Vraag en antwoord: pijnstillers

Welke pijnstillers kun je zonder recept kopen?

Heel veel merken met elk hun eigen pijnstillende stoffen. De drie meest voorkomende zijn: paracetamol, carbasalaat-calcium en ibuprofen. Je hebt met deze stoffen een kleine kans op bijwerkingen, met paracetamol de kleinste. Paracetamol is te koop onder merknamen als Hedex, Panadol, Momentum, Sinaspril Paracetamol en met de naam van een winkelketen erop als ‘merkloze’ paracetamol. Ibuprofen als ‘merkloze’ ibuprofen en onder andere als Brufen en Advil. Merknamen voor carbasalaatcalcium zijn Ascal en Carbasalaatpoeders.

Wanneer neem je welke pijnstiller?

De drie genoemde pijnstillende stoffen werken ongeveer even goed tegen de pijn, maar niet bij iedereen hetzelfde. Dus als het met de ene pijnstiller niet lukt om de pijn te verdrijven, dan zou het met een ander wel kunnen lukken. Bij gewrichtspijnen en grieperigheid werken carbasalaatcalcium en ibuprofen beter dan paracetamol. Maar ze hebben vaker een schadelijke invloed op het maag- en darmslijmvlies.

En hoe zit het met Aspirine en andere pijnstillers?

In receptvrije pijnstillers kunnen behalve de drie genoemde stoffen ook acetylsalicylzuur of naproxen zitten. Acetylsalicylzuur is verkrijgbaar als Alka-Seltzer,
Aspro, Aspirine en merkloos acetylsalicylzuur. Vroeger werd dat veel gebruikt, maar inmiddels is carbasalaatcalcium ontwikkeld. Dat is wat vriendelijker voor de maag dan acetylsalicylzuur. Naproxennatrium (merknaam Aleve) is eenzelfde soort stof als ibuprofen. Het werkt wat langer dan de andere pijnstillers.
De meeste andere vrij verkrijgbare pijnstillers bevatten meer dan één werkzame stof. De tweede en/of derde stof kan een andere zijn dan de vijf hier genoemde stoffen.
Deze combinaties worden afgeraden omdat de pijnstillende werking niet beter is, maar de kans op bijwerkingen wel groter. In andere combinaties zit een pijnstillende stof en vitamine C of cafeïne. Men verwacht dat deze combinaties geen beter effect op de pijn hebben, met uitzondering van spanningshoofdpijn, waarbij de toevoeging van coffeïne misschien helpt.

Welke bijwerkingen kunnen optreden?

Maag- en darmklachten zijn de meest voorkomende bijwerkingen van carbasalaatcalcium, acetylsalicylzuur, ibuprofen en naproxen. De kans op bijwerkingen is groter bij ouderen (vanaf 60 jaar).
Vooral bij hoofdpijn moet men oppassen. Langdurig gebruik van pijnstillers kan juist hoofdpijn veroorzaken. Op een gegeven moment houd je de situatie in stand: de pijn bestrijd je met een pijnstiller die weer pijn opwekt.

Hoeveel pillen mag je per dag?

In de bijsluiter staat hoeveel tabletten of capsules van welke sterkte je op één dag mag innemen. Deze hoeveelheden zijn veilig. Als je meer slikt, dan wordt de kans op bijwerkingen groter. Zoals leverstoornissen bij paracetamol en maag- en darmproblemen bij de andere pijnstillers.

Hoe lang mag je ze slikken?

Wanneer de pijn langer dan een à twee weken duurt of wanneer de pijn telkens terugkomt, is het verstandig om de huisarts te bezoeken.
Pijn is een signaal van het lichaam dat er iets mis en dat moet je niet negeren. Verder geeft langdurig slikken van pijnstillers een grotere kans op bijwerkingen dan kortdurend gebruik.

Wanneer beter niet?

In ieder geval kunnen mensen die een maagbloeding hebben gehad of die anti-stollingsmedicijnen gebruiken, beter geen carbasalaatcalcium, acetylsalicylzuur, ibuprofen of naproxen gebruiken. Als je een andere ziekte hebt of andere medicijnen gebruikt, lees dan de bijsluiter of raadpleeg je arts of apotheker.

Hoeveel kosten ze?

De prijzen lopen nogal uiteen. Het goedkoopst zijn de ‘merkloze’ paracetamoltabletten. Ze zijn te koop vanaf enkele centen per tablet. Pijnstillers worden alleen vergoed door de zorgverzekeraars als ze door een arts worden voorgeschreven voor chronisch gebruik.

Helpt Aspirine hartklachten voorkomen?

Ja en nee. Mensen met hartklachten krijgen acetylsalicylzuur (Aspirine) of carbasalaatcalcium om de kans op verdere klachten te verminderen. Ze werken door het bloed wat dunner maken. Maar het is niet bewezen dat Aspirine bij gezonde mensen ook helpt om hartklachten te voorkómen.