7 tips voor navigatie op de fiets

Tip 1: Wil je ontspannen fietsen, koop dan een fietscomputer met gps. Dan raak je nooit meer de weg kwijt.

In de auto rijdt tegenwoordig niemand nog zonder navigatie. Wegenkaarten op schoot, knetterende ruzies over de juiste weg of de verkeerde afslag, sinds TomTom, GoogleMaps, Waze, Flitsmeister en vele andere navigatie-apps lijkt dit gedoe al weer lang geleden. Maar slimme navigatie kan ook op de fiets. Wil je nooit meer de weg kwijtraken en lekker ontspannen fietsen, koop dan een fietscomputer met een gps-functie.

Tip 2: Fietscomputers: er is veel keuze, maar laat je niet verleiden tot het betalen voor extra’s die je niet echt nodig hebt.

Fietscomputers met een gps-functie zijn er in verschillende varianten en prijsklassen. Wat dat laatste betreft: de basisvarianten kosten al gauw twee- tot vijfhonderd euro, maar dan heb je ook wat. De bekendste fabrikanten zijn Garmin, Wahoo, Bryton, Mio en Hammerhead, maar er zijn er meer.

De fietscomputers variëren per merk en type in aantallen functies en mogelijkheden maar ook in gebruiksgemak en batterijverbruik. Sommigen hebben ouderwetse bedieningsknoppen, sommigen zelfs een touchscreen in kleur. Hoe meer functies, en hoe meer extra’s, hoe duurder. Zo kunnen ze bijvoorbeeld worden geleverd met een snelheidssensor en zelfs met een trapfrequentie- of hartslagsensor. Die zul je er apart bij moeten aanschaffen, al bieden de fabrikanten ook volledige en relatief voordelige pakketten aan. Laat je hier echter niet toe verleiden; voor de gewone, niet-prestatiegerichte fietsrecreant volstaat de basisvariant. Zo lang je er maar mee kunt navigeren en routes plannen. En dat is heel eenvoudig.

Wat is GPS?

Het is de meest gebruikte toepassing van de geografie en geodesie: navigatie met behulp van GPS. De naam zegt het al, het Global Positioning System (GPS) is een systeem dat precies kan bepalen waar je bent. Ruim dertig satellieten draaien om de aarde en sturen signalen die kunnen worden opgevangen door gps-ontvangers. Op basis van een simpele driehoeksmeting – de signalen van drie satellieten zijn in principe genoeg, maar hoe meer hoe beter – kunnen die ontvangers exact bepalen waar op aarde je je bevindt.
Het systeem, dat ooit is ontwikkeld door het Amerikaanse Ministerie van Defensie wordt inmiddels toegepast in navigatiesystemen in auto’s, mobiele telefoons, en sinds enkele jaren ook in fietscomputers.

Tip 3: Laat je niet afschrikken door weer een apparaat. Het inrichten van je fietscomputer is namelijk heel eenvoudig.

Het gebruiksgemak van de meeste fietscomputers is groot. Een kind kan de was doen. Sommige fietscomputers (zoals Garmin en Wahoo) werken met een speciale app op je smartphone waarmee je je fietscomputer helemaal kunt inrichten, in andere gevallen (zoals bij Mio) kun je dat op het apparaat zelf doen. En zoveel hoef je niet in te voeren: datum en tijd, eventueel leeftijd en geslacht, en indien je er een snelheidssensor bij hebt aangeschaft de wielomtrek van je fiets. Zonder snelheidssensor leidt de fietscomputer je snelheid af van het gps-signaal. Voor de meeste toepassingen is dat betrouwbaar genoeg.

Op je gps-fietscomputer kun je vervolgens kaarten laden van verschillende regio’s en landen in de wereld. Die zijn verkrijgbaar via de site dan wel app van de fabrikant. De fietscomputer wijst je vervolgens de weg. Van A naar B, maar je kunt er vooral leuke rondjes in onbekende streken mee fietsen. Wees wel selectief in de keuze voor de kaarten. De fietscomputer heeft slechts een beperkte opslagcapaciteit. Maar grote delen van Europa passen er in één keer moeiteloos op. Let daarbij ook op periodieke updates van de kaarten, al is één keer per jaar updaten meer dan genoeg.

Sommige fietscomputers, zoals die van Mio en Garmin bieden een ‘surprise me’- functie. Geef aan hoever je wil fietsen, en hoe zwaar, en de fietscomputer geeft een routesuggestie. Leuk.

Tip 4: Er zijn on-line inmiddels een enorm aantal fietsroutes beschikbaar. Die kun je eenvoudig op je fietscomputer laden.

Nu je fietscomputer klaar is voor gebruik, kun je er routes op downloaden en die volgen. Groot voordeel daarvan is dat je je onderweg geen zorgen hoeft te maken dat je de weg kwijtraakt of een ongewenst aantal extra kilometers of hoogtemeters maakt. Geen gedoe meer met papieren kaarten of met het permanent speuren naar soms onvindbare bordjes van de fietsknooppunten. Je fietscomputer wijst je de juiste weg.

Die routes kun je van diverse fietswebsites en websites van regio’s in binnen-en buitenland downloaden. Het aanbod is werkelijk enorm. De routes kun je op je computer of smartphone downloaden en zijn daarna eenvoudig op je fietscomputer te zetten. Het gaat hierbij om zogeheten .gpx-files. Hoe dat moet, verschilt per fietscomputer. Soms gaat dat via een kabeltje, soms via de app op je smartphone (via Bluetooth). Die routes zijn ook weer eenvoudig te verwijderen.

Tip 5: Zelf routes maken, niet moeilijk, wel leuk.

Je kunt ook zelf routes tekenen. Dat kan op verschillende websites of met verschillende apps, zoals Strava, Komoot, RouteYou of RidewithGPS. Soms heb je daarvoor een (betaald) account nodig, zoals bij Strava en Komoot, maar de kosten daarvoor zijn beperkt. Wel is het verstandig om je van te voren te oriënteren op de mogelijkheden die er zijn en wat jij het meest gebruikersvriendelijk vindt. Via de websites van Komoot en RouteYou kun je bijvoorbeeld ook bestaande, door anderen gemaakte routes downloaden. Maar je kunt dus ook heel eenvoudig zelf je routes tekenen. Of bestaande routes aanpassen. Dat is niet alleen handig, maar ook leuk. Vervolgens kun je die routes op je fietscomputer laden.

Bij het tekenen van je route, of bij het downloaden van een bestaande route, tonen de verschillende sites en apps niet alleen de route en de afstand maar ook het wegprofiel - verhard of onverhard - en het hoogteprofiel van de route. Dan weet je welke inspanningen je te wachten staan. En kun je je route hierop eventueel aanpassen.

Het aantal gebruiksmogelijkheden en handigheidjes is de laatste jaren sterk toegenomen. De concurrentie tussen de verschillende apps en sites is namelijk groot, en dat is voor ons als consument en gebruiker alleen maar goed nieuws. Zo hebben zowel Komoot als Strava inmiddels een ‘street view’-functie. Dan kun je van te voren een goede indruk krijgen van de aard van de wegen, de omgeving en het landschap waar je gaat fietsen.

Tip 6: Navigatie op de fiets kan ook zonder fietscomputer, maar heeft nadelen.

Navigeren op de fiets kan ook zonder fietscomputer. Er zijn daarvoor tegen een zeer gering bedrag verschillende navigatie-apps voor de mobiele telefoon te koop. Komoot is daarvan de bekendste, maar er zijn er meer.

Navigatie met je telefoon heeft echter drie nadelen. Ten eerste heb je daarvoor een speciale houder voor op je fietsstuur nodig en het getril op de weg is niet echt fijn voor je telefoon. Ten tweede is het glimmende scherm van je smartphone niet altijd goed afleesbaar in het felle buitenlicht. Het belangrijkste nadeel is echter dat navigeren met je telefoon veel stroom verbruikt. Na een paar uur is je batterij leeg, en dat is onhandig. Of je moet op een e-bike fietsen natuurlijk, dan kun je je telefoon meestal zelf opladen. De oplaadbare batterij van een fietscomputer gaat daarentegen 15 tot 20 uur mee. Daar kun je dus flinke afstanden mee fietsen. Maar voor fietsritjes tot 2 uur volstaat navigeren met een app.

Tip 7: Fiets eens je neus achterna.

Met een fietscomputer raak je nooit meer de weg kwijt. Mocht je onverhoopt toch de verkeerde weg inslaan, reageert je computer meteen: hij leidt je weer terug naar je uitgezette route.

Maar misschien wil je dat helemaal niet. Misschien wil je juist wel eens de weg kwijtraken, en vind je het soms fijn om totaal te worden verrast. Fiets dan gewoon je neus achterna. Ook dat is soms een verademing.

Bonustip: rijd een kant-en-klare knooppuntenroute.

Geen zin om een gpx te downloaden? Met het systeem van de fietsknooppunten kun je snel zelf een route samenstellen of gebruikmaken van gratis routes die je vindt op sites als Fietsen123.