Vraag en antwoord: dorst

Waarom krijg je dorst?

Dorst ontstaat doordat het lichaam een tekort aan water voelt. Bij een verlies van 1 tot 2 procent van het lichaamsgewicht (700 tot 1500 ml voor iemand van 70 kg) roepen de hersenen: dorst! Water zit in vrijwel alle organen. Bovendien bestaat bloed grotendeels uit water.

Wat gebeurt er in het lichaam als je dorst hebt?

Behalve dat de hersenen het seintje ‘dorst’ geven, scheiden ze ook een hormoon uit. Dit zogeheten antidiuretisch hormoon zorgt ervoor dat de nieren meer water vasthouden in het lichaam en dus minder urine maken.

Wat gebeurt er als er te weinig vocht in het lichaam zit?

Het bloed krijgt voorrang, want water uit de rest van het lichaam trekt daar naar toe. Op den duur drogen de overige lichaamsweefsels daardoor uit.
De hersencellen zijn de eerste die slechter gaan werken: je wordt suffig of verward. Ook de hoeveelheid water in het bloed gaat zover afnemen dat klachten ontstaan. De bloeddruk daalt, wat kan uitmonden in schade aan organen zoals nier, lever en hersenen.

Wanneer heb je snel dorst?

Wanneer het lichaam sneller vocht verliest dan normaal. De oorzaak hiervan kan heel verschillend zijn. Het kan door ziekte komen (diabetes, diarree, koorts), door het drinken van te veel alcohol, door te zout te eten, door de hitte of door inspanning.

Heb je altijd op tijd dorst?

Nee. Bij diarree en braken loopt de dorst soms achter. Wanneer diarree en braken lang aanhouden, kan het glucose-zoutpreparaat ORS (Oral Rehydration Salts) helpen om de uitdroging op te heffen. Het is bij de apotheek verkrijgbaar en een nuttig middeltje voor je reisapotheek, zeker bij reizen naar (sub)tropische gebieden. Tot voor kort dacht men dat je bij sporten niet op tijd dorst kreeg, en werd – vooral in de hitte en bij lange afstanden – aanbevolen om ‘voor te drinken.’ De huidige aanbeveling van de ACSM (American College of Sport Medicine) is om te drinken als je dorst hebt.

Wat drink je tijdens sport?

Tijdens langdurige inspanning in de hitte is het belangrijk vanaf het begin te drinken, zo’n 400 tot 800 ml per uur. Het vochtverlies kan door transpireren flink oplopen. Bij een inspanning van korter dan een uur is water prima. Bij een langere duur heeft een dorstlesser de voorkeur. Daar zitten suikers in, waardoor de energievoorraad wordt aangevuld, en zouten waardoor het vocht beter wordt opgenomen.

En tijdens een hittegolf?

Het lichaam raakt warmte kwijt door het verdampen van water. Dat onttrekt
namelijk energie, dus warmte, aan het
lichaam. Gebruik tijdens een hittegolf geen zouttabletten. Dat verstoort het
lichaam meer dan het goed doet. Pas als iemand meer dan vier liter vocht heeft verloren én alleen water heeft gedronken, is een zouttekort te verwachten. Normaal zit er in de voeding voldoende zout, óók zonder dat er zout aan is toegevoegd. Wanneer je twijfelt of je in de hitte wel voldoende zout binnenkrijgt, kun je af en toe wat hartigs eten.

En bij dorst tijdens koorts?

Als je koorts hebt, transpireer je meer. Blijf normaal drinken, ondanks het beroerde gevoel. Zuigen op een ijslolly of ijsblokje kan prettig zijn. Bij een bronchitis of longontsteking met koorts werd tot voor kort vaak aanbevolen om extra veel te drinken. Onlangs bleek dat dit niet nodig is en zelfs schadelijk kan zijn. De oorzaak hiervan is waarschijnlijk dat bij een bronchitis en longontsteking extra anti-diuretisch hormoon wordt aangemaakt door de hersenen, waardoor de nieren meer water vasthouden dan normaal.