Vraag en antwoord: buikje

Waarom krijgen zoveel mensen een buikje?

Omdat ze meer calorieën binnenkrijgen dan ze verbruiken. Het overschot vormt een buikje. Deels zit het verborgen rond buikorganen zoals darmen en nieren, deels zit het onder de huid, waar je het kunt vastgrijpen.
Bier bevat niet veel meer kilocalorieën dan wijn. Toch hebben bierdrinkers vaker een buikje dan wijnliefhebbers. Dat komt doordat bier zo lekker wegdrinkt dat je er makkelijk veel van neemt. Vrouwen lopen tijdens de overgang een grotere kans een buikje te ontwikkelen.

Is een buikje ongezond?

Ja. Wie te zwaar is, loopt meer kans op hoge bloeddruk, suikerziekte en hart- en vaatziekten dan iemand die niet te zwaar is. Een mannenbuik is gezond als de omvang ter hoogte van de navel (de middelomtrek) 94 centimeter of minder is,
bij een vrouwenbuik mag dat maximaal 80 centimeter zijn. Daarboven wordt de kans op ziekten groter. Een sterk verhoogd risico lopen mannen wanneer ze een buikomvang hebben van meer dan 102 centimeter. Voor vrouwen geldt een sterk verhoogd risico bij een buikomvang van meer dan 88 centimeter.

Wanneer ben je te zwaar?

De middelomtrek geeft goed aan wanneer je te zwaar bent. Een andere goede maat bereken je door het lichaamsgewicht (in kilo’s) te delen door het kwadraat van de lichaamslengte (in meters). Zo bereken je de Body Mass Index (BMI), ook wel Quételet Index (QI) genoemd. Als deze tussen 18,5 en 24 ligt, heb je een normaal gewicht. Met meetapparatuur zoals weerstand- en huidplooimeters, kan nauwkeuriger bepaald worden hoeveel vet iemand heeft, maar dit is zelden nodig. De middelomtrek voorspelt de kans op hart- en vaatziekten iets beter dan de Quételet Index.

Hoeveel mensen zijn te zwaar in Nederland?

Van de 30- tot 39-jarigen is ongeveer 35 procent te zwaar, van de 50- tot 59-jarigen ongeveer 55 procent. Mannen zijn vaker dan vrouwen te zwaar, maar ernstig overgewicht (vetzucht) komt vaker bij vrouwen voor dan bij mannen. Er zijn geen duidelijke oorzaken aan te wijzen voor deze verschillen tussen de geslachten.

Waarom is een buikje bij mannen vaak rond en strak?

Mannen slaan het vet vooral op ín de buikholte, vrouwen meer vlak onder de huid. Daarom lubberen buiken bij mannen meestal minder dan bij vrouwen. Mannen hebben een zogenaamde ‘appelvorm’, smalle heupen en een dikke buik. Vrouwen – vooral jonge vrouwen – verzamelen vet op de heupen en dijen. Samen met een smalle middel ontstaat dan een ‘peervorm’. Mensen met een ‘peervorm’ hebben in het algemeen minder kans op suikerziekte en hart- en vaatziekten dan mensen met een ‘appelvorm’.

Hoe raak je een buikje kwijt?

Door meer calorieën te verbruiken dan te nuttigen. Het is het effectiefst om zowel minder te gaan eten als meer te bewegen. Er zijn geen manieren om alléén het buikje kwijt te raken. De huisarts kan je verwijzen naar een diëtiste. Meestal worden enkele consulten vergoed door de zorgverzekeraars. De diëtiste geeft advies op maat, met bijvoorbeeld tips voor de moeilijke momenten.

Zijn een buikje en dik worden erfelijk?

Ja, het gemak waarmee mensen aankomen en afvallen is deels erfelijk. Van enkele extreme vormen van vetzucht is zelfs precies bekend in welk gen de ‘dikmaker’ zit. Verder is het lastig om precies te bepalen in hoeverre overgewicht erfelijk is, want familieleden hebben behalve hun genen vaak meer gemeen. Ze eten bijvoorbeeld vrijwel hetzelfde en zijn (bijna) allemaal sportief of juist niet. Dat het niet alleen maar erfelijk is, toont de trend van de laatste tientallen jaren. We hebben nog steeds dezelfde genen, maar het gemiddelde lichaamsgewicht neemt behoorlijk toe.