Foutje, bedankt!

Het overkwam de 80-jarige Leonie de Ruyter*. Ze wilde €170.000 schenken aan haar dochter, die op het punt stond een huis te kopen. Ze moest alleen nog even het rekeningnummer van de notaris omzetten naar IBAN. Ze gebruikte daarvoor een online IBAN-converter. Maar toen ging het mis. Want in plaats van het rekeningnummer toetste ze per ongeluk het relatienummer van de bank in. Ze had niets door want er rolde een bruikbare IBAN uit en de overboeking ging goed. “Totdat ik een paar dagen later voor de zekerheid mijn bank belde en ontdekte dat ik geld verkeerd had overgeboekt”, vertelt De Ruyter. “Ik zou het geld kwijt zijn. Ik wist niet wat ik hoorde want er was toch naamnummercontrole? Hoe was dit mogelijk?”

IBAN-converters

Het gaat vaker verkeerd met IBAN-converters, zoals ibanconverter.com en ibanbicservice.nl, die oude rekeningnummers omzetten naar het sinds vorige zomer voor iedereen geldende internationale bankrekeningnummer IBAN. Want u hoeft maar één nummer of cijfer verkeerd in te toetsen of het kan misgaan. Op die manier kan er een onjuiste IBAN uit de converter rollen. Dat risico is groter met korte oude rekeningnummers van zeven cijfers of minder van de voormalige Postbank. Die wijken af van andere rekeningnummers, waardoor de converter ze na een tikfout minder goed kan controleren op onjuistheden. “Om verkeerde overboekingen te voorkomen raden wij aan een begunstigde rechtstreeks om zijn of haar IBAN te vragen en niet zelf een oud rekeningnummer om te zetten”, is het advies van Betaalvereniging Nederland.

Controlegetal

Wees ook voorzichtig met verouderde rekeningnummers in uw adresboek. Hebt u langer dan een jaar niet naar een bepaalde IBAN-rekening overgeboekt? Controleer dan of de rekeninghouder dit exacte rekeningnummer nog gebruikt. Het is ook handig om te weten hoe een IBAN er precies uit hoort te zien.
Zo geven de eerste twee letters, NL, de landcode aan. Hierna volgt een controlegetal, daarna de afkorting van de bank van de rekeninghouder, en vervolgens het rekeningnummer aangevuld met een of meerdere nullen in het geval van oude Postbanknummers. Beschikt u over het juiste IBAN-nummer, maar maakt u toch een foutje, dan zorgt het controlegetal (dat via een ingewikkelde berekening tot stand komt) ervoor dat u een foutmelding ontvangt.

21 dagen wachttijd

Gaat het toch mis? Dan moet u zo snel mogelijk contact opnemen met de bank. Die zal de ontvanger verzoeken het geld terug te boeken. Dat kunt u ook zelf doen als u op uw afschriften kunt zien naar welk persoon of bedrijf u het geld hebt overgemaakt. Komt het geld niet terug? En u weet niet wie u hebt verblijd met een onverwachte som geld op zijn rekening? Dan geven banken pas na 21 dagen de contactgegevens vrij. Dat hebben zij onderling afgesproken op basis van de Wet Bescherming Persoonsgegevens. U kunt voor die tijd juridisch hulp inschakelen en de geldsom terugvorderen door middel van een beroep op onverschuldigde betaling. Van de bank zult u waarschijnlijk niets ontvangen. In de Algemene Bankvoorwaarden staat dat banken niet verplicht zijn om te controleren of de naam en het rekeningnummer correct zijn. Leonie de Ruyter nam het zekere voor het onzekere en schakelde Blenheim Advocaten in. Die kregen de bank zo ver de gegevens van de ontvanger binnen enkele dagen prijs te geven. Maar dat ging niet zonder slag of stoot. “Er moest zelfs een sommatiebrief aan te pas komen”, vertellen advocaten Lisa Jie Sam Foek en Jasper Hagers. “Belachelijk dat banken een beroep doen op privacywetgeving, terwijl het vaak overduidelijk om een vergissing gaat, waarbij zo snel mogelijk gehandeld moet worden.”

Netjes teruggestort

De Ruyter had geluk. Ze was een paar duizend euro aan advocaatkosten kwijt, maar ze kreeg al haar geld terug. “Het geld bleek te zijn overgemaakt naar een slapende rekening die in handen was van een executeur testamentair. Die heeft het geld netjes teruggestort. Ik ben hem enorm dankbaar en mijn dochter ook want die woont inmiddels in haar mooie nieuwe huis.”

*De naam van Leonie de Ruyter is om redenen van privacy gefingeerd.