Afvalscheiding: tips en regels

We kunnen eigenlijk niet meer om afvalscheiding heen. Vanuit de (lokale) overheid wordt er steeds meer geïnvesteerd in oplossingen om beter afval te scheiden en als consument word je telkens weer herinnerd aan het belang ervan. Maar waar de een trouw al het afval scheidt, gooit de ander alles gewoon in dezelfde container… Simpelweg met de gedachte dat alles toch weer op één grote hoop terechtkomt.

Voor een deel klopt dat: er zijn nog steeds grote afvalhopen, maar die zijn alleen bedoeld voor afval dat niet meer gescheiden kan worden, bijvoorbeeld omdat het te vervuild is. Het grootste deel van het gescheiden afval wordt verwerkt tot nieuwe producten en materialen.
Het is ondoenlijk om hier alle milieuvoordelen van afvalscheiding te noemen. Het belangrijkste om je te realiseren, is dat hergebruik veel minder energie kost dan het volledig nieuw produceren van producten en materialen.

Wat gebeurt er met het afval?

Elke soort afval wordt op zo’n manier hergebruikt dat het zo min mogelijk gevolgen heeft voor het milieu. Gft-afval wordt bijvoorbeeld gebruikt om compost en biogas te produceren. Uit plastic, blik en drinkverpakkingen (PMD-afval) ontstaan weer nieuwe verpakkingsmaterialen en glas kan oneindig gerecycled worden. Oud textiel kan worden verkocht of hergebruikt in nieuw textiel of isolatiemateriaal en papier en karton worden verwerkt tot nieuw papier.

Wat mag bij elkaar?

Voor bijna elke soort afval is wel een verder leven mogelijk, zolang het afval juist gescheiden wordt. We zetten de belangrijkste afvalsoorten op een rij.

Gft

Veel van het afval dat we dagelijks produceren, bestaat uit groente-, fruit of tuinafval. Van koffieprut tot stronken van groente: het hoort allemaal in de gft-bak. Ongeveer twee derde hiervan wordt direct verwerkt tot compost. Het overige deel wordt vergist, waarbij naast compost ook biogas ontstaat.

Let bij het scheiden van gft-afval op de aanwezigheid van plastic. In de gft-bak mag alleen composteerbaar plastic, te herkennen aan het kiemplantlogo of het OK-Compostlogo. Verder is het aan te raden om geen vochtig afval in de gft-bak te gooien. Laat het afval dus eerst drogen of uitlekken. Kattenbakkorrels mogen niet bij het gft-afval: deze horen bij het restafval.

Tips voor het scheiden van gft-afval:

• Leg een krant onderin de gft-bak om te voorkomen dat het afval vastplakt of vastvriest.
• Zet een gft-bak nooit in de volle zon om maden te voorkomen.
• Reinig de bak alleen met water en eventueel soda of groene zeep. Gebruik geen middelen zoals chloor: deze verstoren namelijk het composteerproces.

Getty Images

Plastic, blik/metaal en drinkverpakkingen

Een van de belangrijkste vormen van afvalscheiding is tegenwoordig het apart inzamelen van plastic. Opmerkelijk genoeg gebeurt dit samen met blik- en drinkverpakkingen onder de noemer PMD-afval of PBP-afval. De verschillende soorten afval worden later alsnog van elkaar gescheiden.

Als de gemeente het afval zelf inzamelt, mag zij zelf bepalen welke soorten plastic, blik/metaal en drinkverpakkingen bij het PMD-afval mogen, maar de volgende dingen in ieder geval bij het PMD-afval:

• Plastic verpakkingen
• Conservenblikken
• Drankblikjes
• Aluminiumschaaltjes en bakjes
• Metalen dekseltjes en doppen
• Drankenkartons

Plastic dat geen verpakkingsmateriaal is, mag niet bij het PMD-afval. Kleine dingen, zoals speelgoed, kunnen bij het restafval, maar grotere dingen, bijvoorbeeld tuinmeubels, kun je het best inleveren bij de milieustraat. Chipszakken en andere verpakkingsmaterialen met een aluminiumlaagje aan de binnenkant mogen niet bij het PMD-afval: het plastic en metaal kunnen hier niet van elkaar gescheiden worden. Normale spuitbussen moeten bij het restafval, net zoals lege spuitbussen en blikken van verf en chemische middelen. Als er nog resten in zitten, moeten deze bij het klein chemisch afval.

Tips voor het scheiden van PMD-afval:

• Doe het PMD-afval in een doorzichtige zak. Zo is het PMD-afval makkelijker te onderscheiden van restafval in grijze zakken.
• Verwijder metalen delen, zoals folies, van het plastic en gooi deze afzonderlijk in de PMD-zak of -bak. Dit maakt het achteraf scheiden makkelijker.
• Maak verpakkingen zo klein mogelijk om ruimte in de zak of bak te besparen.

Glas

Glas is zeer makkelijk te recyclen, maar om te helpen bij dit proces, is het belangrijk om het verschil tussen de verschillende soorten glas te kennen. Verpakkingsglas mag altijd in de glasbak. Hieronder verstaan we alle flessen en potten waar voedingsmiddelen, cosmetica en medicijnen in hebben gezeten. De metalen doppen en deksels mogen gewoon op het glas blijven.

Andere ‘reguliere’ glassoorten, zoals schalen en glazen, horen bij het restafval. Voor spiegels en vensterglas gelden weer andere regels. Deze lever je in bij de glashandel of de milieustraat. Lampen horen in de inleverbak voor lampen. De verschillende regels hebben te maken met de afwijkende smelttemperaturen van verschillende glassoorten en aanvullende materialen die gebruikt zijn bij de productie.

Tips voor het scheiden van glas:

• Het schoonspoelen van glas is onnodig. Dit kost onnodig energie en water.
• Glasbakken hebben meestal ruimte voor groen, bruin en wit glas. Andere kleuren zoals rood en blauw mogen bij het groene glas.

Getty Images

Textiel en kleding

Voor schoenen, textiel en kleding zijn er verschillende mogelijkheden om deze effectief te scheiden. Als kleding en schoenen nog goed zijn, kun je ze altijd inleveren bij kringloopwinkels of tweedehandswinkels. Ook kun je ze in een kledingzak doen. Oude en gescheurde kleding, versleten schoenen en ander textielafval kun je inleveren in een textielbak.  Het afval hoeft dus niet heel te zijn, maar het is wel belangrijk dat het schoon is. Van dit textielafval worden nieuwe textielsoorten en isolatiematerialen gemaakt. Ook worden textielvezels steeds vaker hergebruikt in kleding.

Papier

Van alle soorten afval worden papier en karton het best gescheiden in Nederland. Dit afval is zeer goed recyclebaar, maar er zijn verschillende regels voor het scheiden ervan. Enveloppen, papieren verpakkingen, kleine stukken karton, kranten, folders en tijdschriften mogen allemaal in de papierbak. Enkele nietjes en paperclips zijn hierbij geen probleem. Wel gelden voor veel soorten papier en karton afwijkende regels:

• Drankenkartons moeten bij het PMD-afval omdat er een plasticlaagje in zit.
• Vet papier mag niet bij het schone papier in de papierbak. Gooi bijvoorbeeld dozen van afhaalpizza’s bij het restafval.
• Gebruikte tissues, toiletpapier en keukenpapier mogen niet in de papierbak. Hier mag alleen schoon en droog papier en karton in.
• Kassabonnen worden gemaakt van thermisch papier en mogen daardoor niet bij het gewone papierafval.

Er zijn nog veel meer soorten papier en karton die niet in de papierbak mogen. Zie dit overzicht.