Wat mag financieel advies kosten?

Sinds 1 januari 2013 is het simpel: de klant betaalt de bank, verzekeraar of adviseur rechtstreeks voor het advies of de aanschaf van een financieel product. Geen schimmige, onduidelijke en hoge provisiebedragen meer die door banken en verzekeraars aan tussenpersonen worden doorbetaald, maar gewoon een nota voor de klant voor het advies dat hij heeft gehad of het product dat hij heeft gekocht. Veel beter, want anders was er die perverse prikkel om klanten niet naar het beste product te adviseren, maar naar het product waaraan de ­adviseur het meest verdiende.

Niet onafhankelijk en vergelijkend

Helaas blijkt dit in de praktijk niet zo simpel te zijn. Zowel de aanbieders als de consument hebben moeite om in deze nieuwe wereld hun weg te vinden.

Het provisieverbod geldt niet voor alle producten. Wel voor complexe financiële producten zoals levensverzekeringen en hypotheken, maar niet voor schadeverzekeringen. Tot 2013 zaten de kosten voor het advies en afsluiten van bijvoorbeeld een lijfrenteverzekering verstopt in het product. De provisiebedragen konden oplopen tot vele duizenden euro’s en verschilden per verzekeraar.

De toezichthouder Autoriteit Financiële Markten (AFM) vond dit een onwenselijke situatie en maakte er met het provisieverbod een einde aan.

Steeds meer banken en verzekeraars willen sindsdien de klant graag rechtstreeks, dus zonder een tussenpersoon, binnenhalen.

Rechtstreeks zaken doen met een bank of verzekeraar kan nu dus ook, of zoals het in het jargon heet: execution only. Dat lijkt misschien goedkoper, maar is het niet altijd. Ook dan brengen banken en verzekeraars kosten in rekening, en die zijn soms niet kinderachtig. Voor dat geld krijg je dan geen onafhankelijk en vergelijkend advies: deze partijen prijzen alleen hun eigen producten aan.

Drie soorten advies

Elk bedrijf bepaalt zelf de kosten voor advies, dus er zal altijd verschil zijn tussen de aanbieders. Maar om de vraag ‘Wat mag ­advies kosten?’ goed te kunnen beantwoorden, is het belangrijk om te bepalen wat men nu eigenlijk onder advies verstaat.

1. Volledig advies
Als je behoefte hebt aan een totaal- overzicht van de financiële situatie kom je al snel uit op een totaaladvies. Bij totaaladvies inventariseert en analyseert de adviseur alle onderdelen die van belang zijn. Hierbij wordt gekeken naar pensioen, hypotheek, vermogen enzovoort.

Het gaat hierbij om het totaalplaatje en alle onderdelen moeten goed op elkaar zijn afgestemd. Het heeft geen zin om iemand die bijna met pensioen gaat, te adviseren over de mogelijkheden van zijn vrijkomende lijfrente als adviseur en klant niet weten wat voor pensioen en hypotheek de klant heeft. Voor een dergelijk advies is de klant in veel gevallen het beste af bij een onafhankelijk financieel planner (FFP).

Er zijn financieel planners die alleen advies geven en er zijn ­financieel planners die ook kunnen helpen met het aanschaffen van de juiste financiële producten. In dat geval betaal je naast de kosten voor advies ook voor de kosten voor bemiddeling. De adviseur is verplicht om vooraf duidelijk te informeren wat hij kan doen en wat daar de kosten van zijn. De AFM heeft hiervoor het Dienstverlening Document ontwikkeld (DVD) ontwikkeld. Men kan ­kiezen voor een uurtarief of een vast tarief.

2. Beperkt advies
Heb je een redelijk goed inzicht in de eigen financiële situatie en wil je alleen maar advies over een ­specifiek onderwerp? Dan is het mogelijk dat de adviseur alleen hierover adviseert. Dit is bijvoorbeeld het geval bij een vrij­komende lijfrente die omgezet moet worden in een maandelijkse uitkering. De adviseur kan dan helpen met het in beeld brengen van de mogelijkheden en uitzoeken welke bank of verzekeraar de hoogste uitkering biedt.

3. Execution only
Zelf zaken uitzoeken en regelen is mede dankzij internet nu een stuk makkelijker. Wie weet wat hij wil, kan zonder duur advies zelf de gewenste producten aanschaffen.

Voor complexe producten zoals een lijfrente moet je dan wel een verplichte kennis- en ervaringstoets afleggen. De aanbieder is verplicht om te toetsen of de klant voldoende informatie heeft ingewonnen om zelfstandig een financieel product aan te kunnen schaffen. Je moet ook een verklaring tekenen waarbij je aangeeft dat je zelf verantwoordelijk voor je beslissingen bent en dat je de ­adviseur niet aansprakelijk kunt stellen als later blijkt dat het ­product niet geschikt voor je is.

Op deze manier kun je zo goedkoop mogelijk een product aanschaffen. Je kunt dat via een ­onafhankelijk adviseur doen of rechtstreeks bij de bank of verzekeraar. Deze laatste zijn dan verplicht om de ‘distributiekosten’ voor het afsluiten in rekening te brengen.

Grote prijsverschillen

Voor een volledig financieel advies kun je zomaar een bedrag van meer dan €1000 kwijt zijn. Het hangt natuurlijk af van je situatie en het aantal vragen dat je hebt.

Een deeladvies over bijvoorbeeld een vrijkomende lijfrente kost bij veel adviseurs al snel rond de €450. Vraag je advies aan een bank of verzekeraar, dan ben je meestal duurder uit met bedragen die oplopen tot €750.

Execution only kent de laagste ­tarieven. Het omzetten van een vrijkomende lijfrente naar maandelijkse uitkeringen via bank­sparen kost bij veel banken ­ongeveer rond de €150 tot €200. Je doet dan rechtstreeks zaken met de bank en moet zelf bepalen of de betreffende bank de beste aanbieding voor je heeft.

Een verzekering afsluiten die bij uw situatie past? Vergelijk en kies hier verzekeringen >>