Eind oktober komen er traditiegetrouw horrorfilms op tv en verkleden veel mensen zich als zombie of vampier. Op 1 en 2 november doen rooms-katholieken ook nog aan Allerheiligen en Allerzielen. Waar komen deze tradities eigenlijk vandaan?
Allerheiligen
Allerheiligen is een christelijk feest op 1 november. In de Rooms-Katholieke Kerk is het een hoogfeest. Ook de Oosters-Orthodoxe Kerk kent het, maar daar valt het op de eerste zondag na Pinksteren. Allerheiligen is een dag ter nagedachtenis aan alle heiligen en martelaren. 'Martelaar' was de bijzondere eretitel voor iemand die tijdens de christenvervolgingen in het Romeinse Rijk hun trouw aan het christelijke geloof met de dood moest bekopen. Gregorius III veranderde in 732 het martelarenfeest in Allerheiligen, zodat ook alle heiligen die geen eigen feestdag hebben worden herdacht.
In de negende eeuw vermengde het Samhain, een traditie van de Kelten, zich met Allerheiligen. De oorspronkelijke datum veranderde van 13 mei in 1 november, de begindag van de winter volgens de Keltische kalender. De oogst was binnen, het vee zat in de stal en het was tijd voor feest.
Allerzielen
De dag erna (2 november) is het Allerzielen, een gedenkdag voor alle overledenen. Nabestaanden plaatsen bloemen op het graf en in veel parochies haalt de familie van een overledene van de kerk het kruisje op met zijn of haar naam. Allerzielen is een dag om speciaal te bidden voor alle zielen die nog niet in de hemel zijn, maar in het vagevuur.
Allerzielen stamt uit de benedictijner kloostertraditie van Cluny, waar Odilo van Cluny het in 998 voor het eerst liet vieren. In de 13e eeuw kreeg het de naam Allerzielen.
Halloween
De naam 'Halloween' is afgeleid van All Hallows Eve, de avond voor Allerheiligen. De Kelten geloofden dat op de eerste dag van het nieuwe jaar (1 november) alle gestorvenen terugkwamen, op zoek naar een levend lichaam om bezit van te nemen. Op oudejaarsavond (31 oktober dus) werden vreugdevuren aangestoken, feestmalen gegeven en grote offers gebracht, om de doden te eren en tegemoet te komen. Ook beschermden de Kelten zich tegen slechte wezens zoals demonen door ze af te schrikken met maskers. Hier komt waarschijnlijk de traditie vandaan dat mensen zich verkleden op Halloween.
Trick or treat
Bedelende christenen gingen tijdens Allerzielen (2 november) op zoek naar zielencake, brood met krenten. In ruil voor het brood beloofden ze een gebed op te zeggen voor overleden familieleden van de gulle gever. Op die manier werd zijn of haar opname in de hemel bespoedigd. De traditie om tijdens Halloween vragend naar snoep langs de deuren te gaan, vindt wellicht hier zijn oorsprong.
Bronnen: isgeschiedenis.nl, sensuitvaarten.nl
