Behandeling van migraine

De soort hoofdpijn of migraine is heel bepalend voor de behandeling. Als je met hoofdpijnklachten naar de huisarts gaat, is het handig om de tijd daar voorafgaand een hoofdpijndagboek bij te houden. Noteer wanneer je hoofdpijn hebt, hoe zwaar de pijn is, of de hoofdpijn gepaard gaat met andere klachten, of je gevoelig was voor licht en geluid, welke uitlokkers mogelijk een rol speelden en of je medicijnen hebt ingenomen.

Samen met de huisarts kun je dan kijken welke behandelmogelijkheden er zijn voor je klachten. Als je het gevoel hebt dat de huisarts onvoldoende raad weet met je probleem of wanneer de klachten blijven aanhouden, kun je ook vragen om een doorverwijzing naar een specialist. Bijvoorbeeld in een speciaal hoofdpijncentrum.

Aanval stoppen

Er zijn verschillende groepen medicatie die worden gebruikt om een migraineaanval te stoppen. Deze variëren van eenvoudige (paracetamol) en sterkere ontstekingsremmende (ibuprofen) pijnstillers tot middelen tegen misselijkheid en braken of specifieke antimigrainemiddelen (triptanen).

Wanneer pijnstillers niet of onvoldoende werken, kan de huisarts een triptaan voorschrijven. Dit middel vernauwt de bloedvaten in de hersenen en beïnvloedt ook andere processen in het hoofd. Er zijn momenteel zeven triptanen. De onderlinge verschillen tussen deze middelen zijn klein, maar kunnen per patiënt veel uitmaken. Uitproberen loont dus echt de moeite. Kijk hierbij niet alleen naar of het middel de aanval ook daadwerkelijk stopt, maar let ook op hoe snel dat gebeurt, welke bijwerkingen het geeft en hoe de snel de aanval eventueel terugkomt.

De kwaliteit van leven van migrainepatiënten is sinds de komst van triptanen sterk verbeterd. In plaats van doodziek op bed te liggen, voelen ze zich snel beter en kunnen ze na enige tijd weer (redelijk) normaal functioneren.

Slikken of spuiten?

Triptanen zijn er in verschillende toedieningsvormen: tabletten, smelttabletten, zetpillen, neussprays en injecties. De toedieningsvorm hangt af van de klachten en je eigen voorkeur. Je kunt naast een triptaan ook nog een NSAID gebruiken. Een middel tegen misselijkheid is niet nodig, triptanen gaan alle verschijnselen van de migraine tegen.

Het innemen van een tweede triptaan op een dag is bij de meeste varianten toegestaan. Kijk in de bijsluiter of je maximaal twee of drie tabletten per 24 uur mag. Je moet wel uitkijken dat je het middel niet te lang achter elkaar gebruikt. De grens ligt op maximaal twee dagen per week. Natuurlijk mag je in een slechte week wel eens meer dagen slikken, maar zorg ervoor dat dit niet te lang duurt. Dan loop je namelijk de kans op medicijnafhankelijke hoofdpijn. Als je erg vaak migraine hebt, kun je dus beter een preventieve behandeling proberen.

Preventieve behandeling

Bij hele hevige of langdurende aanvallen of wanneer je meer dan twee keer per maand een aanval hebt die niet goed bestreden kan worden, is een preventieve behandeling soms wenselijk. Patiënten met hartproblemen mogen niet altijd een triptaan gebruiken, dus ook dan is een preventieve therapie erg geschikt. Zo’n middel wordt ook wel een onderhoudsmiddel of profylacticum genoemd.

De meeste profylactica zijn middelen tegen andere kwalen, zoals een hoge bloeddruk of epilepsie, die daarnaast een gunstige werking op de migraine blijken te hebben. Vaak is die bijwerking bij toeval ontdekt en later door onderzoek bewezen. Bij ongeveer de helft van de patiënten zorgt preventieve medicatie voor de helft minder aanvallen. Ook zijn de aanvallen over het algemeen milder. Preventieve middelen moet je altijd onder begeleiding van een arts gebruiken.

Overige therapieën

Voor de meeste migrainepatiënten is behandeling met medicatie noodzaak en een aanpak zonder medicijnen is voor de meesten dan ook geen alternatief. Wel kunnen onder andere fysiotherapie, oefentherapie en psychologische hulp goed samengaan met de behandeling. Bijvoorbeeld om stijve nek- en schouderspieren aan te pakken of om te gaan met de emoties, spanningen en stress die migraine met zich mee kan brengen.

Sommige patiënten zijn daarnaast gebaat bij neurostimulatie en biofeedback. Bij biofeedback moet je leren luisteren naar je lichaam en daar op reageren. Je krijgt tijdens de therapie via een plakker op je voorhoofd je eigen spierspanning te horen. Die spieren moet je vervolgens zoveel mogelijk zien te ontspannen. Ook over alternatieve therapieën als accupunctuur, homeopathie, manuele therapie of het (drastisch) veranderen van eet- en leefpatroon is een klein deel van de patiënten enthousiast.