Winkel failliet: wat kan ik doen?

Het is de normaalste zaak van de wereld: een winkelier vraagt om een aanbetaling bij de aanschaf van een bed of een nieuwe wasmachine. De rest reken je af bij aflevering. Gaat altijd goed, toch? Helaas, deze keer niet. Want de keten waarvan de winkel onderdeel is, blijkt ineens failliet te zijn gegaan. Dus geen nieuw bed of wasmachine. En je geld is weg.

Vroeger dachten we weinig na over de risico’s van een aanbetaling. Soms legden we in goed vertrouwen zelfs de hele aankoopsom alvast op de toonbank van de winkelier. Maar nu steeds meer winkels zich failliet laten verklaren, is dat lastiger. Van de ene dag op de andere leggen complete winkelketens het loodje. Donkere en lege etalages zijn inmiddels een bekend beeld in de winkelstraten.

Waarom er zoveel winkels sluiten

De winkelstraten lopen de laatste jaren in rap tempo leeg. Waarom sluiten zoveel winkels hun deuren? Daar zijn verschillende redenen voor.

• Om te beginnen kopen wij steeds meer spullen via webwinkels. Die hebben vaak een veel groter assortiment op voorraad, zijn niet of niet veel duurder dan een ‘bakstenen’ winkel en de bezorging gaat vlot.
• Een even belangrijke oorzaak voor de groeiende winkelleegstand is dat er in Nederland gewoon te veel winkels zijn. De afgelopen twintig jaar verkochten gemeenten graag dure bouwgrond voor winkelcentra aan projectontwikkelaars. De gemeenten verdienden daar dik aan, de bouwbedrijven eveneens. Er was weinig oog voor het gevaar van ‘overbewinkeling’: het verschijnsel dat er rondom steden en dorpen meer winkels gebouwd worden dan er consumenten voor te vinden zijn.
• Het gevolg is dat volgens onderzoeksbureau Locatus nu negen procent van de winkelvloeren in Nederland leegstaat. De jongste faillissementsgolf onder winkelketens weerhoudt de gemeenten er niet van plannen te maken voor nog meer nieuwe winkels. Er liggen bouwtekeningen klaar voor nog eens 1,2 miljoen vierkante meter aan winkelpanden, klaagt Detailhandel Nederland.
• Een derde oorzaak van de faillissementen is dat winkeleigenaren een bankroet steeds vaker gebruiken om van hoge huren en personeel af te komen. Daarna volgt een doorstart met minder personeel en lagere huren.
• Er lijkt een kentering op komst. De leegstand groeit niet meer. De verhuurders van panden verlagen noodgedwongen hun huren en dat trekt nieuwe, jonge winkeliers aan. Tegelijk besluiten steeds meer webwinkels ook een echte winkel te openen, waar klanten hun aankopen tevoren kunnen aanraken.
• De keerzijde hiervan is dat webwinkels in de toekomst meer geld gaan vragen voor thuisbezorging. Je kunt het bestelde Zalando-jurkje immers straks ook afhalen. In de winkel!

Aanbetaling gedaan?

Wat kun je als klant doen, wanneer een winkel failliet is gegaan en je hebt daar een aanbetaling gedaan? Om te beginnen zul je geduld moeten hebben. Bij de winkel kun je niet meer aankloppen, want meestal zijn de rolluiken daar al dicht. Op naar de curator dan maar, degene die in opdracht van de rechtbank het faillissement afwikkelt. Het is zaak je zo snel mogelijk bij hem of haar te melden, liefst binnen twee weken.

Curator
De curator brengt eerst de resterende waarde van de failliete boedel in kaart. Dat kost soms veel tijd, eerder maanden dan weken. Vervolgens betaalt de curator de schuldeisers van de winkel af. Als klant sta je helemaal achteraan in de rij als het aankomt op uitbetalen. De wet schrijft voor dat eerst de Belastingdienst en de banken hun geld terugkrijgen. In de praktijk komt het er helaas vaak op neer dat je kunt fluiten naar je aanbetaling: het geld is op voordat je aan de beurt komt.

Brief
Is er helemaal niets aan te doen? Jawel. Het is zaak de curator per brief te melden dat je geld te goed hebt van de winkel. Geef aan wat je besteld had plus hoogte en datum van de aanbetaling. Naar de letter van de wet heb je een koopovereenkomst gesloten die de winkelier niet nakomt. Daarom heb je het recht deze overeenkomst te ontbinden en je geld terug te eisen. In feite vraag je zo de curator om erkend te worden als schuldeiser. Belangrijk is dat je ook een kopie van het aanbetalingsbewijs meestuurt.

Restitutie
Er is dan nog een kleine hoop op restitutie van de aanbetaling, als de winkel lid is van een branche-vereniging met een garantiestelsel, zoals Inretail (woonwinkels) of Gebra (speelgoed). Gooi dus een garantiebewijs niet zomaar weg. Een andere redding kan je creditcard zijn. Is de (aan)betaling met een kredietkaart overgemaakt, dan dekt deze in sommige situaties een deel van het verlies bij een faillissement. Ook betaaldienst Paypal kent een kopersbescherming voor aankopen via internet.

Reparatie

Een toestel dat voor reparatie naar de winkel is gebracht, bijvoorbeeld een tv of een horloge, valt niet onder de failliete boedel. Haal het zo snel mogelijk terug. Je moet wel bewijzen dat het je eigendom is. Meld aan de curator op welke datum het apparaat voor reparatie is aangeboden. Sluit een kopie eigendomsbewijs bij, zoals de aankoopbon of reparatiebon.

Garantie

Gaat het product kapot terwijl er nog garantie op zit, dan is bij een bankroet van de winkel waar je hem kocht nog niet alles verloren. Zo bestaat er vaak een fabrieksgarantie. Je kunt dan bij de fabrikant of de importeur terecht voor reparatie. De curator geeft meestal geen gehoor bij garantieverzoeken: hij is er alleen voor de centjes, hij runt geen winkel.

Cadeaubon

Een cadeaubon geeft geen recht op geld, ook niet bij een surseance of faillissement. Het is een vordering op de winkel: je hebt recht op een product. Maar je staat in dezelfde rij als de andere schuldeisers. Stuur de curator een kopie van de cadeaubon en meld je als schuldeiser.

Borg

Een borg gestort voor een huur- of leentoestel? Hou het apparaat als onderpand, tot de curator de borg terugstort.

Maatje te klein?

Postorderkleding die niet past, kun je beter houden bij een faillissement. De kans is groot dat je na terugsturen geen vervanging krijgt én je geld kwijt bent.

Wat zijn de verplichtingen?

Verplichtingen bestaan er ook. Wie een tv, een wasmachine of wat dan ook heeft besteld maar nog niet heeft betaald, zit bij een faillissement mogelijk aan de koop vast. Als het bedrijf wil leveren, dan moet je betalen. Betaal pas als ook echt geleverd is. Je kunt de curator per brief melden dat je binnen bijvoorbeeld twee weken geleverd wilt krijgen. Mocht dat niet haalbaar zijn, dan geef je ook weer schriftelijk aan dat je de koopovereenkomst alsnog wilt verbreken. De curator hoeft hier niet aan mee te werken. Bij een reparatie ben je verplicht de herstelkosten te betalen, zodra het artikel alsnog gerepareerd is en teruggeleverd wordt.

Tips

• Doe nooit grote aanbetalingen als je iets koopt. Een aanbetaling mag volgens de wet maximaal de helft van de koopprijs bedragen.
• Wil je toch bestellen bij een winkel in problemen, kies dan voor betalen achteraf, via een acceptgiro of onder rembours.
• Controleer bij reizen altijd of de aanbieder is aangesloten bij de garantie-organisaties SGR, ANVR en het Calamiteitenfonds.

Deze winkels gingen de afgelopen twee jaar over de kop…
…en maakten soms een doorstart.

Kleding:

• Houtbrox, Purdey, Duthler
• McGregor, Gaastra
• Cora Kemperman
• Perry Sport, Aktiesport
• La Ligna
• Telstar
• Geddes & Gillmore
• Miss Etam
• MS Mode
• Thom Broekman
• Mexx
• Piet Kerkhof

Schoenen:

• Van Dalen
• Dr Adam
• Bitter
• Schoonen
• DiCapolavori
• Scapino, Dolcis, Invito, Manfield,
• PRO Sport, Brantano
• Schoenenreus
• House of Shoes

Drogisten/cosmetica:

• DA
• Sabon

Algemeen:

• V&D, warenhuis
• Halford’s, fietsen en auto-accessoires
• Siebel, juwelier
• OAD, reizen

Elektronica:

• Scheer & Foppen
• Harense Smid
• Foto Klein
• Free Record Shop
• Dynabyte
• Dixons, MyCom, iCenter
• It’s
• Paradigit
• Block
• Mikro-Electro
• Kijkshop

VOORBEELDBRIEVEN

Wie een bestelling of reparatie heeft lopen bij een winkel die failliet is, kan de volgende voorbeeldbrieven gebruiken.

Voorbeeldbrief: Vordering na faillissement.
Afzender
[Uw Naam]
[Uw Adres]
[Uw Postcode en woonplaats]
[Uw E-mail]
Aan
[Aan de curator inzake het faillissement van (naam bedrijf)]
[Adres]
[Postcode en plaats]
Betreft: Vordering na faillissement
[Woonplaats, datum]
Geachte mevrouw, mijnheer,
Op [datum] heb ik bij [naam bedrijf] een [naam van product of dienst] besteld. Ik heb hierbij een (aan)betaling gedaan van [xx euro]. Gezien het faillissement van de ondernemer verneem ik graag of deze koopovereenkomst nog wordt uitgevoerd. Is dat niet het geval, dan ontbind ik hierbij de overeenkomst. Tevens word ik graag als schuldeiser erkend voor het bedrag van [betaalde bedrag]. Bijgaand sluit ik een kopie bij als bewijs van mijn betaling.
Ik verzoek u vriendelijk binnen twee weken te reageren op mijn brief.
Met vriendelijke groet,
[Uw naam en handtekening]

Voorbeeldbrief: Terugvorderen eigendommen na faillissement.
Afzender
[Uw Naam]
[Uw Adres]
[Uw Postcode en woonplaats]
[Uw E-mail]
Aan
[Aan de curator inzake het faillissement van (naam bedrijf)]
[Adres]
[Postcode en plaats]
Betreft: Terugvorderen eigendommen na faillissement
[Woonplaats, datum]
Geachte heer, mevrouw,
Op [datum] heb ik bij [naam bedrijf] [omschrijving goederen] ter reparatie aangeboden. Gezien het faillissement verzoek ik u mijn eigendommen te retourneren. Eventueel verschuldigde reparatiekosten zal ik betalen. Bijgaand sluit ik een bewijs van eigendom bij [kopie reparatiebonnetje of aankoopbewijs].
Ik verzoek u vriendelijk binnen twee weken te reageren op mijn brief.
Met vriendelijke groet,
[Uw naam en handtekening]