Vraag en antwoord: lage rugpijn

Wat is spit?

Pijn die plotseling in de onderrug of bilstreek schiet. De naam van die pijn is afgeleid van het woord spit, dat puntige ijzeren staaf betekent. Vroeger geloofde men namelijk dat spit het gevolg was van een pijlschot van kwaadaardige wezens.

Wat is ischias?

Ook met ischias wordt lage rugpijn aangeduid. Oorspronkelijk bedoelde men er alleen pijn aan de ischiaszenuw mee. Deze zenuw verlaat het ruggenmerg net boven de billen en loopt via de bil naar het been. De stekende, soms zeurende pijn neemt dezelfde route als de zenuw. Vaak is slechts één been getroffen. Pijn aan de ischiaszenuw wordt meestal veroorzaakt door een ontsteking die de zenuw irriteert of door een hernia.

Wat is een hernia?

Bij een hernia puilt de tussenwervelschijf van de wervelkolom uit. Door kleine beschadigingen is de schijf vervormd, waardoor hij niet meer netjes tussen de wervels ligt. Bijna altijd gebeurt dit uitpuilen in de lage rug. Door een uitstulpende tussenwervelschijf kunnen zenuwen ekneld raken. Dit geeft pijn in de rug en straalt als pijn, een verdovend gevoel of krachtsverlies uit naar één been, soms naar twee benen.

Hoe weet je welke soort rugpijn je hebt?

Dat is heel lastig uit te maken, ook voor artsen. Het is vaak niet goed te onderscheiden of de rugpijn in de spieren, zenuwen, gewrichten, tussenwervelschijf of in het bot zit. Een röntgenfoto of MRI-scan helpt heel weinig, want ook bij mensen zonder rugklachten vindt men afwijkingen. Daardoor is het vaak lastig om te zeggen of een hernia die je ziet, ook écht de oorzaak van de pijn is.

Wat is de oorzaak van lage rugpijn?

Slechts bij 1 tot 5 procent van de mensen met lage rugpijn is een specifieke oorzaak aan te wijzen. Meestal is dat een hernia of een inzakking van een wervel. Bij de overige mensen met klachten is niet echt een oorzaak te vinden. Mogelijk hebben zij rugpijn door overbelasting van de rug of door een verkeerde beweging.

Wanneer moet je naar de huisarts?

Het is zinvol om naar de huisarts te gaan wanneer de pijn zo heftig is dat je niet kunt staan, zitten of liggen, of wanneer het in de loop van enkele dagen steeds erger wordt. Ga zeker naar de huisarts als je minder kracht of gevoel hebt in een been of de pijn uitstraalt tot onder de knie.

Wat kun je doen aan acute lage rugpijn?

In de meeste gevallen: blijf zoveel mogelijk in beweging, ook wanneer het pijn doet. Als bewegen niet lukt, dan wordt een of twee dagen bedrust aanbevolen, bij ernstige pijn een paar dagen langer. Medicijnen of fysiotherapie kunnen het herstel helaas niet echt versnellen. Pijnstillers zijn prettig om de pijn te verdrijven. Paracetamol is de eerste keus. Tweede keus zijn bijvoorbeeld ibuprofen, diclofenac en naproxen.
Medicijnen die de rugspieren verslappen, hebben geen zin. Indien de oorzaak van de lage rugpijn een hardnekkige hernia is, kan een operatie volgen. De kans op succes is daarmee 60 tot 90 procent.

Hoe snel gaat het over?

De ergste pijn verdwijnt vaak binnen één tot twee weken. Zelfs hardnekkige rugklachten genezen meestal binnen zes tot twaalf weken. Wel kunnen de klachten soms terugkomen. Wie rust heeft moeten houden, herstelt langzamer want de spieren zijn verslapt. Ook krachtverlies en een verdovend gevoel in het been kunnen nog lang blijven bestaan.

Hoe kun je lage rugpijn voorkomen?

Honderd procent te voorkomen is een aanval van lage rugpijn niet. De kans erop wordt wel kleiner door de spieren te versterken. Dat kan door veel beweging te nemen, zoals zwemmen, fietsen of wandelen. Aparte rug- en buikspieroefeningen bieden mogelijk extra bescherming. Voor mensen die fysiek zwaar werk doen, is het belangrijk om til- en draaibewegingen goed uit te voeren.