Geen statines, maar... rode rijst

In de Chinese keuken wordt rode gefermenteerde rijst, angkak genaamd, al eeuwen gebruikt. Door gewone rijst te laten fermenteren met het gist Monascus purpureus worden de rijstkorrels donkerrood. Dit natuurlijke kleurmiddel is populair als smaakmaker in visschotels, sojabereidingen en sauzen. Rode gefermenteerde rijst heeft overigens niets te maken met de langkorrelige rijstsoort uit Thailand, die qua vorm lijkt op zilvervliesrijst, maar een rodere kleur heeft.

 

De traditionele Chinese geneeskunde schrijft al honderden jaren geneeskrachtige effecten toe aan angkak. De rijstkorrels zouden gezond zijn voor het hart. Ze worden in onze contreien verkocht als voedingssupplement in de vorm van capsules. Die zouden een gunstige invloed hebben bij een te hoog cholesterol.

 

Een te hoog cholesterol gaat gepaard met een verhoogd risico op hartfalen, een hartinfarct en een beroerte. Behandeling met statines vermindert dat risico. Deze geneesmiddelen remmen de cholesterolsynthese in de lever af, waardoor de concentratie in het bloed afneemt. Maar er zijn ook ongewenste bijwerkingen. Iets meer dan 10 procent van de mensen die statines gebruiken, krijgt last van spierpijn en spierzwakte, maag-darmklachten of hoofdpijn. Meestal onschuldige verschijnselen dus, maar wel knap vervelend. Om het risico op hart- en vaatziekten blijvend te verlagen, moeten statines iedere dag worden ingenomen. Maar zeker als er ongewenste effecten opduiken, slaan patiënten makkelijk een dagje over. Voor mensen met een te hoog cholesterol die geen statines in willen nemen of ze niet verdragen, kunnen capsules met rode gefermenteerde rijst een alternatief zijn.

 

Westerse wetenschappers bekeken het effect van gefermenteerde rode rijst met een beperkt dubbel-blind gerandomiseerd en placebogecontroleerd onderzoek, waarbij dus niemand (behalve de onderzoeker) wist of er een actieve stof werd gebruikt bij de behandeling. 

Proefpersonen met een te hoog cholesterol kregen gedurende zes maanden per dag driemaal twee capsules van 600 mg of een placebo (een capsule zonder werkzame stoffen). Daarnaast volgde de groep informatiesessies om gezonder te gaan leven. In de rode-rijstgroep zakte de waarde van de slechte LDL-cholesterol gemiddeld met 25 mg/dl méér dan in de placebogroep. Capsules met rode gefermenteerde rijst hebben dus een aantoonbaar, licht cholesterolverlagend effect. 

Het effect is minder uitgesproken dan dat van de statines, maar de rode-rijstcapsules worden weer beter verdragen. Je kunt hun effect het best vergelijken met dat van cholesterolverlagende margarines. Er is nog niet aangetoond of de lichte daling in het cholesterolniveau door dit voedingssupplement ook het risico op hart- en vaatziekten verkleint. 

 

Op internet bloeit intussen een handel in rode-rijstcapsules. Enkele jaren geleden voerde de Amerikaanse Food and Drug Administration, het agentschap van de Amerikaanse overheid dat waakt over de veiligheid van voedsel en medicijnen, een controle uit op online verkochte capsules, en  stelde vast dat die statines bevatten. Bedrog dus. Ongecontroleerd gebruik is bovendien gevaarlijk. Kortom, de cholesterol proberen te verlagen met gefermenteerde rode rijst is de moeite waard, maar doe het met capsules van een betrouwbare leverancier en onder controle van een arts.