Hypotheek (bijna) afbetaald, wat nu?

Hypotheek afbetaald: wat houdt dat in?

Als je hypotheek afbetaald is, heb je geen schuld op je woning meer openstaan. De woning is nu volledig van jou. Oftewel: de volledige waarde van je huis is overwaarde. Ook betaal je geen maandlasten meer voor je hypotheek. Alleen als je in de tussentijd een tweede hypotheek hebt genomen, heb je nog wel maandlasten.

Wat gebeurt er als je huis hypotheekvrij is?

Zodra je hypotheek afbetaald is, krijg je de keuze om je hypotheek te royeren. Dit betekent dat je de hypotheek uit het Kadaster laat halen. Als je dan ooit je huis verkoopt, kun je daarmee aantonen dat er geen hypotheek meer rust op de woning. De bank zal trouwens sowieso de hypotheek uit hun administratie verwijderen zodra je de laatste aflossing hebt gedaan.

Het is overigens niet verplicht om je hypotheek te royeren. Dat is alleen een vereiste als je je huis verkoopt. Soms is het verstandig om je hypotheek niet meteen te royeren. Als je je hypotheek ingeschreven laat staan, is het namelijk makkelijker om opnieuw een bedrag aan hypotheek op te nemen. Je hoeft dan niet opnieuw notariskosten te betalen. Voorwaarde daarvoor is wel dat je de nieuwe hypotheek bij dezelfde hypotheekaanbieder afsluit als waar je eerst zat.

Hoe zit het met de belasting als je huis is afbetaald?

Moet je extra belasting betalen als je hypotheek is afbetaald? Dat is iets wat veel huiseigenaren zich afvragen. Het antwoord? Ja en nee.

Nee, je betaalt geen vermogensbelasting over je woning. Ook niet als je geen hypotheek meer hebt. Je huis valt, op voorwaarde dat je er zelf woont, in box 1. Vermogensbelasting wordt berekend over je inkomen in box 3. Over je woning betaal je dus geen vermogensbelasting. Je hoeft alleen vermogensbelasting over je huis te betalen als het een tweede woning is. Hieronder valt bijvoorbeeld een vakantiehuis of een woning die je verhuurt.

Maar je betaalt wel eigenwoningforfait. Overigens geldt dat niet alleen als je je hypotheek hebt afbetaald. Iedere koophuiseigenaar in Nederland moet dit betalen. Hoeveel je hieraan kwijt bent, hangt af van de WOZ-waarde van je huis. Het bedrag dat je aan eigenwoningforfait betaalt, hangt dus niet samen met het openstaande hypotheekbedrag.

Let op: geen hypotheekrenteaftrek meer

Maar er is nog wel één ding waar je qua belasting rekening mee moet houden als je hypotheek is afbetaald. Omdat je geen rente meer betaalt, verdwijnt ook je recht op hypotheekrenteaftrek. Je mag dus geen hypotheekrente meer aftrekken van je inkomen bij de jaarlijkse belastingaangifte. Daardoor heb je minder belastingvoordeel.

Mooie meevaller: de Wet Hillen

Nu komt de Belastingdienst je wel een beetje tegemoet. Omdat de overheid lange tijd wilde stimuleren dat mensen aflossen op hun hypotheek, is ooit de Wet Hillen bedacht. Die is bedoeld om te voorkomen dat je wel eigenwoningforfait betaalt, maar helemaal niet van hypotheekrenteaftrek profiteert. Dankzij die wet betaal je een iets lager bedrag aan eigenwoningforfait als je hypotheek (bijna) is afgelost. Een mooi voordeel!

Let op: de Wet Hillen wordt wel afgebouwd. Sinds 2019 wordt deze wet elk jaar een stukje verder afgebouwd. In 2048 vervalt de wet helemaal. Maar tot die tijd profiteer je nog wel van dit voordeel als je hypotheek (bijna) is afgelost. Op de site van de Belastingdienst kun je er meer over lezen.

Kun je hypotheek nemen op een afbetaald huis?

Ja, je kunt een hypotheek nemen op je afbetaalde huis. Zeker als je hypotheek straks is afgelost, zijn daar vaak wel mogelijkheden voor. Je hebt dan immers een flinke overwaarde. Die overwaarde kun je opnemen door extra hypotheek te nemen op je afbetaalde woning. Dat is handig als je specifieke wensen hebt, zoals een verbouwing of een tweede woning. Of misschien kun je een deel van de overwaarde als pensioenaanvulling gebruiken.

Om te bepalen hoeveel je kunt lenen, kijkt de bank naar de huidige waarde van je woning en je inkomen. Aangezien je op dit moment helemaal geen hypotheek hebt openstaan, is er vaak een fors hypotheekbedrag mogelijk.

Is het voordelig om je hypotheek vervroegd af te lossen?

Heb je nog een kleine hypotheek openstaan en vraag je je af of vervroegd aflossen aantrekkelijk is? Dat verschilt per situatie. Aan de ene kant kost het altijd geld (rente) om een lening te hebben. In die zin is het voordelig om je hypotheek eerder af te lossen. Je betaalt dan al met al minder rente. Tegelijkertijd ontvang je daardoor minder hypotheekrenteaftrek. Maar aangezien je nooit evenveel aftrek ontvangt als de rente die je hebt betaalt, is aflossen voordeliger.

Let er wel op dat je onder de jaarlijkse grens voor boetevrij aflossen blijft. Anders krijg je te maken met een flinke boete.

Verder is aflossen uiteraard alleen voordelig als je dit geld kunt missen. Het is belangrijk om altijd een financiële buffer aan te houden.

Kortom: hypotheek (bijna) afbetaald, wat nu?

Heb je je hypotheek (bijna) afbetaald? Dan krijg je de keuze om je hypotheek uit het Kadaster uit te schrijven. Je kunt ook overwegen om opnieuw een deel hypotheek op te nemen. Dat is soms interessant om bijvoorbeeld je pensioen mee aan te vullen. Over de belasting hoef je je geen grote zorgen te maken. Je ontvangt wel geen hypotheekrenteaftrek meer. Maar je gaat niet opeens vermogensbelasting betalen over je afbetaalde huis.