Waar sta je dan als ouder?
Wanneer je zoon of dochter gaat scheiden, verandert ook voor jou heel veel. Pluslezers vertellen hoe ze het aanpakten en wat ze voor hun kinderen en kleinkinderen konden betekenen.
Gerard: “Ik heb het best moeilijk gehad met de scheiding van Paulien. Ze woonde met haar gezin bij ons om de hoek en we zagen elkaar vaak. Mijn ex-schoonzoon was een stille jongen. Ik bouwde een band met hem op door samen te klussen en andere mannendingen te doen. Na de scheiding was dat opeens voorbij. Laatst liep hij me gewoon voorbij toen mijn kleinzoon afzwom voor zijn zwemdiploma. Alsof ik lucht was. Ik had graag met hem gepraat en vind het jammer dat dit er niet meer in zit. Voor ons gevoel hoort hij er gewoon nog bij. Hij is tenslotte de vader van onze kleinkinderen. We hebben in onze woonkamer veel familiefoto’s en daar hangt hij ook nog steeds tussen.
Grenzen bepalen
Toen Paulien ging scheiden, sprak ze daar veel over met mijn vrouw. Omdat ik me machteloos voelde en graag iets wilde doen, deed ik klusjes voor Paulien in haar huis. Ik ging ook op de kinderen passen. Een dag per week vertrok ik eerder van mijn werk om ze van de buitenschoolse opvang te halen en voor ze te zorgen. Ik vond het heel fijn om iets te kunnen doen en er voor ze te zijn.
Omdat mijn kleindochter haar vader erg miste, vroeg Paulien of ik wat extra met haar wilde optrekken. Natuurlijk wilde ik dat, maar ik vond het ook lastig. Ik wilde mijn dochter en kleinkinderen helpen, maar niet te veel omarmen. Ik ben hun opa niet de vader van de kinderen. Ik vond het soms lastig om de grens goed te bepalen. Ik geniet ervan om samen spelletjes te doen, maar ik kan niet altijd bij de kleinkinderen zijn.
Dat voelt gewoon niet goed. Het is mijn taak als opa niet. Bovendien vond ik het belangrijk dat ze op eigen benen leerden staan, een nieuwe balans vonden. Inmiddels is dat best goed gelukt. Paulien heeft een nieuwe vriend. Hij is echt een heel goede man voor haar, daar heeft ze het mee getroffen. Maar het vervelende gevoel blijft een beetje hangen. Ik gun mijn kleinkinderen een papa en een mama die ze elke dag om zich heen hebben. Dat is een vaste basis die ik mijn eigen kinderen kon geven en die elk kind zou moeten hebben. Ik weet wel dat dit niet meer kan, dat alles anders is, maar toch zou ik dat het fijnste vinden.”
Kleinkinderen
Henny: “Heel lang heb ik gedacht dat het wel goed zou komen tussen Annabel en onze schoonzoon. Ik wist dat er spanningen waren, maar die heb je in elk huwelijk. Toen Annabel vertelde dat ze ging scheiden, deed me dat best een beetje pijn. Mijn man en ik zijn vijftig jaar bij elkaar. Ik vond het jammer dat zij niet zo’n fijn en langdurig huwelijk trof. Maar ik ben ook een nuchter mens. Als je niet meer van elkaar kunt genieten, kun je er beter mee stoppen. Wat heb je aan ruzie? Dan kun je beter een punt achter je huwelijk zetten.
Ik heb nooit partij gekozen. Ik hou van mijn dochter, maar waardeerde haar ex-man ook erg. Ik wilde hem niet zomaar afvallen. Dat recht had ik ook niet. Ik ben er niet bij geweest, ik weet niet wie wat deed, en ik hóefde dat ook niet te weten. Ik vond dat iets van henzelf. Bovendien: waar er twee ruziën, hebben er twee schuld.
Die neutrale houding had ik ook als ik de kinderen van Annabel opving. Kinderen zijn loyaal aan hun ouders. Ik wilde ze niet het gevoel geven dat ze moesten kiezen en heb nooit kwaadgesproken.
Onze kleinkinderen kwamen heel vaak bij ons. Als er thuis ruzie was, belden ze ons of ze mochten komen en dan zette ik mijn deur wagenwijd open. Mijn kleinkinderen zijn mijn alles. Door de ruzies tussen hun ouders waren ze hun stabiele thuisbasis een beetje kwijt. Ik wilde ze een veilige plek bieden waar ze altijd terecht konden. Ik ving ze op, luisterde en knuffelde ze heel veel. Ik gaf ze liefde, zodat ze met een warm hart weer naar huis konden.
Toen Annabel na de scheiding een man kreeg met wie onze oudste kleindochter Kelsey niet goed kon opschieten, is Kelsey bij ons komen wonen. Niet omdat ik vond dat Annabel het niet goed deed, maar omdat ik Kelsey en Annabel wat lucht wilde geven. Kelsey is drie jaar gebleven. Haar zusje Iris heeft ook een tijdje bij ons gewoond. Dat hun verdriet me raakte, heb ik ze nooit laten blijken. Ik was bang dat ze zich dan niet meer durfden te uiten. Ik luisterde en maakte het gezellig. Dat was mijn strategie. Er voor ze zijn; meer hadden ze niet nodig.”
De impact van een scheiding
Els (68) heeft drie kinderen van wie er twee gescheiden zijn, en zeven kleinkinderen.
“Toen mijn zoon en dochter twee en vier jaar geleden scheidden, heb ik me heel vaak afgevraagd wat ik voor ze kon doen. De conclusie was: luisteren en er zijn. Ik merkte dat ze het fijn vonden dat er een vertrouwd iemand was bij wie ze hun ei kwijt konden. Als moeder moet je er zijn voor je kinderen, ook als ze volwassen zijn. Ik deed praktische dingen, zoals de was en wat schoonmaakwerk. Als ze krap zaten, zorgde ik ervoor dat hun koelkast werd gevuld. Omdat het in onze familie wel heel vaak over de scheidingen gaat, probeer ik nu wat afstand te nemen. Ze zijn allebei de 40 gepasseerd en oud genoeg om zichzelf te redden. Soms lag ik wakker van de zorgen over hen, maar ik moet ook aan mezelf denken. Bovendien heb ik nog een dochter en zij schoot er een beetje bij in. Zij verdient ook aandacht.”
''Nu probeer ik wat afstand te nemen.''
De zoon en dochter van Lies Raterink (82) zijn allebei gescheiden. Ze heeft vier kleinkinderen.
“Mijn zoon en dochter zijn allebei door hun partners verlaten, beiden na 24 jaar huwelijk. Ik voelde me óók in de steek gelaten. Mijn ex-schoondochter en -zoon beschouwde ik als mijn eigen kinderen. Hoe konden ze nou weggaan? Ik deelde het verdriet van mijn kinderen en huilde met ze mee. Of dat goed was, weet ik niet. In elk geval wilde ik het niet verstoppen. Heel bewust heb ik nooit kwaadgesproken over beide exen. Ik vond dat niet helpend voor mijn kinderen en zeker niet voor mijn kleinkinderen. Het is beter als iemand naar je luistert dan dat diegene je boosheid voedt. Gelukkig slijt verdriet, ook bij mij. Mijn kinderen gaan inmiddels goed met hun exen om. Ik ook. Als ik ze tegenkom, ben ik altijd blij ze te zien.”
''ik voelde me ook in de steek gelaten.''
Joke (62) heeft twee zoons en twee kleinkinderen. Het huwelijk van haar jongste zoon eindigde na negen jaar in een vechtscheiding.
“Mijn zoon en ex-schoondochter maken vooral ruzie over de kinderen. Dat is misschien nog wel het ergste. Zij haat mijn zoon, wat ik heel erg vind. Niemand heeft het recht mijn kind te haten, het is zo’n goede jongen. Hij is er kapot van en gaat nauwelijks nog de deur uit. Daar heb ik heel veel verdriet van. Ik doe wat ik kan om hem te helpen. Omdat hij moet werken en weinig tijd heeft, onderhoud ik het contact met zijn advocaat. We praten veel. En mijn man en ik hebben hem ook financieel ondersteund. Maar uiteindelijk moet hij het toch zelf doen. Dat is een rotgevoel. Als moeder heb ik er alles voor over om de pijn van mijn zoon weg te nemen.”
''Niemand heeft het recht mijn kind te haten.''
Tips: dit helpt u om er goed uit te komen
Wat te doen als je kind gaan scheiden? Psychologe Wilma Ferwerda begeleidt mensen in (stukgelopen) relaties en geeft tips.
“Als je kind gaat scheiden, kun je je net zo goed verlaten voelen door je ex-schoonzoon of -dochter. Ben je zelf gescheiden, dan kan het ook oude pijn oprakelen. Neem de tijd om verdriet te verwerken. Als je dat niet doet, blijf je hangen in woede en beschuldiging. Dat helpt jezelf niet, maar je kind ook niet.”
“Waarschijnlijk had je voor je kind een lang en gelukkig huwelijk voor ogen. Laat dat ideaalbeeld los, rouw erom en blijf niet hangen in het oude. Als je de nieuwe situatie van de scheiding accepteert, zal je kind zich gesteund voelen.”
“Blijf respectvol naar beide partijen. Meegaan in de boosheid van je kind voedt zijn of haar negatieve emoties alleen maar. Je kind laten uitrazen, luisteren en troosten helpt wél. Het lucht op.”
“Als het lukt om neutraal te blijven, kun je je kleinkinderen een veilige basis bieden. Het is heel fijn als er een minder belaste plek voor ze is waar ze terecht kunnen wanneer hun ouders boos of verdrietig zijn. Laat ze praten en kies geen partij. Kinderen zijn loyaal aan hun ouders. Als je hun ouders afvalt, breng je de kleinkinderen in verwarring. Of nog erger: je drijft ze bij je vandaan.”
- Plus Magazine