Is probiotica voor iedereen gezond?

Aan deze zuiveldrankjes zijn probiotica toegevoegd of ze zijn gemaakt door zogenaamde goede bacteriën. Goede bacteriën zijn bepaalde levende voedingsingrediënten, die een positief effect hebben op de gezondheid.

Melkzuurbacteriën

Je hoeft het niet per se te drinken. Er zijn ook capsules, tabletten en poeders op de markt met probiotica. De meest gebruikte probiotica zijn melkzuurbacteriën. Deze kun je van nature ook vinden in zuurkool, yoghurt en salami, maar dan zijn ze niet zo werkzaam. Een melkzuurbacterie mag zich volgens de wetenschap pas een probioticum noemen als het levend de darmen bereikt en bijdraagt aan een goede gezondheid.

Tip: Download ons gratis magazine over je darmen!

Bewijs

Er zijn een heleboel aandoeningen waarbij probiotica een oplossing zou kunnen bieden. Maar helaas is er niet voor alle ziekten wetenschappelijk bewijs dat het ook echt werkt. De Maag Lever Darm Stichting en het Voedingscentrum zijn het er wel over eens dat probiotica zouden kunnen werken bij een verstoorde darmflora. Door een teveel aan 'slechte bacteriën' kun je last krijgen van bijvoorbeeld diarree of verstopping. Met een probioticum krijg je weer genoeg 'goede bacteriën' binnen om de darmflora weer in balans te brengen.

Meer onderzoek

Er zijn positieve effecten gevonden bij diarree door antibiotica (AAD), bij obstipatie en reizigersdiarree. Verder wordt er nog veel onderzoek gedaan naar het effect van probiotica op bijvoorbeeld een verminderde weerstand, allergieën, schimmelinfecties, de darmziekte Colitis Ulcerosa en de ziekte van Crohn en de kans op darmkanker. De vele onderzoeken proberen uit te zoeken of het effect er is. Soms zijn er wel aanwijzingen die hierop lijken te duiden. Maar hard bewijs ontbreekt helaas vaak nog.

Bacteriestam

Het ene probioticum is het andere niet. Dit komt doordat ze verschillende bacteriën kunnen bevatten. Hun namen zijn opgebouwd uit drie niveau's, vergelijk het maar met een auto:

• Volkswagen (automerk)
• Golf (soort)
• GTI (uitvoering)

Zo werkt het ook voor bacteriën:

• Lactobacillus (geslacht)
• Casei (soort)
• Shirota (stam)

Elke stam kan een andere werking hebben. Maar welke effecten welke bacterie heeft, dat moet nog verder onderzocht worden. Niet elke bacteriestam heeft dus dezelfde werking. Met één probioticum zul je dus niet alle gezondheidsvoordelen hebben die hierboven beschreven staan. Ook kan de werkzaamheid per persoon verschillen.

Welk product werkt echt?

Door alle aandacht voor probiotica zijn er ook veel producten op de markt gekomen die meeliften op de hype.  'Actieve bifidus' is bijvoorbeeld zo'n kreet die volgens onderzoekers nergens op slaat. Soms bevatten de producten geen levende bacteriën of waren ze zelfs steriel. De probiotische zuiveldranken (Vifit, Actimel, Activia en Yakult) werden goed bevonden.

Bij een goede probioticum staat er duidelijk op het etiket welke bacteriestam er is gebruikt, of ze levend zijn en welk effect deze bacteriën zouden hebben. Waar je op kunt letten bij het kopen van een probioticum is of er een stamnummer van de bacterie wordt genoemd en of er een informatielijn wordt genoemd. Wanneer een producent een uitspraak doet over de gezondheidseffecten van het product, dan moet dat wetenschappelijk bewezen zijn.

Nut voor gezonde mensen?

Een gezonde darmflora zit niet per se in een flesje. Je kunt ook gezond, vezelrijk, vetarm en gevarieerd eten, zorgen voor ontspanning, genoeg slapen, niet roken en matig zijn met alcohol. Maar zelfs als je dat allemaal doet, kan je darmflora uit balans raken.

Niet alleen je leefstijl, maar ook ouder worden, je omgeving, medicijnen (bijvoorbeeld antibiotica) of stress kunnen van invloed zijn op je darmflora en daar kun je niet altijd iets aan doen. Misschien heb je geen klachten, maar is je darmflora toch verstoord. Een probioticum kan dan ook bij gezonde mensen positieve effecten hebben.

Of je het nu wel of niet gaat gebruiken wanneer je gewoon gezond bent, die keus is aan jou. De bacteriestammen uit Yakult, Vifit en Danone Activa zijn ondertussen goed onderzocht en hebben hun veiligheid en effectiviteit via de Gedragscode van het Voedingscentrum bewezen. Andere producten helpen misschien ook, maar moeten nog beter onderzocht worden.

Hoewel veel mensen baat hebben bij probiotica zijn de gezondheidsclaims op het gebied van darmklachten, allergische reacties en weerstand niet voldoende wetenschappelijk onderbouwd. Er zijn echter ook geen ongewenste bijwerkingen bekend.