Zeven van Duitslands mooiste steden liggen als een kralensnoer langs de fietsroute Thüringer Städtekette. Journalist en fotograaf Mick Palarczyk fietste met vrienden door het zachtglooiende land, langs barokke paleizen en middeleeuwse burchten.
Soms valt de regen hier van beneden naar boven.” Mijn vriendengroepje en ik kijken fietsverhuurder Mario sceptisch aan. “Jullie geloven me niet hè?”, lacht hij. “Dan moet je maar eens terugkomen tijdens noodweer. Je zult zien dat de regendruppels van onderaf tegen de burcht omhooggeblazen worden.”
Ons groepje staat op de hoogste toren van de Wartburg, het beroemde kasteel bij Eisenach. We kijken uit over een dichtbebost heuvellandschap. Een geïsoleerde plek, waarvan je je goed voor kunt stellen dat theoloog Luther er zich vijfhonderd jaar geleden verschuilde voor zijn katholieke vijanden. Nadat we het beroemde kamertje bekeken hebben waar Luther het Nieuwe Testament in het Duits vertaalde, stelt Mario, een geboren en getogen Thüringer, ons aan de voet van de burcht voor aan een paar viervoetige vriendinnen. “Op de overgrootmoeders van deze ezels reed ik als kind al omhoog naar de Wartburg. Het grappige is dat de huidige dames nog steeds dezelfde namen krijgen als die uit mijn jeugd.” Bärbel, Susi en Lotte, lezen we bij hun stallen op naambordjes, die al vele ezelgeneraties meegaan.
Wij stappen op onze eigen tweewielige ‘Drahtesel’, zoals de Duitse bijnaam van een fiets luidt, en suizen over een slingerende bosweg naar beneden richting Eisenach, waar we Luther opnieuw ontmoeten. In de kerk op de markt heeft hij voor zijn volgelingen gepredikt. Anderhalve eeuw later werd hier bovendien een andere beroemde Eisenacher gedoopt: Johann Sebastian Bach. Beide mannen zullen we tijdens onze fietstocht langs de Thüringense steden nog vaak tegenkomen.
Zoetgeurende koolzaadvelden
In Gotha, dertig kilometer ten oosten van Eisenach, fietsen we de binnenplaats op van Friedenstein, een enorm barokpaleis. Mario troont ons mee naar de westelijke toren, waarin zich een uniek 17de-eeuws theater bevindt, compleet met de toneelmachinerie uit die tijd.
Tussen Gotha en Erfurt slingert onze fietsroute zich via zoetgeurende koolzaadvelden naar een van de opvallendste landschappen van Thüringen: drie losstaande heuveltoppen, elk bekroond met een kasteel. Op een lentenacht in 1231 werden de drie burchten door één en dezelfde blikseminslag in reusachtige fakkels omgetoverd. Sindsdien heten ze de Drei Gleichen. Mario vertelt ons dat deze gebeurtenis eens in de drie jaar wordt nagebootst met een spectaculair vuurwerk dat gelijktijdig vanaf de drie burchten wordt afgeschoten. “De snelweg E40, die tegenwoordig precies tussen de heuvels door loopt, wordt dan afgesloten, anders worden automobilisten afgeleid en kunnen ze ongelukken veroorzaken.” Grinnikend: “Een middeleeuws onweer dat acht eeuwen later een snelweg stillegt. Je ziet, in Thüringen is de geschiedenis nog springlevend.”
Ongerijmdheden
Aan het eind van de dag fietsen we Erfurt binnen, waar Luther als 18-jarige de universiteit bezocht. Mario voert ons langs de hoogtepunten van de stad: de fraai versierde gevels van de Fischmarkt, de over de rivier heen gebouwde koopmanshuizen op de Krämerbrücke en de Domplatz met zijn sprookjesachtige kerken.
“Al die rijkdom dankt de stad aan de blauwe kleurstof uit een geelbloeiende plant.” Mario is gek op dit soort ongerijmdheden, weten we intussen. “De plant was de wede, familie van koolzaad dat we vandaag zoveel zagen. Uit de bladeren werd het zogenaamde ‘Erfurter Blau’ geperst, dat door heel middeleeuws Europa verhandeld werd. Maar aan de zo vergaarde rijkdom zat wel een luchtje”, lacht Mario, “want bij de productie werden grote hoeveelheden urine gebruikt!” Tijd voor een welriekend avondmaal in een van de vele knusse Biergartens van de stad.
Idyllische beekdalen
De volgende ochtend staan we al na een kleine twee uur fietsen op de markt van Weimar, waar net een carillonconcert aan de gang is, dat voor Nederlandse oren ongewoon zacht en verfijnd klinkt. Onze gids wijst naar de witte klokjes die in het torentje van het stadhuis hangen. De klokken van het carillon zijn gemaakt uit het beroemde Meissnerporselein.
Weimar staat in het brandpunt van de Duitse geschiedenis, ontdekken we gedurende de rest van de dag. In het Nationaltheater is bijvoorbeeld na de Eerste Wereldoorlog de grondwet voor de Weimarrepubliek opgesteld. En natuurlijk was het de woonplaats van Goethe en Schiller, van wie we beide woonhuizen bezoeken. Als de geschiedenis en cultuur ons te veel naar het hoofd zijn gestegen, keren we op aarde terug voor de plaatselijke culinaire specialiteit: Thüringer Klösse, knoedels met worst.
Fietsend over vriendelijk glooiende heuvels en door idyllische beekdalen rijgen we vervolgens de steden Jena en Gera aan onze Thüringer Städtekette. De route eindigt in Altenburg, vlak bij de oostgrens van Thüringen. Mario neemt ons in het stadsslot mee naar de top van de Hausmannsturm, die een weids zicht biedt over de middeleeuwse stad en het heuvellandschap. “En Mario”, vragen we plagend, “is ook dit weer zo’n wonderbaarlijke Thüringense plek waar de regen van beneden naar boven valt?”
- Plus Magazine
