Reinigen, behandelen, afdekken
Een flinke snee met het vleesmes, verbrand aan de strijkbout of uitgeschoten met de beitel... Verwondingen die u op en om het huis oploopt, zijn meestal te klein voor een bezoek aan de huisartsenpost. Met een goede verbanddoos komt u thuis een heel eind, maar hoe pakt u zo'n verwonding handig aan?
Algemene wondverzorging bestaat uit drie stappen: reinigen, behandelen, afdekken.
Reinigen
- Was eerst zelf uw handen.
- Laat de wond even doorbloeden, zodat het ergste vuil eruit kan.
- Druk de wond zonodig dicht om het bloeden te stelpen (liefst met een steriel gaaskompres of schone doek).
- Verwijder vreemde voorwerpen (straatvuil, glassplinters) met een gaasje of pincet.
- Reinig de wond - als er vuil in zit - met kraanwater of met een fysiologische zoutoplossing.
Behandelen
- Dep de wond droog met een gaaskompres of schone doek.
- Breng een huidontsmettingsmiddel aan (jodium, betadine, sterilon, chloorhexidine).
- Breng eventueel een wondhelende zalf aan.
Afdekken
- Dek de wond af met een steriele laag (gaaskompres, pleister, kant-en-klaar wondverband).
- Fixeer de steriele onderlaag zonodig met een windsel of pleisters.
- Verwissel dagelijks het wondverband.
- Vervang het eventueel door een kleiner verbandje of pleister.
Vuistregels voor specifieke wonden
Brandwond
Brandwonden moet u koelen, koelen, koelen gedurende minstens 5 minuten. Laat lauw, zachtstromend water over de verbrande plek lopen. Dek de wond alleen af als de huid in tact is, bij voorkeur met een vet zalfgaas en/of een steriele verbandlaag. Prik blaren niet door en smeer niets op open wonden!
Wond met veel bloedverlies
Stop eerst het bloeden door de wond dicht te drukken. Gebruik hiervoor indien mogelijk een steriel gaaskompres of schone doek. Breng een snelverband aan of gebruik steriele gaaskompressen met daaromheen een windsel.
Wond met weinig bloedverlies
Reinig de wond en dek hem af met een steriele verbandlaag (pleister).
Schaafwond
Reinig de wond met water, droogdeppen en behandelen met een huidontsmettingsmiddel. Dek de wond zonodig af met een vet zalfgaas en/of een steriele verbandlaag.
Toch naar de dokter...
Normaal gesproken is een wond na een paar dagen goed geheeld. In de volgende gevallen moet u even contact opnemen met je huisarts:
- Als u twijfelt over de grootte, ernst of plaats van de wond.
- Een diepe wond, een wond aan het gelaat of kwetsbare plekken (bijvoorbeeld genitaliën).
- Brandwonden groter dan een 2 euro muntstuk, chemische of elektriciteitswonden.
- Als de wond blijft bloeden, ook nadat u hem opnieuw hebt afgedrukt en verbonden.
- Wanneer de pijn aanhoudt.
- Als er een rode, pijnlijke zwelling ontstaat die warm aanvoelt (eventueel met koorts).
- Als er zich vuil ophoopt in de wond (pusvorming).
- Als er zich een geel/groen laagje op de wond afzet dat u niet schoon kunt vegen.
- Als verband/wond vies gaat ruiken.