Mazelen is een zeer besmettelijke ziekte die wordt veroorzaakt door het mazelenvirus. Besmette mensen dragen het mazelenvirus in de slijmvliezen in hun neus en keel. Wanneer ze niezen of hoesten, verspreiden ze druppeltjes vocht door de lucht. Het virus in die druppeltjes kan tot twee uur lang actief blijven. Het virus verspreidt zich doordat mensen in contact komen met deze geïnfecteerde druppeltjes.
Na blootstelling aan het mazelenvirus volgt meestal een incubatieperiode van 10 à 12 dagen, waarin er geen symptomen van de ziekte te zien zijn. In die periode begint het virus zich te vermenigvuldigen en infecteert het de cellen van de luchtwegen, de ogen en de lymfeklieren, waardoor de hoeveelheden virus in de bloedstroom toenemen. Het eerste stadium van de ziekte begint met een loopneus, hoesten en een lichte verhoging. Naarmate de infectie vordert, worden de ogen van de patiënt rood en lichtgevoelig.
Het tweede stadium van mazelen wordt gekenmerkt door een hoge lichaamstemperatuur die kan oplopen tot 40,5o C, en een typische rode vlekkerige uitslag. De uitslag begint gewoonlijk in het gezicht en verspreidt zich naar de borst, de rug en de armen en benen, met inbegrip van de handpalmen en de voetzolen. Na ongeveer vijf dagen vervaagt de uitslag in dezelfde volgorde als hij verscheen. Er kunnen kleine witte vlekjes, de vlekjes van Koplik, in de mond verschijnen. Iemand met mazelen kan besmettelijk zijn tot vier dagen voor en na het verschijnen van de uitslag.
Het vaccin tegen mazelen wordt gewoonlijk gecombineerd met vaccins tegen bof en rodehond en noemen we de BMR-prik. Deze vaccins bevatten verzwakte of dode vormen van het virus en zijn bedoeld om het immuunsysteem te leren, het virus als een indringer beschouwen. Zo kan het immuunsysteem deze virussen gemakkelijker herkennen en doden wanneer het lichaam in de toekomst besmet raakt.