Voor een (klein)kind dat dit jaar aan een studie begint, geldt het nieuwe leenstelsel. Bepaald geen vetpot. Wat zijn de kosten en hoe kunt u eventueel financieel bijspringen?
Studeren is duur. Volgens het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) heeft een uitwonende student op hbo en universiteit maandelijks ongeveer €980 aan uitgaven. Dit is inclusief collegegeld, boodschappen, huur en zorgverzekering. Bij een studie van vier jaar komt dat neer op €47.040. Een thuiswonende heeft per maand gemiddeld €535 nodig.
Vrijwillige lening
Studenten tussen 18 en 30 jaar die in 2015 aan een studie beginnen, hebben recht op studiefinanciering (‘stufi’). Studenten op kamers ontvingen tot vorig jaar gratis €286 per maand uit de schatkist, thuiswonenden €103. Dit cadeautje is wegbezuinigd. Tegenwoordig zullen studenten moeten lenen. Deze zogenaamde prestatiebeurs moet later dus terugbetaald worden. De vrijwillige lening bedraagt maximaal €475 per maand voor studenten aan hbo en universiteit. Studenten met minder draagkrachtige ouders (jaarinkomen onder de €46.000 bruto) hebben daarnaast recht op een aanvullende beurs van maximaal €378 per maand. De hoogte van deze aanvulling hangt af van het inkomen van de ouders. Bovendien mag iedere student €162 per maand lenen om het collegegeld te betalen.
De vrijwillige lening voor mbo’ers is lager: €264 per maand. Ondanks de lagere beurs bouwt een mbo’er vaak geen studieschuld op. Mbo-studenten die de beroepsopleidende leerweg (bol) volgen, krijgen hun basisbeurs op niveau 1 en 2 namelijk als een gift van de overheid. Zij hoeven dit dus nooit terug te betalen. Hetzelfde geldt voor de aanvullende mbo-beurs: de eerste twee jaar zijn een gift.
Afbetalen
Een student kan zich tijdens een studie behoorlijk in de schulden werken, en ook het aflossen daarna kost geld. Een student die bijvoorbeeld tijdens een studie van vier jaar €150 per maand leent, bouwt een schuld op van €7200. Inclusief de huidige rente van 1,25 procent wordt dat, met rente op rente, €7380. Dit kost de afgestudeerde later €17,50 per maand aan aflossing. Mits de rente gelijk blijft. En een student die bijvoorbeeld €600 per maand leent, heeft na vier jaar een schuld van €29.510. Na het behalen van het diploma kost dit maandelijks €70,26 aan aflossing. De hoger geschoolden mogen nu 35 jaar doen over het afbetalen. Dat was 15 jaar. (Bron: Nibud.)
Hoe kunt u helpen? 6 tips
❶ Belastingvrij schenken
U kunt overwegen uw (klein)kind een belastingvrije schenking te doen. Ouders mogen jaarlijks maximaal €5277 schenken zonder dat de fiscus hierover bij het kind schenkrecht heft. Grootouders mogen hun kleinkind €2111 belastingvrij toestoppen.
❷ Schenken via een omweg
Opa en oma kunnen ook indirect schenken aan hun kleinkind. Zij geven dan jaarlijks €5277 aan de ouders van de student, die dit weer doorschenken aan het kind. Zo betaalt niemand belasting.
❸ Meebetalen aan dure studie
Is uw kind tussen de 18 en 40 jaar, dan mag u als ouder in 2015 eenmalig €25.322 belastingvrij schenken. U mag ook eenmalig het dubbele schenken (€52.752), mits uw kind het geld besteedt aan de koop van een woning of aan een dure studie (van meer dan €20.000 per jaar), bijvoorbeeld een pilotenopleiding. Uw kind moet hiervan wel aangifte doen bij de fiscus, al is de gift zelf belastingvrij.
❹ Zilvervloot openen
Grootouders en ouders kunnen voor hun (klein)kind onder de 18 jaar een Zilvervloot-spaarrekening openen, bijvoorbeeld bij SNS of bij RegioBank. U mag maximaal €600 per jaar storten. Op de dag dat het kind 18 wordt, keert de spaarrekening 10 procent bonus uit. De rente is niet denderend en soms lager dan op uw gewone spaarrekening. Toch kan het studiekapitaal, afhankelijk van de rente, oplopen tot bijna €8000.
❺ Zelf geld uitlenen
Voer als familie uw eigen prestatiebeurs in. Opa’s en oma’s kunnen, net als de ouders, studerende kinderen maandelijks geld lenen. Zo voorkomt u dat ze bij de overheid een studieschuld opbouwen. Spreek bijvoorbeeld af dat de helft van die lening wordt kwijtgescholden als het kind op tijd afstudeert, binnen vier of vijf jaar. Om problemen met het fiscale schenkingsrecht te voorkomen, moeten ouders wel een redelijke rente in rekening brengen, maar die mag binnen de schenkingsvrijstelling ook weer worden teruggegeven.
❻ Zorgpremie betalen
Spreek met uw studerende kind af dat u de premie voor de zorgverzekering betaalt. Dit kan vaak, ook al woont de student niet meer thuis. Let op: soms is een speciale studentenverzekering voordeliger; bovendien heeft de student dan recht op zorgtoeslag.
Hoe vermijdt de student studieschuld?
Financieel overzicht
Elke euro geleend geld kost rente, ook al is die momenteel erg laag. Het advies is dus nooit meer te lenen dan nodig. Een op de drie studenten sluit zelfs helemaal geen studielening af. Het helpt om eerst een overzicht te maken van wat er maandelijks wordt uitgegeven en wat er binnenkomt en dan pas te besluiten of lenen nodig is. Op Nibud.nl staat een handig financieel stappenplan. Een studieschuld kan later voor een afgestudeerde nadelig uitpakken bij het aangaan van een woninghypotheek. De bank leent minder uit aan mensen met een hoge studieschuld.
Bijbaan
De regels voor bijverdienen zijn versoepeld. Hbo- en universiteitsstudenten mogen vanaf 2015 onbeperkt bijverdienen in de vorm van loon of winst uit eigen bedrijf. Mbo-studenten mogen jaarlijks maximaal €13.856 bijverdienen. Een stage, een bestuursjaar of deelname aan een commissie vergroten later de kansen op de arbeidsmarkt.
Waar studeren?
In Eindhoven of Enschede zijn studentenkamers minder duur dan bijvoorbeeld in Amsterdam. Steeds vaker wijken Nederlandse studenten zelfs uit naar populaire Belgische opleidingen, zoals in Antwerpen, Gent of Leuven. Het leven is er goedkoper en het collegegeld lager. Studenten die tijdelijk in het buitenland studeren of stage lopen, kunnen tal van beurzen aanvragen, zoals de bekende Erasmusbeurs, die €200 per maand uitkeert.
Extra potjes?
Als het jaarinkomen van de ouders onder de €46.000 bruto per jaar ligt, kan een student bij de DUO (Dienst Uitvoering Onderwijs) een aanvullende studiebeurs aanvragen. Die bedraagt voor hbo en universiteit maximaal €378 per maand, en voor mbo-studenten €354. De hoogte is afhankelijk van het inkomen van de ouders. De beurs verandert in een gift van de staat wanneer de student binnen tien jaar afstudeert. Vergeet niet de Zorgtoeslag aan te vragen bij de Belastingdienst. Dit levert €78 per maand op. Voor sommige studentenwoningen bestaat er bovendien recht op Huurtoeslag, bijvoorbeeld als de woning een eigen opgang heeft. Ook kunnen studenten soms gedeeltelijke kwijtschelding aanvragen van lokale lasten, zoals afvalstoffenheffing, riool- en waterbelasting.
