Ziek? Gestresst? Aan de lijn gedaan? In de overgang? Dan heeft uw lichaam net even wat meer vitamines en mineralen nodig. Dat kan met het juiste eten.
U hebt griep
De griepprik heeft helaas niet mogen baten: u ligt uitgeteld in bed. U hebt koorts, bent misselijk en hebt ook nog diarree. Aan eten moet u al helemaal niet denken!
Wat te doen?
Een paar dagen niet of nauwelijks eten: dat kunnen de meeste mensen zich wel permitteren. Vocht is bij griep de belangrijkste voedingsstof, zeker omdat u extra vocht verliest door transpiratie, braken of diarree. Ouderen lopen een groter risico op uitdroging; zij hebben minder dorstgevoel en hun nierfunctie neemt wat af. Dwing uzelf te blijven drinken. Neem de hele dag door kleine slokjes en probeer minstens twee liter vocht op een dag te drinken, bijvoorbeeld water, limonade, verdunde appelsap of bouillon. Waarschuw de dokter als u bijna niet meer plast of suf wordt, want dan ligt uitdroging op de loer. Ga ook naar de dokter als u langer dan 3 à 4 dagen ziek bent, of als u bloed of slijm in de ontlasting hebt. Probeer te blijven eten. Eet waar u zin in hebt. U hoeft echt geen witbrood, witte rijst en geraspte appel te eten. Bruin brood is zelfs beter dan witbrood of beschuit, omdat de vezels uw ontlasting wat steviger zullen maken.
Welke extra’s?
Bij ernstige diarree kunt u ORS gebruiken. Dit is een mengsel van zouten en suikers die u kunt oplossen in water. ORS is verkrijgbaar bij de apotheek. U kunt ook een product met probiotica gebruiken, zoals Vifit, Actimel of Yakult. De goede bacteriën in die producten helpen de darmflora in uw darmen sneller te herstellen.
U bent geopereerd
Voor het genezen van grote wonden heeft uw lichaam veel extra voedingsstoffen nodig.
Wat te doen?
Heel belangrijk is dat u voldoende eiwitten binnenkrijgt. Die hebt u nodig om nieuw weefsel aan te maken, en als ondersteuning van het afweersysteem. Verder hebt u nodig: extra vitamine A, C, E, K en B-vitamines, zink, calcium en ijzer. Kort gezegd komt het erop neer dat u extra gezond moet eten, met veel vlees, vis en zuivel (eiwit, zink en ijzer), groenten en fruit (vitamines). Maar wie net geopereerd is, voelt zich vaak slap en heeft weinig eetlust. Genoeg eten is dan moeilijk. Uit onderzoek van de Universiteit Maastricht blijkt dan ook dat bijna een kwart van de patiënten in ziekenhuizen ondervoed is. Dat is schadelijk, want bij ondervoeding neemt het herstel en de genezing van de wond meer tijd in beslag. Daarom krijgt u tegenwoordig na een operatie zo snel mogelijk weer te eten.
Welke extra’s?
Een multivitamine- en mineralenpreparaat is voor iedereen een prima ondersteuning na een operatie. Lukt het u niet voldoende te eten, of valt u af? Vraag een verwijzing naar een diëtist. Deze kan bijvoorbeeld eiwitrijke dieetpreparaten voorschrijven.
[PAGEBREAK]U rookt
Roken vergt veel van uw lichaam. Per trekje krijgt u 1000 miljard vrije radicalen binnen. Die richten schade aan. Ze kunnen bijvoorbeeld leiden tot longkanker en hart- en vaatziekten.
Wat te doen?
Stoppen met roken is het allerbeste advies. Lukt dat niet? Eet dan in ieder geval extra gezond. Kies vooral voor veel groenten en fruit, want die bevatten veel antioxidanten (stoffen die beschermen tegen vrije radicalen). Varieer daarbij ook volop in kleur, want juist de natuurlijke kleurstoffen in groenten en fruit zijn vaak antioxidanten. Eet dus niet alleen appels en sinaasappels, maar ook aardbeien, blauwe bessen, maïs en broccoli.
Welke extra’s?
Lukt het niet met die extra groenten en fruit? Slik dan in elk geval extra vitamine C. Rokers hebben minstens 105 mg vitamine C per dag nodig; dat is 35 mg meer dan niet-rokers.
U bent gestresst
Druk op het werk, piekeren, slapeloze nachten. “De stress vreet me op”, zeggen mensen weleens. En dat klopt, deels. Stress kost het lichaam veel energie. Uw hart klopt sneller, uw spieren zijn continu gespannen en uw hersenen draaien op volle toeren. Bovendien zorg je in tijden van stress vaak minder goed voor jezelf: geen gezonde maaltijden, minder sport en een slechte nachtrust. En juist meer snoep, alcohol en sigaretten.
Wat te doen?
Ontspannen is de beste remedie. Zolang dat niet mogelijk is, moet u proberen zo goed mogelijk voor uzelf te zorgen. Als u geen zin hebt in koken, kunt u in elk geval kiezen voor gezonde kant en klaarmaaltijden van de supermarkt of de groenteboer. Neem veel fruit, groenten en vruchtensap als tussendoortje. Ga zo vaak mogelijk naar buiten voor een frisse neus en een stevige wandeling: dat ontspant de spieren en zorgt voor een betere nachtrust. Drink niet plotseling veel meer koffie dan u gewend bent, want daar kunt u een extra opgejaagd gevoel door krijgen.
[PAGEBREAK]U hebt griep
De griepprik heeft helaas niet mogen baten: u ligt uitgeteld in bed. U hebt koorts, bent misselijk en hebt ook nog diarree. Aan eten moet u al helemaal niet denken!
Wat te doen?
Een paar dagen niet of nauwelijks eten: dat kunnen de meeste mensen zich wel permitteren. Vocht is bij griep de belangrijkste voedingsstof, zeker omdat u extra vocht verliest door transpiratie, braken of diarree. Ouderen lopen een groter risico op uitdroging; zij hebben minder dorstgevoel en hun nierfunctie neemt wat af. Dwing uzelf te blijven drinken. Neem de hele dag door kleine slokjes en probeer minstens twee liter vocht op een dag te drinken, bijvoorbeeld water, limonade, verdunde appelsap of bouillon. Waarschuw de dokter als u bijna niet meer plast of suf wordt, want dan ligt uitdroging op de loer. Ga ook naar de dokter als u langer dan 3 à 4 dagen ziek bent, of als u bloed of slijm in de ontlasting hebt. Probeer te blijven eten. Eet waar u zin in hebt. U hoeft echt geen witbrood, witte rijst en geraspte appel te eten. Bruin brood is zelfs beter dan witbrood of beschuit, omdat de vezels uw ontlasting wat steviger zullen maken.
Welke extra’s?
Bij ernstige diarree kunt u ORS gebruiken. Dit is een mengsel van zouten en suikers die u kunt oplossen in water. ORS is verkrijgbaar bij de apotheek. U kunt ook een product met probiotica gebruiken, zoals Vifit, Actimel of Yakult. De goede bacteriën in die producten helpen de darmflora in uw darmen sneller te herstellen.
U bent geopereerd
Voor het genezen van grote wonden heeft uw lichaam veel extra voedingsstoffen nodig.
Wat te doen?
Heel belangrijk is dat u voldoende eiwitten binnenkrijgt. Die hebt u nodig om nieuw weefsel aan te maken, en als ondersteuning van het afweersysteem. Verder hebt u nodig: extra vitamine A, C, E, K en B-vitamines, zink, calcium en ijzer. Kort gezegd komt het erop neer dat u extra gezond moet eten, met veel vlees, vis en zuivel (eiwit, zink en ijzer), groenten en fruit (vitamines). Maar wie net geopereerd is, voelt zich vaak slap en heeft weinig eetlust. Genoeg eten is dan moeilijk. Uit onderzoek van de Universiteit Maastricht blijkt dan ook dat bijna een kwart van de patiënten in ziekenhuizen ondervoed is. Dat is schadelijk, want bij ondervoeding neemt het herstel en de genezing van de wond meer tijd in beslag. Daarom krijgt u tegenwoordig na een operatie zo snel mogelijk weer te eten.
Welke extra’s?
Een multivitamine- en mineralenpreparaat is voor iedereen een prima ondersteuning na een operatie. Lukt het u niet voldoende te eten, of valt u af? Vraag een verwijzing naar een diëtist. Deze kan bijvoorbeeld eiwitrijke dieetpreparaten voorschrijven.
[PAGEBREAK]U rookt
Roken vergt veel van uw lichaam. Per trekje krijgt u 1000 miljard vrije radicalen binnen. Die richten schade aan. Ze kunnen bijvoorbeeld leiden tot longkanker en hart- en vaatziekten.
Wat te doen?
Stoppen met roken is het allerbeste advies. Lukt dat niet? Eet dan in ieder geval extra gezond. Kies vooral voor veel groenten en fruit, want die bevatten veel antioxidanten (stoffen die beschermen tegen vrije radicalen). Varieer daarbij ook volop in kleur, want juist de natuurlijke kleurstoffen in groenten en fruit zijn vaak antioxidanten. Eet dus niet alleen appels en sinaasappels, maar ook aardbeien, blauwe bessen, maïs en broccoli.
Welke extra’s?
Lukt het niet met die extra groenten en fruit? Slik dan in elk geval extra vitamine C. Rokers hebben minstens 105 mg vitamine C per dag nodig; dat is 35 mg meer dan niet-rokers.
U bent gestresst
Druk op het werk, piekeren, slapeloze nachten. “De stress vreet me op”, zeggen mensen weleens. En dat klopt, deels. Stress kost het lichaam veel energie. Uw hart klopt sneller, uw spieren zijn continu gespannen en uw hersenen draaien op volle toeren. Bovendien zorg je in tijden van stress vaak minder goed voor jezelf: geen gezonde maaltijden, minder sport en een slechte nachtrust. En juist meer snoep, alcohol en sigaretten.
Wat te doen?
Ontspannen is de beste remedie. Zolang dat niet mogelijk is, moet u proberen zo goed mogelijk voor uzelf te zorgen. Als u geen zin hebt in koken, kunt u in elk geval kiezen voor gezonde kant en klaarmaaltijden van de supermarkt of de groenteboer. Neem veel fruit, groenten en vruchtensap als tussendoortje. Ga zo vaak mogelijk naar buiten voor een frisse neus en een stevige wandeling: dat ontspant de spieren en zorgt voor een betere nachtrust. Drink niet plotseling veel meer koffie dan u gewend bent, want daar kunt u een extra opgejaagd gevoel door krijgen.
Welke extra’s?
Het is heel verstandig om in stressvolle tijden een multivitaminepreparaat te slikken. Kies bij voorkeur een preparaat dat één tot maximaal twee keer de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) bevat. Dit is een veilige dosering. Extra vitamines en mineralen kunnen gevoelens van stress iets verminderen. Sommige kruiden, zoals valeriaan en kamille, kunnen bijdragen aan een ontspannen gevoel. In supermarkten en natuurwinkels hebt u ruim keuze uit kruidenthee.
[PAGEBREAK]U doet aan de lijn
Die extra kilo’s moeten eraf. En u verliest ze in rap tempo. Dat gaat goed! Of toch niet?
Wat te doen?
Langzaam afvallen, dat is de beste afslankmanier. Bespaar elke dag 500 kilocalorieën (u komt al een heel eind met minder alcohol, frisdrank, snoep en snacks) en u valt elke week een pond af, zonder risico’s op tekorten. Wie kiest voor een streng dieet (minder dan 1200 kilocalorieën) loopt wel kans op tekorten.
Welke extra’s?
Bij een streng dieet is het beslist nodig dat u een multivitamine slikt met een normale dosering van vitamines en mineralen (1 x de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid). Dat geldt niet als u lijnt met maaltijdvervangers: die zijn al verrijkt met vitamines en mineralen.
U bent in de overgang
Tijdens de overgang heeft ongeveer een kwart van de vrouwen last van klachten zoals opvliegers. Dat komt door schommelingen in de hoeveelheid vrouwelijk geslachtshormoon (oestrogeen). Na de overgang neemt de kans op botontkalking en hart- en vaatziekten toe. De stofwisseling verandert en veel vrouwen worden zwaarder, met name rond de taille.
Wat te doen?
Bij overgangsklachten worden soms natuurlijke ‘oestrogenen’ in de voeding geadviseerd. Deze plantaardige, hormoonachtige stoffen zijn bijvoorbeeld te vinden in soja en rode klaver. Het is echter niet bewezen dat ze overgangsklachten kunnen verminderen. Het Voedingscentrum raadt hooggedoseerde sojapreparaten af omdat de veiligheid ervan niet bewezen is. Maar met ‘gewone’ soja-producten (melk, toetjes) is niets mis; die kunt u best uitproberen. Sojaproducten zijn gezond omdat ze weinig verzadigde vetten bevatten en mogelijk kunnen helpen tegen botontkalking. In de overgang verandert uw stofwisseling. Weeg uzelf wekelijks en grijp in als uw gewicht toeneemt. Houd uw botten sterk, bijvoorbeeld door dagelijks een half uur te wandelen. Voor sterke botten zijn ook calcium en vitamine D van vitaal belang. Calcium zit in zuivel. Drink daarom elke dag een halve liter melk en neem een plak kaas op uw brood. Vitamine D zit in margarine, halvarine, vlees en vette vis. Uit zonlicht maakt uw lichaam zelf vitamine D.
Welke extra’s?
Bent u geen melkliefhebber, overweeg dan een calciumpreparaat van 1100 mg per dag. Extra vitamine D wordt aangeraden vanaf 50 jaar voor vrouwen, en vanaf 60 jaar voor mannen (zie het kader op de vorige pagina). Bij het ouder worden kan de huid namelijk minder goed vitamine D aanmaken uit zonlicht.
[PAGEBREAK]Extra vitamine D
Als u wat ouder bent, wordt extra vitamine D aanbevolen. Slik dit liefst elke dag met een pilletje, bovenop de vitamine D die u met uw eten binnenkrijgt.
Vrouwen
50 tot 60 jaar: 2,5 microgram
60 tot 70 jaar: 5 microgram
vanaf 70 jaar: 10 microgram
Mannen
60 tot 70 jaar: 2,5 microgram
vanaf 70 jaar: 7,5 microgram