Hollandse traditie
Haringhappen is een typisch Hollandse traditie, maar waar komt dt nou precies vandaan? Wanneer heb je een echte Hollandse nieuwe? En moet je een haring per se rauw eten? Alles over dit Hollandse hapje.
De eerste zaterdag in het haringseizoen wordt Vlaggetjesdag genoemd. Het vele vlagvertoon rond de haringvisserij gaat terug naar de 18de eeuw. In deze periode bestond er al een verbod om te veel haring te vangen. Daarom was de visserij maar aan een kleine groep vissers voorbehouden. De dag dat zij naar zee gingen, vond vaak plaats in aanwezigheid van de stadhouder. De vlaggen die hierbij tevoorschijn kwamen, hebben geleid tot de naam Vlaggetjesdag. De eerste gevangen haring werd uitgereikt aan een hooggeplaatst persoon.
Niet alleen het recht op de haringvisserij was schaars, ook het kaken en pekelen mocht niet door iedereen gedaan worden. Een aantal steden aan de Maas hadden dit recht – het zogenaamde kaakmonopolie – gekregen van de stadhouder. Dit recht werd pas in 1857 opgeheven. Langzaam maar zeker konden meer vissers zich gaan richten op de haringvisserij en vanaf de tweede helft van de 20ste eeuw bestaan de tradities rond de start van het haringseizoen zoals we die vandaag de dag kennen.
Haring kaken
Een haring kaken betekent het wegsnijden van de ingewanden en de kieuwen van de haring met een speciaal mesje. Het enige ingewand dat blijft zitten, is de alvleesklier. Deze geeft bepaalde enzymen af die de haring laten rijpen.
Hollandse nieuwe
De naam leidt nog weleens tot verwarring. Want wanneer is een haring zowel Hollands als nieuw? Een Hollandse haring mag zo genoemd worden als de vis een bepaald vetpercentage heeft – minimaal 16 procent – en op de juiste manier is schoongemaakt – gekaakt dus. Een nieuwe haring is gevangen tussen mei en september. In de wintermaanden is haring namelijk erg mager; pas in het voorjaar beginnen de vissen zich weer vol te vreten met plankton, waardoor het vetpercentage enorm toeneemt. Ze worden ook weleens nieuwe maatjes genoemd.
De naam maatje of maatjesharing is afgeleid van maagdenharing. Dit betekent dat de gevangen haring nog geen hom of kuit bevat.
Haringhappen
Het haringhappen is een traditie die voortkomt uit het katholieke geloof. Op Aswoensdag at men vroeger een haring om de vastenperiode na het carnaval in te luiden. Vlees mocht namelijk niet, vis wel. Tegenwoordig bedoelen we met haringhappen het eten van een haring vanuit de hand.
Bokking of kipper
De bekende manier om haring te eten, is natuurlijk de gezouten, rauwe vis bij de staart te pakken en in de keel te laten glijden. Vaak wordt dit gedaan met uitjes om de sterke smaak van de haring enigszins te neutraliseren.
Maar je hoeft haring niet per se rauw te eten. Ook gebakken of gerookt kun je de vis eten. Gebakken spreken we van een bakbokking of panharing, gerookt noemen we het een bokking. Een gerookte bokking kan warm- of koudgerookt worden: we hebben het dan respectievelijk over stoombokkking of spekbokking.
Ook een kipper is een gerookte haring, maar deze verschilt van de bokking doordat de vis eerst is opengeklapt voor het roken.