Steeds meer grootouders stappen naar de rechter omdat ze hun kleinkinderen niet meer mogen zien. Door familieruzie of echtscheiding worden de kleinkinderen bij hen weggehouden. Een drama voor opa en oma én voor de kleinkinderen.
Grootouders kunnen bij de rechtbank om een omgangsregeling vragen. Maar de kans dat ze die krijgen, is niet zo groot. Familierechtadvocate Danusia Bialkowski zegt hierover in RTL Nieuws: "Bij het uiteindelijke besluit kijkt de advocaat altijd naar het belang van het kind; als scheidende ouders al in een heftige strijd zitten om samen tot een omgangsregeling zal de rechter de grootouders minder tegemoet treden."
Geen wet om grootouders te helpen
Bij een echtscheiding van de kinderen hebben grootouders vooralsnog geen enkel recht. Er gloorde hoop in 2016, toen toenmalig kamerlid Mona Keijzer een initiatiefnota indiende over de "Omgang met opa en oma". Daarin stond onder andere het advies, om de omgang met de grootouders in het ouderschapsplan op te nemen. Zo'n ouderschapsplan stellen scheidende ouders op, om alles rondom hun kinderen te regelen. De Tweede Kamer verwierp de nota. Een grote teleurstelling voor grootouders die allemaal in hetzelfde schuitje zitten: ze hebben geen contact meer met hun kleinkinderen.
Oppassen en zorgen
"Grootouders hebben geen wettelijk omgangsrecht met hun kleinkinderen", vertelt ook familierechtadvocaat Michelle Verger-Maas aan RTL Nieuws. "Wil je als grootouders kans maken op een omgangsregeling, dan moet er sprake zijn van 'family life'. Je moet een zorgtaak hebben. Al is het maar een paar uur oppassen op woensdagmiddag. Als je alleen een bloedband hebt en af en toe op bezoek gaat, is je verzoek tot een omgangsregeling in Nederland zo goed als kansloos."
In Plus Magazine vertelde Gerda*, die toen 63 was, een paar jaar geleden haar verhaal. Na de echtscheiding liet haar ex-schoondochter opa en oma niet meer oppassen. Schoondochter had een nieuwe vriend en die stond erop, dat alle banden verbroken werden. Op het dieptepunt zijn ze een keer naar het schoolplein gegaan, om hun oudste kleindochter te zien. "Dat was geen slimme actie, maar wat moesten we anders?" Het kwam allemaal toch op z'n pootjes terecht toen haar schoondochter een nieuwe vriend kreeg waardoor ze beter in haar vel zat. Ondertussen had hun zoon een ruimere omgangsregeling weten te bedingen, en daar profiteerden de grootouders ook van. Gaandeweg normaliseerde het contact. "Tegenwoordig passen we weer op, en dat doet me goed. De kleindochters hebben er erg onder geleden, ze hebben hun veilige wereld zien wegvallen en ik merk dat ze het lastig vinden om opnieuw vertrouwen te krijgen."
Hoe overleven opa en oma de scheiding van hun kind?
Hoe voorkom je dat een echtscheiding uitmondt in een strafexpeditie voor de grootouders? Familietherapeute Else-Marie van den Eerenbeemt geeft in Plus Magazine zes gouden tips. De echtscheiding voorkomen, dat kan niet. Maar je kunt er wel voor zorgen dat je als grootouders geen speelbal wordt van de boosheid van de kinderen en schoonkinderen. Dit zijn haar tips:
1. Sta boven de conflicten en vang de kleinkinderen op zonder stemming te maken tegen één van de ouders.
2. Wees loyaal aan je kind, maar word geen onderdeel van het krachtenspel door je kind door dik en dun te verdedigen.
3. Verbeter de band met je kleinkind door logeerpartijen en uitstapjes.
4. Blijf vragen naar het gezin waarvan de kleinkinderen deel uitmaken, toon interesse voor 'thuis'.
5. Als je je kleinkind niet meer mag zien, blijf dan toch de verjaardagen en examens volgen, blijf kaarten sturen.
6. Als het moet, vraag dan bij de rechter omgang met je kleinkind.
Meer weten? Kijk hier.
*De naam van Gerda is om privacyredenen veranderd