Hoe word je 100?
Aan ouderen – zeker mensen die de 100 jaar halen – wordt nog wel eens de vraag gesteld: wat is je geheim? De antwoorden zijn vaak grappig of aandoenlijk, maar natuurlijk weinig wetenschappelijk onderbouwd. Naar langer leven wordt echter wel degelijk onderzoek gedaan. Met deze geheimen kun je je levensverwachting wellicht een duwtje in de goede richting geven.
1. Leef bewust
Mensen die bewust leven, leven langer. Meerdere onderzoeken wijzen in die richting. Het gaat dan onder andere om aandacht besteden aan wat je doet, goed nadenken over dingen en proberen te doen wat ‘goed’ is. Bewustzijn levert vaak gezondere keuzes: je beschermt daarmee je gezondheid en versterkt relaties. Daarbij verlengt het ook de subjectieve levensduur, want zonder het je te beseffen leef je regelmatig op de automatische piloot en vergeet je om je heen te kijken.
2. Maak vrienden
Koester de mensen die je om je heen verzameld hebt, want verschillende onderzoeken hebben een positief verband aangetoond tussen sociale banden en een lang leven. Een Australische onderzoek laat bijvoorbeeld zien dat ouderen met een rijk sociaal leven een kleinere kans hebben op overlijden in een tienjarig onderzoek dan leeftijdsgenoten met weinig vrienden.
Wel is het belangrijk om je vrienden verstandig te kiezen. De gewoonten van je vrienden zijn vaak besmettelijk, dus ga vooral om met mensen die gezond leven. Zeker roken en overgewicht lijk je ‘gemakkelijk’ van mensen die je na staan over te nemen.
3. Treed in het huwelijksbootje
Getrouwde mensen leven langer, althans dat blijkt uit verschillende onderzoeken. Het kan voor mannen wel vier jaar schelen. Bij vrouwen verlengt het huwelijk het leven gemiddeld met twee jaar. Volgens wetenschappers zijn het zowel de sociale als economische voordelen die dit effect veroorzaken. Daarbij hebben ongehuwden vaker de neiging tot ‘riskant’ gedrag. Onbewust stimuleren getrouwde stellen elkaars gezonde gewoonten. Een slecht huwelijk heeft dit effect natuurlijk niet. De stress die daarmee gepaard gaat, kan de levensverwachting juist ongunstig beïnvloeden.
4. Maak van slaap een prioriteit
Een goede nachtrust kan het risico op obesitas, diabetes, hart- en vaatziekten en stemmingsproblemen verlagen. Het zorgt er ook voor dat je sneller herstelt van ziekten. Een nachtje doorhalen is echter minder goed voor de gezondheid. Er zijn aanwijzingen dat je als je minder dan vijf uur per nacht slaapt de kans op vroegtijdig overlijden vergroot.
Een dagelijks middagdutje lijkt ook een manier om langer te leven. Een onderzoek met meer dan 24.000 mensen suggereerde bijvoorbeeld dat mensen die ’s middags regelmatig een powernap nemen een lagere kans hebben op overlijden aan hartziekten. Onderzoekers denken dat een dutje goed is voor je hart, omdat het de stresshormonen laag houdt.
5. Zoek een doel
Hobby’s en activiteiten die een betekenis voor je hebben, hebben mogelijk ook een positief effect op de levensverwachting. Japanse onderzoekers vonden dat mannen die een sterk gevoel van zingeving hadden, minder snel overleden aan de gevolgen van onder andere een beroerte of hartziekten in een onderzoeksperiode van 13 jaar. Er zijn ook aanwijzingen dat als je weet wat je doet en waarom je iets doet, dit de kans op de ziekte van Alzheimer kan verkleinen.
6. Houd stress onder controle
Stress kun je natuurlijk nooit helemaal vermijden, maar je hebt wel invloed op hoe je er mee omgaat. Probeer rust te bewaren en stresssituaties onder controle te houden. Yoga, meditatie, mindfulness, ademhalen, afstand nemen, wandelen… Het gaat er vooral ook om dat je kunt ontspannen en relativeren: kijk wat bij jou past.
7. Gebruik bescherming
Een ongeluk zit in een klein hoekje. Ongevallen staan in de top tien van doodsoorzaken van Nederland. In de leeftijdscategorie 15 tot 24 jaar en 25 tot 44 jaar zijn verkeersongevallen zelfs een van de drie belangrijkste doodsoorzaken. Het is dus belangrijk om om je veiligheid te denken. Zo verkleint een veiligheidsgordel de kans op overlijden of ernstig letsel bij een auto-ongeval met 50 procent. Overlijdens bij een fietsongeval worden voornamelijk veroorzaakt door hoofdletsel. Een helm is dus geen overbodige luxe.
8. Weet wat je eet
Overgewicht is een risicofactor voor heel wat aandoeningen. Door gewicht te verliezen, kun je de kans op ziekten als diabetes en hart- en vaatziekten heel wat kleiner maken. Vooral buikvet is ongezond.
Je voedingspatroon zelf kan echter ook een positief effect hebben op de lengte van je leven. Een bekend voorbeeld is het Mediterrane dieet. Dankzij grote hoeveelheden aan fruit, groente, volkoren granen, olijfolie en vis is deze eetwijze positief voor zowel hart als bloedvaten.
Minder bekend is het voedingspatroon in Okinawa, Japan. Vroeger leefden deze mensen ook beduidend langer dan elders op de aarde door het traditionele dieet dat rijk is aan groene en gele groenten en weinig calorieën bevat. De jongere generaties hebben nieuwe eetgewoonten ontwikkeld en leven niet meer zo lang als hun voorvaderen.
9. Beweeg!
Deze laatste is natuurlijk al lang geen geheim meer. Het bewijs is duidelijk: mensen die regelmatig bewegen, leven gemiddeld langer dan onsportieve leeftijdsgenoten. Er zijn allerlei onderzoeken die het positieve effect van bewegen laten zien: zo verkleint het de kans op onder andere hartziekten, beroerte, diabetes, sommige vormen van kanker en depressie. Ook je cognitie en geheugen zijn er bij gebaat.
- WebMD