Misverstanden over voeding

Van kalkoen word je slaperig
Nederlanders eten kalkoen vooral bij het kerstdiner, Amerikanen kunnen bij hun traditionele Thanksgiving-feest niet zonder deze grote vogel. Die wordt dan opgediend met rijke bijgerechten zoals aardappelpuree, pompoentaart, cranberrycompote en jus. In de VS had ‘turkey’ lang de naam slaapverwekkend te zijn, omdat er veel tryptofaan in zou zitten. Deze bouwsteen van eiwitten zorgt voor de aanmaak van serotonine en melatonine, twee ‘rustgevende’ regelaars in het lichaam. Maar kalkoen bevat niet zoveel tryptofaan als wordt beweerd. Kip bevat er evenveel van, en varkensvlees en kaas zelfs meer. De slaperigheid wordt dus niet veroorzaakt door de kalkoen, maar hoogstwaarschijnlijk door het rijke feestdiner en de overvolle maag.

Blauw oog? Biefstuk erop!
Een blauw oog wordt veroorzaakt door kleine bloedinkjes van de haarvaatjes rond de oogkas. Het oog kleurt dan spectaculair: van blauwpaars, naar blauw, groen en geel. Volgens een volkswijsheid helpt het om een blauw oog af te dekken met een rauwe biefstuk. Maar dit is nooit bewezen. Hooguit wordt het genezingsproces een klein beetje versneld door de koele biefstuk. De kou vermindert de zwelling wat en laat de bloedvaatjes samentrekken. Maar dat effect bereikt u ook met een simpel nat washandje of beter nog: met een icepack.

Van rood vlees krijg je kanker
Klopt niet. Klopt wel als je er véél van eet. Er wordt veel onderzoek gedaan naar de relatie tussen voeding en kanker. In een uitgebreid rapport van het Wereld Kanker Onderzoek Fonds werden in 2007 alle gegevens op een rij gezet. Het Fonds concludeerde dat het eten van veel rood vlees het risico op darmkanker verhoogt. Waarschijnlijk komt dit door heem, de stof die vlees zijn rode kleur geeft. Deze stof kan de wand van de dikke darm beschadigen. Het advies is om niet meer dan 500 gram (bereid gewicht) aan rood vlees per week te eten.
Het advies van het Voedingscentrum komt op hetzelfde neer: eet niet meer dan vijf keer per week rood vlees en wissel het af met vis, kip, kalkoen of een vegetarische vervanging.
[PAGEBREAK]
Wat is rood vlees?
Bij rood vlees denk je al snel aan een wat rauw uitgevallen biefstuk of aan ander vlees dat niet helemaal gaar is. Met rood vlees bedoelt men echter ál het rundvlees, varkensvlees en lamsvlees. Het maakt niet uit of dat doorbakken is of half rauw. ‘Wit vlees’ is gevogelte, zoals kip en kalkoen.

Van varkensvlees krijg je puistjes
Puistjes (acne) ontstaan vooral in de puberteit, onder invloed van hormonen. Het is nooit wetenschappelijk aangetoond dat het eten van varkensvlees zou leiden tot meer puistjes. Ook van andere bekende zondebokken zoals chocolade of mayonaise is dat nooit bewezen. Er zijn wel onderzoeken die met de beschuldigende vinger wijzen naar zuivel en naar een voeding vol suiker en andere geraffineerde producten. Ook wijst onderzoek uit dat een gezonde voeding (veel fruit, groenten, vette vis en noten) de conditie van de huid verbetert. Conclusie: wie last heeft van puistjes, doet er goed aan om zo gezond mogelijk te eten. En varkensvlees hoeft zeker niet in de ban.

Varkensvlees is vet
Er is vet varkensvlees en er is mager varkensvlees. Net zoals er vet en mager rundvlees is. Als u slim kiest en u wilt mager eten, dan kunt u rustig varkensvlees op het menu zetten. Denk aan producten zoals varkensfilet, varkenshaas, varkensfricandeau en hamlappen (zie tabel). Overigens is varkensvlees rijk aan eiwitten, ijzer en B-vitamines. Het is – samen met graanproducten – zelfs de beste bron van vitamine B1 in de Nederlandse voeding. Een stukje varkensvlees van 100 gram bevat ongeveer de helft van de hoeveelheid vitamine B1 die we dagelijks nodig hebben.
[PAGEBREAK]
Hoeveel calorieën? En vet?

In biologisch vlees zit geen antibiotica
In de Nederlandse bio-industrie wordt veel gebruik gemaakt van antibiotica. Dat is met name uit voorzorg, om infecties te voorkomen. In de bio-industrie leven dieren namelijk zeer dicht op elkaar, waardoor de kans op infecties levensgroot aanwezig is. Vroeger werden bepaalde soorten antibiotica ook gebruikt als middel om de groei te bevorderen. Als ‘bijwerking’ groeiden de beesten namelijk extra hard. Het gebruik van antibiotica als groeibevorderaar is sinds 2005 verboden. Toch blijft de Nederlandse boer een grootverbruiker van antibiotica, met name bij kippen en varkens. Ze gebruiken veel meer dan hun Europese collega’s. Het grote nadeel van het kwistig verstrekken is dat bacteriën resistent kunnen worden tegen antibiotica. Zo is ook de beruchte MRSA-bacterie ontstaan.
Door het stevig gebruik van antibiotica, zijn er regelmatig resten terug te vinden in het vlees op uw bord. Onderzoek van de Consumentenbond liet bijvoorbeeld zien dat er in 8 van de 220 geteste kipfiletjes resten antibiotica zaten, waarvan 7 overigens nog onder de wettelijk toegestane norm. Denk niet dat er in de biologische veehouderij geen gebruik wordt gemaakt van antibiotica. Biologische boeren mogen antibiotica weliswaar niet preventief gebruiken, maar ze mogen dieren wel antibiotica geven als ze een infectie hebben. In het genoemde onderzoek van de Consumentenbond werd juist in een biologische kipfilet de norm echt overschreden.
[PAGEBREAK]
Kip is de belangrijkste veroorzaker van voedselinfecties
Last van buikgriep? Vaak krijgt dan het kippenboutje of de kipsaté van de voorgaande dag de schuld. Op zich is dat logisch, want kip heeft al jaren een besmet imago. In een kipfilet-onderzoek uit 2008 vond de Consumentenbond dat ruim een derde van de kipfilet-monsters was besmet met ziekteverwekkende bacteriën, zoals campylobacter en salmonella. Eind 2008 werd in een ander onderzoek zelfs een besmettingsgraad van 48 procent gevonden! Niet voor niets waarschuwt het Voedingscentrum om zeer zorgvuldig met kip om te gaan en het vlees altijd door en door te garen. Maar toch betekent dit niet dat alleen kip schuldig is. In een overzicht van het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) blijkt dat rund- en lamsvlees verreweg de belangrijkste veroorzakers zijn van voedselinfecties. Kip is verantwoordelijk voor ongeveer evenveel voedselinfecties als vis en zuivel. En ook groenten en fruit zijn regelmatige boosdoeners. Wie besmetting wil voorkomen, doet er dus goed aan om zorgvuldig om te gaan met al het voedsel. En niet alleen met kip.

Zo voorkom je voedselinfecties
• Was regelmatig de handen, zeker als u rauwe producten hebt aangeraakt.
• Houd rauwe producten altijd gescheiden van bereide producten. Let daarbij ook op keukengerei, zoals snijplank en messen.
• Vervang het vaatdoekje elke dag.
• Verhit vlees, vis en groenten door en door.
• Houd u aan de uiterste consumptiedatum op verpakkingen.

Bron: www.voedingscentrum.nl

Lees ook:  feiten & fabels over biologisch eten op www.plusonline.nl/biologisch