Kwallenbeten behandelen

Kwallen zijn zogenaamde holtedieren. Ze bestaan zelf grotendeels uit water en leven in het water. Ze kunnen zich een beetje bewegen, maar drijven voornamelijk mee met de stroming. Waait de wind uit het (noord)oosten dan ontstaat er een onderstroom die kwallen meevoert, waardoor ze aanspoelen op het strand aan Noordzee.

Jeuk en irritatie

Het heten dan wel kwallenbeten, maar kwallen bijten niet. Sommige soorten hebben tentakels met stekende delen, nematocysten. Deze kunnen een hol naaldje met gif op de huid afvuren als u met een kwal in aanraking komt. Uw huid reageert op het gif en wordt rood en pijnlijk. De aangedane plek kan ook jeuken, branderig aanvoelen en er kunnen bultjes ontstaan.

Meestal is een kwallenbeet vrij onschuldig. De meeste kwallen die in de Noordzee voorkomen geven geen grote problemen. Heeft u heel veel kwallenbeten opgelopen of bent u allergisch voor kwallen? Dan kunt u wel last krijgen van hevige klachten. Bijvoorbeeld hoofdpijn, misselijkheid, ademhalingsproblemen, en duizeligheid.

Ook van sommige tropische kwallensoorten kunt u flink ziek worden. Zo zijn kubuskwallen zoals de Irukandji en de Australische zeewesp zeer giftig en levensgevaarlijk. Deze soorten leven voornamelijk in de Stille en Indische Oceaan.

Pijn bestrijden

Spoel na een kwallenbeet de geïrriteerde huid af met zout (zee)water. Gebruik nooit zoet water, dat activeert de nematocysten juist, waardoor er meer gif kan vrijkomen. Heeft u geen zout water bij de hand, spoel de huid dan niet af. Wrijf niet met een handdoek of zand over de huid. Verwijder eventuele restanten van tentakels. Trek daarbij handschoenen aan of gebruik een pincet. Vervolgens kunt u een jeukstillende zalf op de huid smeren die u ook zou gebruiken bij insectenbeten. Na een kwartier trekt de pijn weg.

Een bekend fabeltje is dat u over een kwallenbeet moet plassen. Urine zou het gif neutraliseren. Of dit echt werkt, is nooit aangetoond. Sommige mensen zeggen er baat bij te hebben, maar het kan de jeuk en pijn ook verergeren. Deppen met azijn kan helpen bij tropische kwallenbeten.

Medische hulp

Het komt niet vaak voor, maar als u allergisch bent voor kwallengif, veel beten opgelopen hebt of door een erg giftige soort geprikt bent, heeft u medische hulp nodig.

Voelt u zich ziek na de kwallenbeet? Krijgt u bijvoorbeeld ademhalingsproblemen, koorts, hoofdpijn of moet u overgeven? Wordt u duizelig of verward? Neem dan zo snel mogelijk contact op met uw huisarts. Bel bij acute ernstige ziekteverschijnselen, zoals shock, hartritmestoornissen en bewustzijnsverlies, het alarmnummer 112.