik dit af”, zegt Jule terwijl ze in het atelier een stuk drijfhout beschildert. Samen met partner Ben Treu runt ze Ein Tag am Meer, een succesvolle cadeauwinkel met originele souvenirs in het plaatsje Putbus. Alles is lokaal handwerk. “We proberen alles te gebruiken wat ons door de zee en de wind wordt gegeven”, vertelt Jule. Vooral na een oosterstorm is er veel op het strand te vinden: van mooie stenen en zeeglas tot drijfhout.

Wil je vanuit Putbus weer naar Binz? Doe dat dan met de De Rasender Roland, een historisch stoomtreintje. Het traject ligt er al sinds 1895. Pure romantiek, net als Rügen zelf.

Rügen praktisch
De oostkust van Rügen ligt op 750 kilometer van Utrecht. Met de auto is het (zonder pauzes) ongeveer 8 uur rijden. In juli en augustus is de temperatuur het aangenaamst, zo rond de 22 graden. Hotels en ­vakantiewoningen genoeg, maar je kunt er ook prima kamperen op mooie (natuur)campings. Wandelen, fietsen, surfen, zeilen: ­Rügen heeft veel te bieden. Ook op wellnessgebied: onderga eens een behandeling met het heilzame Rügener krijt, het witte goud. Dit maakt Rügen ook in de winter tot een ideale vakantiebestemming om te ontspannen.
Meer informatie: www.ruegen.de