Als het balletje niet in het scrotum zit
Alleen aan de rechterzijde is de testikel in het zakje aanwezig. Een niet in het zakje te voelen testikel kan diverse oorzaken hebben. Het onderzoek ernaar zal altijd door een arts dienen plaats te vinden. De richtlijn vormt een leidraad voor de beoordeling en behandeling van de diverse soorten niet ingedaalde testikels.
Van een niet ingedaalde testikel wordt gesproken als het balletje bij jongens niet in de balzak (scrotum) zit. Het kan voorkomen vanaf de geboorte of het kan later ontstaan. Direct na de geboorte zijn bij ongeveer 3% van de jongetjes één of beide balletjes niet ingedaald. Bij een aantal treedt er tijdens de eerste maanden alsnog een indaling op.
Vooral bij te vroeg geboren baby’s wordt een niet ingedaald balletje gezien.
Iets anders is het verschijnsel dat bij een jongen een testikel die gewoonlijk in het zakje zit, door aanraking van de binnenkant van de bovenbenen, of door aanraken van de balzak, de lies in kan gaan. Dit heet retractiliteit. Het is een normale toestand, die bij veel jongens voorkomt.
Zijn er direct na de geboorte geen balletjes te voelen dan is dit een medisch urgente situatie. Er behoort snel uitgebreid hormonaal en chromosomaal onderzoek plaats te vinden. Dit geldt met name ook wanneer de penis afwijkend van vorm en grootte is.
Oorzaken
De oorzaak is vaak niet bekend. Misschien spelen hormonale of anatomische oorzaken een rol. De testikel moet vanaf een plek ongeveer ter hoogte waar bij een vrouw de eierstokken liggen, via het lieskanaal indalen in de balzak. Op deze lange reis kan hij bij een onvoldoende doorgang ergens blijven steken.
Onderzoeken
Bij het onderzoek van een jongen met een niet ingedaalde testikel wordt het onderzoek eerst liggend uitgevoerd. Het is belangrijk altijd vanuit de lies naar beneden te voelen en niet andersom. Daarna wordt in hurkzit gekeken wat de postie van de testikel is. Het onderzoek moet voorzichtig worden uitgevoerd, omdat het anders pijnlijk is, maar ook omdat door aanraking van de binnenkant van het bovenbeen de testikel omhoog gaat.
Behandeling
Wat betreft de behandeling van een niet ingedaalde testikel kan niet in één zin een uitspraak worden gedaan. Het hangt namelijk af van eerdere onderzoeken, of de testikel ooit in het zakje is geweest en van een aantal andere door een arts te beoordelen factoren. Een vanaf de geboorte niet ingedaalde testikel wordt ergens tussen zes maanden en ander half jaar geopereerd.
Bij een al ouder kind waarbij de testikel vanaf de geboorte niet is ingedaald wordt door kinderartsen geadviseerd om te opereren.
Wanneer de testikel eerst wel in het zakje heeft gelegen, maar nu niet meer in het zakje te brengen is wordt van een verworven niet ingedaalde testikel gesproken. Het is bekend dat een flink aantal van deze niet ingedaalde balletjes later tegen de puberteit weer zullen indalen.
Veelgestelde vragen
Hebben hormoonbehandelingen geen zin om de testikel te laten indalen?
Antwoord: Vroeger werd dit inderdaad wel gedaan, maar het effect is te gering. Tegenwoordig worden deze behandelingen niet meer toegepast.
Meer weten
Een vanaf de geboorte niet ingedaalde bal heeft ook tegen de puberteit geen neiging om dan alsnog in te dalen. Er is dus geen enkele reden om bij deze groep af te wachten.
Ouders moeten erop worden gewezen dat in de niet ingedaalde bal er op volwassen leeftijd een verhoogde kans bestaat om kanker in te ontwikkelen. Regelmatige zelfcontrole op een toename in grootte wordt dan ook geadviseerd.
Het blijkt dat wanneer twee balletje vanaf de geboorte niet zijn ingedaald er een sterk verminderde kans op vruchtbaarheid is.