Vraag en antwoord: impotentie

Wat is impotentie?

Impotentie betekent letterlijk onvermogen, en wel specifiek het onvermogen van de man om een stijve penis te krijgen. Tegenwoordig wordt vaker van erectiestoornissen gesproken dan van impotentie. De stoornis kan variëren in ernst. Een man kan soms geen stijve krijgen of nooit. Ook kan de erectie minder hard worden of de zaaduitstorting minder krachtig of intens.

Hoe komt een erectie tot stand?

Door een samenwerking tussen geest en lichaam ontstaat een erectie. Bij seksuele prikkels sturen de hersenen signalen naar de penis. Daar verwijden bloedvaten in zwellichamen zich en lopen vol met bloed. Het gevolg is een erectie.

Wat zijn oorzaken van erectiestoornissen?

Dat kan psychisch zijn, bijvoorbeeld wanneer een relatie niet meer goed is of wanneer iemand onder grote stress staat.
Lichamelijke oorzaken komen voor, bijvoorbeeld vaatziekten, suikerziekte, depressie en bijwerkingen van medicijnen. En normale lichamelijke veranderingen bij het ouder worden spelen mee. Het testosterongehalte kan dalen bijvoorbeeld, of de bloedvaten vernauwen. In een NIPO-onderzoek in 2000 bleek dat de kans op een erectiestoornis met de leeftijd toeneemt. Een kwart van de 50 tot 64-jarigen had een erectiestoornis, en 45 procent van de 65-plussers.

Wat kun je eraan doen?

Bij psychische oorzaken zal de behandeling vaak bestaan uit een therapie bij een psycholoog, samen met de partner. Bij lichamelijke wisselt de behandeling. Zowel bij psychische als lichamelijke oorzaken kan een erectiepil helpen.

Hoe werken deze pillen?

De erectiepillen werken door de gladde spiertjes rond de penisslagadertjes te ontspannen. Daardoor verwijden die bloedvaatjes en komt er voldoende bloed in de zwellichamen van de penis. Sinds 1998 is Viagra (sildenafil) op de markt. In 2003 volgden Cialis (tadalafil) en Levitra (vardenafil). Alledrie maken ze wel de erectie krachtiger en houden ze die langer in stand, maar de man krijgt door deze pillen niet meer zin in vrijen.

Hoe werken ze?

Alledrie worden ze snel opgenomen in het bloed. Bij mannen die gevoelig zijn voor de stoffen wordt het gewenste effect bij seksuele opwinding soms al binnen het kwartier bereikt. Maar andere mannen voelen pas na tien uur enig effect.
Viagra en Levitra werken slechts vier tot vijf uur, Cialis tot 36 uur. Het lijkt wel alsof het lichaam moet wennen aan de pillen. Pas na vier keer proberen valt namelijk goed te beoordelen of het middel aanslaat. Eén op de vijf mannen blijkt uiteindelijk ongevoelig te zijn voor Viagra en Levitra. Cialis kan bij hen werken, maar ook daarvoor is één op de vijf mannen ongevoelig. De ongevoeligheid hoeft niet met lastig te verwijden vaten te maken te hebben. Het kan ook liggen aan psychologische factoren.

Hebben ze bijwerkingen?

Vier tot tien procent van de mannen heeft last van hoofdpijn (alledrie), blozen (Viagra en Levitra) of maagklachten (Viagra). Een tot vier procent heeft last van een verstopte neus (alledrie), duizeligheid of een blauw waas (Viagra), maagklachten of misselijkheid (Levitra), spierpijn of rugpijn (Cialis).

Hoe kom je aan de pillen?

Ze zijn alleen op recept verkrijgbaar. De arts beoordeelt of een erectiepil een veilige en geschikte behandeling is. Ze mogen onder andere niet gebruikt worden door mannen die nitraten, zoals het hartpilletje onder de tong, gebruiken. De pillen worden niet vergoed in het basispakket. De kosten voor één pil zijn €6 tot €9.

Zijn er andere middelen?

Ja, er zijn ook middelen die in de penis worden gespoten, en mechanische middelen, zoals een drukring, vacuümpompprothese en kunstpenis. Het oefenen van de bekkenbodemspieren helpt mogelijk.