Sleutel tot geluk

Over het verband tussen religie en lichamelijke en geestelijke gezondheid is al heel wat bekend. Zo kwam bijvoorbeeld uit onderzoek naar voren dat gelovige mensen tegenslagen sneller te boven komen, over het algemeen tevredener zijn en dus gelukkiger. Maar wat bleek? De sleutel tot hun geluk was niet het geloof zelf, maar een bepaald onderdeel ervan: het ver-mogen om dankbaar te zijn. Dat bracht wetenschappers op het idee om te onderzoeken welke rol dankbaarheid speelt in het geluk van mensen.

Onderzoek bewijst het

Dankbaarheid wordt al eeuwen door veel religies en filosofieën beschouwd als een belangrijke (goddelijke) gave. Dat het wetenschappelijk wordt onderzocht, is vrij nieuw. Michael McCullough van de Southern Methodist Universiteit in Dallas en Robert Emmons van de Universiteit van Californië zijn pioniers op het gebied van de positieve psychologie en het bestuderen van dankbaarheid. Aan hun eerste onderzoek deden enkele honderden studenten mee. Eén groep studenten hield een neutraal dagboek bij. Een tweede groep werd gevraagd dagelijks een ergernissenlijstje te maken, terwijl een derde groep werd opgedragen om dagelijks te noteren waarvoor ze dankbaar waren. Toen na tien weken de groepen met elkaar werden vergeleken, bleek dat de studenten die elke dag hadden genoteerd waarvoor ze dankbaar waren, een betere lichamelijke conditie hadden, optimistischer naar de toekomst keken en beter voor zichzelf zorgden dan de twee andere groepen.

Óók gezonder door dankbaarheid

Verder maakten de studenten minder vaak melding van depressieve gevoelens, ze voelden zich geliefd en zeiden persoonlijke doelstellingen gemakkelijker te bereiken. Emmons en McCullough ontdekten bovendien dat de studenten in de ‘dankbare groep’ minder stress, slaapproblemen en kwalen hadden dan de andere studenten. In een ander onderzoek stelden de twee onderzoekers mensen die een transplantatie hadden ondergaan, een aantal vragen. Hieruit bleek dat ook de patiënten die dagelijks dachten aan dingen om dankbaar voor te zijn, zich vitaler en geestelijk gezonder voelden.

Count your blessings (maar niet de hele dag)

McCullough en Emmons stellen dat iedereen in staat is te beseffen hoe gelukkig of hoe ‘gezegend’ hij is, ook als je niet religieus bent. Volgens de twee wetenschappers kunnen we allemaal met enige moeite leren dankbaar te zijn voor wat we hebben. Dat betekent niet dat we minder leuke dingen niet meer voelen of zien, maar dat we ze de goede kanten van het leven niet meer laten overschaduwen. Ook zijn dankbare mensen minder op zichzelf en meer op hun omgeving gericht, waardoor ze het goede dat hun overkomt makkelijker kunnen herkennen. Om te leren dankbaar te zijn hoeven we volgens de wetenschappers niet de hele dag onze zegeningen te tellen. Wat dan wel?

• Creëer enkele momenten van dankbaarheid per week. Je hoeft je daarbij alleen bewust te zijn van de mensen, dingen en gebeurtenissen die op dat moment bijzonder zijn. In de file? Neem de afslag en parkeer even aan de rand van de weg:  geniet van het landschap, van het leven zoals het is.
• Bedank mensen die iets voor je hebben gedaan. Gewoon per mail, per brief of telefoon. We hebben nu eenmaal veel aan anderen te danken.
• Houd een tijd een dankbaarheidsdagboek bij. Schrijf op wat voor moois je hebt meegemaakt en gezien.  Zo leer je jezelf op het positieve te focussen.

En als je weinig geluk hebt?

Niet iedereen is geholpen met de ideeën van de positieve psychologie. Sommige mensen hebben nu eenmaal bar weinig om dankbaar voor te zijn. Mensen in oorlogsgebieden die van huis en haard verjaagd zijn, honger hebben en verdriet, zullen weinig positieve momenten kennen. Emmons: “Dankbaarheid is geen middel om mensen die weinig geluk kennen gelukkiger te maken. Het is een effectieve manier voor goed functionerende mensen om zich nog beter te voelen.”